Filipino - FAPE

pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling ... gamit ang magagalang na at damdamin pananalita sa paggamit ang...

8 downloads 1072 Views 1MB Size
Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

K to 12 Curriculum Guide

Filipino (Grade 2 )

January 2013

FILIPINO BAITANG 2 PROGRAM STANDARD KEY STAGE STANDARD

GRADE LEVEL STANDARD

DOMAIN

Wikang Binibigkas

Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe. Sa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá. Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nakakapagsabi ng pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinggan, nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat nang kabit-kabit upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials. Markahan Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan (Content Standard) (Performance Standard) Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti naibibigay ang lubusang sa nagsasalita upang; nauunawaan at nagagamit nang may ganap na atensyon sa nagsasalita at 1-4 kahusayan ang mga nakukuha ang mensaheng - matukoy ang mga pangunahing ideya sa batayang kasanayan sa inihahatid upang makatugon napakinggang teksto pakikinig at pagsasalita nang maayos upang ipahayag ang sariling - makasali sa isang usapan ideya, kaisipan, karanasan gamit ang magagalang na pananalita sa paggamit ang at damdamin telepono/media - naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan 



sa pamamagitan ng mga

pangungusap/timeline/ pamatnubay na mga tanong sa pamamagitan ng Story

Grammar/CABLA – Story

FILIPINO January 2013

Page 1

FILIPINO DOMAIN

1-4

CONTENT STANDARD

PERFORMANCE STANDARD

Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigayhalaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .

nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.

LEARNING COMPETENCIES nabibigyang-kahulugan ang mga panutong napakinggan

nakapagbibigay ng maikling panuto/pamamaraan - gamit ang mga pangunahing direksyon - paggawa ng isang proyekto/gawain

nasasabi ang mensahe ng larawan/pangyayaring nasaksahin

nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong napakinggan

FILIPINO January 2013

Page 2

FILIPINO DOMAIN

MARKAHAN 1- 4

CONTENT STANDARD

PERFORMANCE STANDARD

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay... natutukoy ang mga bahagi ng kuwento tulad ng tauhan, tagpuan, banghay, kasukdulan at katapusan nasasabi at napaghahambing ang mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento napaghahambing ang mga damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, diyalogo, tula o awit na napakinggan sa kapwa tauhan sa napakinggan o sa sariil napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng pamatnubay na mga tanong/kahalagahan ng mga ito nakapagbibigay ng maaaring mangyari kung maiiba ang isang pangyayari sa napakinggang teksto nakapagbibigay ng reaksyon sa napakinggang teksto sa maayos at magalang na pamamaraan

FILIPINO January 2013

Page 3

FILIPINO 1- 4

Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad ang kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.

FILIPINO January 2013

...Angmag-aaralay nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.

...Angmag-aaralay

napag-uusapan ang mga personal na karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto

naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.

Page 4

FILIPINO DOMAIN

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay...

Kasanayang Ponolohiya

Ang mag-aaral ay...

1-4

1

1

1

1

1 2

FILIPINO January 2013

PERFORMANCE STANDARD

naipamamalas ang pagunawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.

nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makabuo ng salita.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay... natutukoy ang mga salitang magkakasintunog natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita nakikilala ang mga tunog na bumubuo sa pantig ng mga salita - P (patinig) - KP (katinig-patinig) - PK - KPK - KKP - KKPK Napagsasama-sama ang mga ponema upang mabasa ang mga salitang may dalawang pantig Nadadagdagan , nababawasan o napapalitan ang isang tunog ng salita upang makabuo ng isang bagong salita Nababasa ang mga salitang - May kambal katinig (tr, br,pl, bl, gr, ts) - Diptonggo (oy, ay, aw, uy, iw)

Page 5

FILIPINO DOMAIN

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay...

Palabigkasan at Pagkilala sa Salita

1

1

nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay... nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay... nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pantig/salita ayon sa kayarian

nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/

1-4 nagagamit ang palabigkasan upang mabigkas ang mga hindi kilalang salita 1-2 nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang pananda/patalastas/babala/paa lala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.

FILIPINO January 2013

Page 6

FILIPINO DOMAIN

CONTENT STANDARD

PERFORMANCE STANDARD

1-4

Gramatika 1

1

1

1

2

FILIPINO January 2013

Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.

nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.

LEARNING COMPETENCIES nagagamit ang pagkakaunawa sa gramatika upang madaling maunawaan ang mga di-kilalang salita nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagbibigay ng pangalan ng tao, lugar at mga bagay - pambalana - pantangi nagagamit ang angkop na pananda sa pagtukoy ng pangngalang pambalana/pantangi napag-uuri ang pangngalan ayon sa kasarian - panlalaki - pambabae - di-tiyak - walang kasarian nagagamit nang wasto at angkop ang pangngalan sa pagpapahayag ng ideya/impormasyon/orihinal na kuwento nagagamit ang panghalip panao bilang pamalit sa pangngalan - panauhan(sa anyong ang/ng/sa) - kailanan (isahan, dalawahan)

Page 7

FILIPINO 2

2

3 3

3

4 4 4

FILIPINO January 2013

nagagamit nang wasto ang mga magagalang na pantawag sa tao nagagamit ang tamang pandiwa na naaayon sa ginamit na pangngalan o panghalip - pangngagdaan - pangkasalukuyan - panghinaharap nagagamit nang wasto ang panguri sa paglalarawan ng tao, lugar at bagay nagagamit nang wasto ang mga salita sa paghahambing ng dalawa/tatlo o higit pang tao, bagay , hayop at lugar nagagamit nang wasto ang pangukol - ng - ni/nina - kay/kina - ayon sa - para sa nagagamit nang wasto ang pang-angkop na na, -ng at - g natutukoy ang simuno at pandiwa ng pangungusap nakabubuo nang wasto at payak na pangungusap na may tamang ugnayan ng simuno at pandiwa sa pakikipag-usap at pagsulat

Page 8

FILIPINO DOMAIN

Pag-unlad ng Bokabularyo

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay… nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.

1

1-4

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay… nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… nakaklasipika ang mga karaniwang salita sa mga konseptuwal na kategorya (hayop,pagkain, laruan) nagtatanong tungkol sa mga di kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan. natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa; - paggamit ng mga palatandaang nagbibigay ng kahulugahan (context clues) kasingkahulugan  kasalungat  katuturan o kahulugan  ng salita

1-4



pag-uugnay sa sariling

karanasan sitwasyong  pinaggamitan ng salita napag-uusapanang kahulugan ng mga salita at gamitin ang mga ito sa pangungusap 1-4 FILIPINO January 2013

naiintindihan na ang ibang salita ay magkasingkahulugan at ang iba naman ay magkasalungat Page 9

FILIPINO 1-4

nauunawaan na may iba't ibang gamit ang mga salita sa pangungusap (bilang pangngalan, pandiwa, at iba pa)

1-4 natutukoy ang mga pinaikling salita (contractions)

3

nabibigyang kahulugan ang mga dinaglat na salita

3

2-3  

nakikilala na ang dalawang salita ay maaring maging tambalang salita - tambalang salita na nananatili ang kahulugan   

1-4



naglalarawan  layon  gamit



1-4

nauunawaan na ang mga wika ay mayroong iba't ibang antas ng pormalidad

1-4

nagagamit ang wika nang may higit na control nababasa nang malakas at ng may tatas ang mga pamilyar na teksto na may ekspresyong angkop sa gramatika

FILIPINO January 2013

Page 10

FILIPINO DOMAIN

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay…

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay…

1-4 nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.

Kaalaman sa Aklat at Limbag

nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… alam ang ilang bahagi ng teksto, tulad ng bungad at hulihan ng pangungusap, simula at pagtatapos ng mga talata at iba pang bantas natutukoy kung paano nagsisimula at nagtatapos ang isang pangungusap/talata

1-4

2-4

1-4 3 1-3 3

nauunawaan ang dahilan kung bakit nagbabasa ang mga taoupang matuto at masiyahan nauunawaan ang pagkakaiba ng kathang isip at di-kathang teksto nahuhulaan ang pamagat batay sa pabalat ng aklat nakikilala ang pagbibigay ng mga salita (capitalization, bold print) natutukoy ang kahalagahan ng bantas sa isang pangungusap - kuwit - tandang pananong - tandang padamdam

FILIPINO January 2013

Page 11

FILIPINO DOMAIN

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay…

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay…

1-4 Pag-unawa sa Pinakinggan 1- 4 1- 4 1- 4 1- 4

1- 4

1- 4

1- 4

2-4

1-4

FILIPINO January 2013

Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.

nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… alam kung tama ang ginawang prediksyon matapos pakinggan o basahin ang kuwento nahuhulaan ang susunod na mangyayari sa kuwento nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento nasasabi ang banghay ng kuwentong napakinggan napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong napakinngan nakasusunod nang wasto sa panuto na may dalawa-tatlong hakbang Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto. nakapagbibigay ng sariling wakas sa napakinggang kuwento naisakikilos ang tula/tugma/awit na napakinggan

Page 12

FILIPINO DOMAIN

CONTENT STANDARD Ang mag-aaral ay…

Pag-unawa sa Binasa 1-4

1- 4 1- 4

1- 4 1- 4

FILIPINO January 2013

naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.

PERFORMANCE STANDARD Ang mag-aaral ay… nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon

LEARNING COMPETENCIES Ang mag-aaral ay… A. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman nagagamit ang mga personal na karanasan sa paghula ng mga maaaring maganap sa tekstong binasa naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto B. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto nahuhulaan ang mga susunod na mangyayari sa kuwento nakikilala ang mga pangunahing pangyayari sa kuwento nailalarawan ang mga literal na bahagi ng kuwento tulad ng tauhan, banghay at tagpuan Nasasabi ang banghay ng kuwentong binasa natutukoy ang pagkakapareho at pagkakaiba ng banghay o mga pangyayari sa kuwento, sa mga personal na karanasan nagagamit ang kaalaman sa tauhan at sa mga linya ng Page 13

FILIPINO tauhan para sa epektibong pagbabasa nakikilahok sa mga malikhaing pagtugon sa kuwento tulad ng sabayang bigkas at dula-dulaan nakikilahok sa pagpalakpak, pagsagot, pagkanta at sabayang pagbasa na bahagi ng pagbasa ng tula o kuwento C.

Pag-unawa sa Informational Text 1. Procedure Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto Nailalarawan sa sariling salita ang mga natutunan sa binasa nababasa at naisasagawa ang simpleng panutong nakasulat naipaliliwanag sa sariling salita ang pamamaraang nabasa naiguguhit ang pmamaraan na nabasa 2. Recount nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kalian, paano tungkol sa

FILIPINO January 2013

Page 14

FILIPINO binasa naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunodsunod 3. Explanation naipaliliwanag ang dahilan ng isang pangyayari nagagamit ang mga pangugnay na salita tulad ng una, pangalawa, sunod upang mailahad nang may pagkakasunod-sunod ang nabasang teksto D. Mga Istratehiya sa Pag-unawa nakapagbibigay ng dahilan o motibo para magbasa (para maaliw, kumalap ng impormasyon) humihingi ng tulong para maintindihan ang teksto nahahanap ang impormasyon sa teksto/kuwento na kinakailangan upang tugunan ang simpleng tanong natutukoy kung ang isang teksto at tunay o kathang-isip nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong FILIPINO January 2013

Page 15

FILIPINO binasa sa pamamagitan ng mga pangungusap nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa. napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto

Tatas

FILIPINO January 2013

Naipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig ng mensahe

Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat

nakikinig at nakatutugon nang angkop at wasto naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon nakababasa ng 20 na highfrequency /sight words ng may pagkukusa nababasa ang tekstong pang ikalawang baiting (60wpm) naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/ salita/parirala/pangungusap

Page 16

FILIPINO Pagbabaybay

napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.

naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.

Pagsusulat

Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.

Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng pakabit-kabit at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.

FILIPINO January 2013

Nagagamit ang phonemic awareness at letter knowledge para makabaybay ng mga salita Natutukoy ang mga salitang may maling baybay sa isang pangungusap nagagamit nang wasto at angkop ang simpleng bantas at malaking titik naisusulat ang mga salita na may wastong baybay - tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang pampaningin - natutunang salita mula sa mga aralin - mga salitang dinaglat naipapangkat ang mga salita ayon sa baybay/kayarian nito Nakagagawa ng - Pataas-pababang guhit - Pataas na paikot - Pababang ikot Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan na may tamang laki at layo sa isa't isa - maliit na titik (b,e,f,h,i,k,l,r,s,t,u,w,m,n,v, x,y,z,a,c,d,g,o,j,y,g) - malaking titik - mga salita - pangungusap Page 17

FILIPINO

Komposisyon

nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.

Ang mag-aaral ay… nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling FILIPINO January 2013

Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.

Ang mag-aaral ay… nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman,

nasisipi nang wasto at sa maayos na paraan - malaking titik - maliit na titik - mga salita - pangungusap naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay. nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng; - mga salitang natutunan sa aralin - mga salitang dinaglat - parirala - pangungusap may iba't ibang dahilan sa pagsulat nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran naisusulat nang wasto ang mga salitang/pangungusap na ididikta Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na salita/bantas upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin Page 18

FILIPINO pangungusap o talata.

damdamin. nakabubuo ng mga payak na pangungusap/talata tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/ nabasa nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata /liham pangkaibigan upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya

Ang mag-aaral ay… Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan

FILIPINO January 2013

napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.

Ang mag-aaral ay… nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.

Ang mag-aaral ay… Ikinukuwentong muli ang mga akdang binasa May mga dahilan na sa pagpili ng mga kuwentong babasahin (nasasabi ang dahilan ng pagpili sa kuwentong babasahin) gustong humiram ng mga libro para basahin sa bahay (nakahihiram ng aklat na babasahin sa bahay) may mga paboritong manunulat at libro (naipapakita ang kawilihan sa pagbasa ng paboritong aklat at maa akda ng paboritong manunulat) mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan/pangimpormasyon sa pamamagitan ng maayos na pakikinig Page 19

FILIPINO nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan nakapag bibigay ng motibo/dahilan para magbasa naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng pagpili ng sariling aklat na babasahin - paggamit ng mga resources sa silid-aklatan makagawa ng portfolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan nagpapakita ng sipag at tiyaga sa pagsipi ng mga gawaing pasulat nakasusulat nang may pagkukusa upang magpahayag ng mensahe nakapagsasalita nang may tamang ekspresyon, lakas ng boses, katamtamang bilis at angkop na galaw ng katawan para sa mabisang pagpapahayag ng mensahe

FILIPINO January 2013

Page 20

FILIPINO Mga istratehiya sa Pagaaral

Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman

FILIPINO January 2013

Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman

natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa - Talaan ng Nilalaman - Index - May akda - Tagaguhit nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan naiisa-isa ang mga paraan ng pangangalaga sa aklat Nakasusunod nang wasto sa mga panuto Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto Naibibigay ang kahulugan ng mga bar graph at table Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa tekstong napakinggan/nabasa Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silidaklatan Naisasagawa ang mga tamang gawi sa paggamit ng silidaklatan Nakagagamit nang wasto ng mga print at electronic resources sa salid-aklatan Page 21