Bireysel Farklılıklar Genel Karakteristik Özellikler Giriş Özellikleri Öğrenme Stili
ÖĞRENCİ ÖZELLİKLERİ
Genel Karakteristik Özellikler
Yaş,
öğrenme düzeyi, meslek, kültürel ya da sosyo-ekonomik faktörler
Giriş Özellikleri
Hazır
bulunuşluk düzeyi
ÖĞRENME STİLİ
Bir
bireyin öğrenme çevresini psikolojik olarak nasıl algıladığını, çevresi ile nasıl etkileşimde bulunduğunu ve nasıl tepki verdiğini belirleyen faktörler kümesidir
“Geleceğin cahili, okuyamayan kişi olmayacaktır. Nasıl öğreneceğini bilmeyen kişi olacaktır” Alvin Toffler
Bireylerdeki farklılıklar ÖĞRENME STİLLERİ’ni ortaya çıkarır
Algısal tercihler ve güçlükler Motivasyonel farklılıklar Psikolojik faktörler Bilgiyi işleme alışkanlıkları
Tanımlar
Keefe’ ye göre öğrenme stili: Öğrencinin nasıl algıladığı, öğrenme çevresiyle nasıl etkileşimde bulunduğu ve çevresiyle yönelik tepkilerin az çok kalıcı göstergeleri olan bilişsel, duyuşsal ve fizyolojik özellikler Dunn ve Dunn’ a göre öğrenme stili: Biyolojik ve kişisel gelişim özelliklerinden kaynaklanan farklılıklardan dolayı öğretimi bazı öğrenciler için uygun hale getiren yol. Gregorc’a göre öğrenme stili: Ruhun ve bazı zihinsel niteliklerin göstergesi olan dışsal davranış özellik ve halidir. Kolb’a göre öğrenme stili: Öğrenmede kişisel olarak tercih edilen metod.
KEEFE’ NİN ÖĞRENME STİLLERİ MODELİ
Burada belirtilen stil özellikleri, genetik kodlama, kişilik gelişimi, güçlü çevresel uyumun etkisi altındadır. Öğrenme stillerinin bilişsel, duyuşsal ve çevresel yönleri vardır. Bilişsel öğeler bilgi işleme sisteminin içsel kontrolü ile ilgilidir ve yetiştirilmeyle değiştirilebilir Duyuşsal ve çevresel öğeler ise tercihe dayalıdır hem yetiştirme hem de öğretimsel stratejilere cevap verir Öğrenme stilleri değişebilir ancak bu çok yavaş olur
DUNN VE DUNN’IN ÖĞRENME STİLLERİ MODELİ
Öğrenme stili bir sınıftaki öğrencilerin gürültü, aydınlatma, oturma düzeni, hareket ve gruplama ile ilgili gereksinimlere göre düzenlenmesiyle ilgilidir. Öğrenme stili öğrencilerin duyarak mı , konuşarak mı, yaparak-yaşayarak mı ya da bunların birleşmesiyle mi daha iyi öğrendiğini belirler.
GREGORC’UN ÖĞRENME STİLLERİ MODELİ
Kişiler algılama yeteneklerine göre Somut ve Soyut algılayanlar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Algıladıkları verileri düzenleme yeteneklerine göre Ardışık ve Random (ardışık olmayan) olmak üzere ikiye ayırırlar.
Somut
Ardışık,
Soyut Ardışık,
Somut Random,
Soyut Random
Somut Ardışık Öğrenme Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri:
Yaparak yaşayarak öğrenmeyi severler, bilgilerin kendilerine adım adım ve basitten karmaşığa doğru verilmesini isterler, yaptıkları çalışmaları parçalanandan çok bütünü önem taşır, öğrenmek için çok çaba ve zaman harcarlar, işlerini zamanında ve düzenli bitirmek isterler. Somut materyallere dokunmayı, onlarla ilgilenmeyi çok severler. Sadece talimatları beklemekle kalmazlar aynı zamanda ilgili talimatlara uyarak, temiz düzenli ve kurallara uyarak çalışmayı tercih etmektedirler. Eğitim-öğretim faaliyetlerinde bu bireyler yaparak yaşayarak öğrenmelerine fırsat veren öğretim yöntemteknikleri (laboratuar yöntemi, proje yöntemi vb) tercih etmektedirler.
Soyut Ardışık Öğrenme Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri:
Öncelikle öğrenecekleri konu ile ilgili olarak zihinlerinde boş bir harita veya resim olarak bir çerçeve yapı oluştururlar. Daha sonra konu hakkında kendilerine düzenli olarak verilen bilgilerden uygun olanları bir düzen içinde alırlar ve zihinlerinde oluşturdukları harita-resim çerçevesinin içine yerleştirerek konunun bütünü hakkında bir sonuca ulaşmaya çalışırlar. Bir şekil/sembol yüzlerce kelimeden değerlidir. Fikirlere ve kavramlara önem verirler, kavramları mantıksal olarak düzenlerler. Kitaptan öğrenmeyi severler Bilgileri bir otoriteden veya tecrübeli bir kişiden öğrenmeyi tercih etmektedirler. Eğitim-öğretim faaliyetlerinde bu bireyler klasik öğretim yöntemleri olarak adlandırılan bilgilerin öğretmen tarafından düzenli olarak verildiği öğretim yöntem-tekniklerini (anlatım yöntemi, gösteri tekniği vb) tercih etmektedirler.
Somut Random Öğrenme Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri
Bu bireylerin problem çözme konusunda üstün yetenekleri vardır.Gerçek problemlerle ilgilenirler, bu problemlerle ilgili olarak yeni bilgiler elde etmeye çalışan araştırmacı bir kişilikleri vardır, sebepleri araştırmayı severler ve karşılarına çıkan beklenmedik yeni durumlar ilgilerini çeker. Problem çözerken bilgilerin sistematik bir düzen içinde verilmesine ihtiyaç duymazlar. Problem çözmeleri sürecinde önceden belirlenmiş hazır işlem basamaklarını sevmezler. Bağımsız olarak veya küçük gruplarla çalışmayı sevmektedirler. Eğitim-öğretim faaliyetlerinde bu bireyler yaparak yaşayarak öğrenme imkanı sağlayan öğretim yöntem-teknikleri (laboratuar yöntemi, gözlem gezisi tekniği vb) tercih etmektedirler.
Soyut Random Öğrenme Stiline Sahip Bireylerin Özellikleri
Olayları ve kavramları düzensiz karışık bir şekilde algılarlar, onlar için öğrenilecek bilgilerde bir düzenin olmasına gerek yoktur. Bu yüzden çoklu duyumsal deneyimlerin bulunduğu ortamlarda öğrenmeyi tercih etmektedirler. Duygu ve düşüncelerini açıkça ifade etmekte başarılıdırlar. Kuralcılıktan hoşlanmadıkları için elde ettikleri verileri istedikleri gibi organize etmeyi tercih ederler. Eğitim-öğretim faaliyetlerinde bu bireyler, kendilerini ifade edebilecekleri, diğer kişilerle fikir alışverişinde bulunabilecekleri imkanı sağlayan öğretim yöntemteknikleri (tartışma yöntemi, soru-cevap tekniği vb) tercih ederler.
KOLB’UN ÖĞRENME STİLLERİ MODELİ Somut Yaşantı (Hissederek)
YERLEŞTİREN
ÖZÜMSEYEN Yansıtıcı Gözlem (İzleyerek)
tif Denetimler (Yaparak)
AYRIŞTIRAN
DEĞİŞTİREN
Soyut Kavramsallaştırma (Düşünerek)
Girişkendirler. Grup çalışması ve tartışmalardan hoşlanırlar. Yerleştiren Yeni fikirler üretebilirler. Somut yaşantı-aktif Sistemli değillerdir. deneyimler Keşfederek öğrenmekten hoşlanırlar. Meraklıdırlar. Araştırmacıdırlar. İyi sentezleme yaparlar. Sunulan bilgi sıralı mantıklı ve ayrıntılı olmalıdır. Özümseyen Uzman görüşleri bu tür öğrenenler Soyut için önemlidir. Kavramsallaştırma Öğretmen bilgi kaynağıdır. – Yansıtıcı Gözlem Girişken değillerdir, tasarım yapmaktan hoşlanırlar. Kararsızdırlar.
Ayrıştıran Soyut kavramsallaştır maAktif deneyimler
Değiştiren Somut yaşantıyansıcı gözlem
Planlıdırlar. Detaylara önem verirler. Pratikler. Deney yaparlar. Problem çözmekten hoşlanırlar. Yaratıcı değillerdir. Önsezileri kuvvetlidir. Tümevarımla sonuca ulaşırlar. İnsanlarla ilişki kurmak yerine materyallerle ilgilenmeyi tercih ederler. Bilgi kaynağı ile kaynakları önceden okumayı tercih ederler. Kararlıdırlar. Hisleri ile hareket ederler. Kararsızdırlar. Farklı bakış açılarından dinlediklerini bütünleştirirler. Hayal güçleri kuvvetlidir. Yaratıcıdırlar. Grup çalışmaları yaparlar. Girişkendirler Ders anlatma ve Uzman yorumlarını tercih ederler. Fikir üretirler. Sabırlı, nesnel ve dikkatlidirler. Mantıklı değillerdir.
Bir de sizin öğrenme stilinizi öğrenelim!
Öğrenme Stratejileri Öğr.Gör. Şirin KARADENİZ
Bazılarımız okuduğumuz bilgileri tekrarlar, bazılarımız not alır, bazılarımız okuduğumuz bilgilerin altını çizer. Her bireyin yeni bir bilgiyi öğrenmek için izlediği farklı stratejiler vardır.
Öğrencilerin başarıları büyük ölçüde kendi öğrenme yollarının farkında olmalarına ve kendi öğrenmelerini yönlendirebilmelerine bağlıdır
Öğrenme stratejisi nedir? Öğrenme stratejisi, bireyin kendi kendine öğrenmesini kolaylaştıran tekniklerin her biridir. Öğrenme stratejileriyle, öğrenenin bilgiyi işleyerek ve kalıcı biçimde öğrenmesini sağlamak amaçlanır.
Öğrenme stratejisi nedir? Bu nedenle öğrenme stratejileri, öğrenenin, öğretilecek yeni bilgiyi seçme, düzenleme ve bütünleştirme biçimini etkilemesi beklenen davranış ve düşüncelerden oluşur (Büyüköztürk vd., 2004).
Öğrenme Stratejisi Sınıflamaları Gagne ve Driscoll öğrenme stratejilerini, beş ayrı sınıflama yaparak incelemektedirler: 1) 2) 3) 4) 5)
Dikkat stratejileri,. kısa süreli belleği geliştirme stratejileri, kodlamayı artırma stratejileri, geri getirmeyi artırma stratejileri, izleme- yöneltme stratejileri.
Öğrenme Stratejisi Sınıflamaları Öğrenme stratejileri konusunda kapsamlı çalışmalar yapan Mayer (7) öğrenme stratejilerini 8 sınıfta toplamıştır; 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)
Temel öğrenme durumları için tekrarlama stratejileri, karmaşık öğrenme durumları için tekrarlama stratejileri, temel öğrenme durumları için anlamlandırma stratejileri, karmaşık öğrenme durumları için anlamlandırma stratejileri, temel öğrenme durumları için örgütleme stratejileri, karmaşık öğrenme durumları için örgütleme stratejileri, kavramayı izleme stratejileri, duyuşsal ve güdüsel stratejiler (Subaşı, 2000).
Dikkat Stratejileri Metinde anahtar sözcüklerin ve temel düşüncelerin altını çizmek, Metinin kenarına not almak, Bilinmeyen sözcükleri yuvarlak içine alma, Anlaşılmayan yerlere soru işareti gibi işaretler koyma, Önemli düşünceleri gösteren işaretler ve açıklamalar. Dikkatin odaklaşmasında metindeki başlıklar, alt başlıklar, şekil, grafik, şema ve benzeri etkili rol oynar (Subaşı, 2000).
Tekrar Stratejileri Bir listeyi yinelemek ya da bir metini aynen tekrar etmek ve ezberleme için de kullanılır. Bilginin olduğu gibi tekrarlandığı basit tekrar (maintenance rehearsal) bilginin kısa süreli bellekte daha uzun süre kalmasını sağlar. Bazen, bir şiiri ezberlemek için kullanılabilir. Bilginin uzun süreli bellekte depolanmasını sağlamak için, bilginin anlamlı kılınması, ayrıntılı tekrar (elaborative rehearsal) ile olanaklıdır.
Tekrar Stratejileri Öğrenilecek metin düz yazı türünde ise tekrar stratejileri, konuyu sesli olarak tekrarlama, yazıya aktarma, bazı bölümleri aynen alıntılama ve yazının önemli kısımlarının altını çizmeyi kapsamaktadır.
Tekrar Stratejileri Araştırma sonuçlarına göre, çocuklar anaokulundan beşinci ya da altıncı sınıfa ulaşırken tekrar stratejilerini öğrenirler. 6-7 yaşındaki çocuklar öğretildiğinde, yineleme stratejilerini kullanabilmekte, kendilerine uygun stratejiler üretememektedirler. 11-12 yaşındaki çocuklar ise, öğrenme sırasında kendiliğinden tekrar yapmakta, tekrarla ilgilenmekte ve eğitim durumunun hedefleri doğrultusunda tekrar davranışlarında değişiklik yapmaktadırlar (Subaşı, 2000).
Anlamlandırmayı Artıran Stratejiler Kendi kendine soru sorma, Eklemleme, Benzetimler, Örgütleme, Not alma, Özetleme, Uzamsal Temsilciler Oluşturma (Spatial Representations), Anahatlar oluşturma, Şemalaştırma (haritalama) (Subaşı, 2000).
Yürütücü Biliş Stratejileri Bilişe ilişkin bilgi : Bireyin kendi öğrenme (biliş) yolları hakkındaki bilgisi, Biliş izleme : Bireyin öğrenilmesinde en uygun stratejiyi seçmesi, kullanması, süreci izlemesi ve değerlendirmesinin ardından yeniden düzenleme yapmasıdır.
Duyuşsal Stratejileri Öğrenmede güdüsel ve duygusal engelleri kaldırmaya yardım eden stratejilerdir. Ruhsal yönetim (Mood Management) yöntemi: Dikkatin dağılmasını önlemek için öğrenciler öğrenmelerini en iyi destekleyen çevresel özellikleri belirleyip, düzenleyerek ruhsal yapılarını öğrenme için en uygun duruma getirirler.
Duyuşsal Stratejileri Güdülenme eksikliği: Kendi kendi ile olumsuz konuşma, Endişe; test/sınav kaygısı, görevi iyi yapamama kaygısı Kendine güven
Öğrenme Stratejisi Sınıflamaları Pintrich ve arkadaşları öğrenme stratejilerini iki ana grup altında toplamıştır: 1) Bilişsel-metabilişsel stratejiler 2) Kaynak yönetimi stratejileri (Büyüköztürk vd., 2004)
Bilişsel Stratejiler Yineleme Stratejileri
-Temel etkinlik, zihinsel yinelemeler yapma ve ezberleyerek öğrenme. -Olduğu gibi hatırlanması istenen bilgilerin öğrenilmesinde kullanma.
Açımlama Stratejileri
-Yeni öğrenilenlerle önceki bilgilerini bütünleştirerek uzun süreli bellekte bilgiyi kodlamada öğrenenlere yardım etme -Yorumlama, özetleme, benzetim yaratma ve not alma vb.
Düzenleme Stratejileri
- Uygun bilgiyi seçme ve öğrenilecek bilgiyi, bilgiler arası bağlantıları kurarak yapılandırma. - Kümelendirme ya da sınıflandırma, ana hatları çıkarma (outlining), ana fikri belirleme vb.
Eleştirel Düşünme Stratejileri
- Önceki bilgileri yeni durumlara uygulamada problem çözme, karar verme ve eleştirel değerlendirme yapma.
Metabilişsel Stratejiler Planlama
-Hedef belirleme, görev analizi yapma vb.
İzleme
- Okurken dikkati sürdürme, kendi kendini test etme ve soru sorma
Düzenleme
- Performansı geliştirmede davranışları kontrol etme ve düzeltmeyi sağlama
Zaman ve Çalışma Ortamı Yönetimi
- Program yapma, planlama ve çalışma zamanını yönetme - Zamandan en verimli nasıl yararlanılacağını, gerçekçi amaçlarla belirlemeye çalışma ve çalışma ortamını yönetme
Kaynak Yönetimi
Emek Yönetimi
- Öğrenenin verilen görevde dikkatini ve çabasını sürdürmesi. - Öğrenme stratejilerinin kullanımının devam ettirilmesi, zor görev ve konularda çalışmaya devam etme.
Akran İşbirliği - İşbirliği içinde öğrenme. Yönetimi - Gerektiğinde yardım alma Yardım isteme gereğini belirleyebilme ve yardım isteme.
Etikili ve verimli bir öğretim Öğrenciye; nasıl öğreneceğine, nasıl hatırlayacağına, kendi kendini nasıl güdüleyeceğine ve kendi öğrenmesini etkili olarak nasıl kontrol edip yönlendireceğine
rehberlik etmeyi kapsamalıdır (Senemoğlu, 2002).
Öğrencinin kendi kendine öğretebilmesi için gerekli basamakların uygulamasında öğretmen rehberlik eder.
Uygulama basamakları Hedefi analiz edip tanımlama 2. Stratejiyi plânlama 3. Stratejiyi uygulama 4. Stratejilerin sonuçlarını izleme 5. Stratejiyi uygun hâle getirme (Senemoğlu, 1999) 1.
Öğrenme stratejisi ve Öğrenme Stili arasında fark var mıdır? Öğrenme stili kolayca değişmez, öğrenme stratejisi ise durumlara ve görevlere bağlı olarak kullanılan yaklaşımdır. Öğrenme stili bireyin bilgiyi algılama, işleme, düzenleme ve anlamlandırma konusundaki karakteristik ve tutarlı yaklaşımlarını içermektedir.
Öğrenme stratejisi ve Öğrenme Stili arasında fark var mıdır? Öğrenme stratejileri ise ağırlıklı olarak toplumsal çevre içinde öğrenilen ve çeşitli durumlarla baş edebilmek için geliştirilen stratejilerdir (Şimşek, 2004).
Kaynaklar Şimşek, A. (2004). Öğrenme Biçimi. Eğitimde Bireysel Farklılıklar (Editör: Kuzgun ve Deryakulu), 95-136. Ankara: Nobel Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Özkahvecioğlu, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239. SENEMOĞLU, N. (1999). Öğrenme Ürünleri ve Öğretimi. http://iogm.meb.gov.tr/Modul%20-%202.pdf Subaşı, G. (2000). Etkili Öğrenme: Öğrenme Stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 146, http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar /146/subasi.htm.
