การจัดการสินค้าคงคลัง (Inventory Management)

การจัดการสินค้าคงคลัง (Inventory Management)

1

01/12/58

ประเภทของสินค้าคงคลัง (Type of Inventory)  วัตถุดบ ิ (Raw Material)

จัดเก็บไว้ เพื่อใช้ ในกระบวนการผลิต  งานระหว่างทา (Work in Process) วัตถุดบิ ที่เปลี่ยนสภาพแล้ ว แต่ยังไม่เป็ นสินค้ าสาเร็จรูปโดยสมบูรณ์  วัสดุซ่อมบารุง (Maintenance/Repair/Operating) วัสดุหรืออะไหล่ท่มี สี ารองไว้ เพื่อการซ่อมบารุง เพื่อป้ องกันไม่ให้ เกิดภาวะอะไหล่ ขาดแคลน  สินค้ าสาเร็จรูป (Finished Goods) สินค้ าที่ผ่านกระบวนการผลิตขั้นสุดท้ ายออกมาเป็ นผลิตภัณฑ์สาเร็จรูป 2

01/12/58

วัตถุประสงค์/ประโยชน์ของการจัดการสินค้าคงคลัง  มีสินค้ าเพี ยงพอสาหรั บการให้ บริ การลูกค้ า เพื่อรั กษาส่ วนแบ่ งตลาด และสร้ าง

โอกาสในการขาย  สามารถลดระดับการลงทุนในสินค้ าคงคลังต่าที่สดุ เท่าที่จะทาได้ ซึ่งจะทาให้ ต้นทุน รวมของการผลิตต่าลงด้ วยเช่นกัน ประโยชน์ของสินค้าคงคลัง  สามารถตอบสนองความต้ องการของลูกค้ าทั้งในและนอกฤดูกาล  ทาให้ กระบวนการผลิตดาเนินการได้ อย่ างต่อเนื่อง ไม่หยุดชะงัก เพราะสินค้ าขาด มือ  ได้ ส่วนลดปริมาณจากการจัดซื้อจานวนมากต่อครั้ง ป้ องกันการเปลี่ยนแปลงราคา และผลกระทบจากเงินเฟ้ อ 3

01/12/58

4

01/12/58

ต้นทุนในการจัดการสินค้าคงคลัง (Cost of Inventory Management)  ต้ นทุนในการสั่งซื้อ (Ordering Cost)

ประกอบไปด้ ว ยต้ น ทุ น ในกระบวนการจั ด ซื้ อ เช่ น การติ ด ต่ อ ซั พ พลายเออร์ การจัดเตรียมเอกสาร เป็ นต้ น  ต้ นทุนในการติดตั้งเครื่องจักรใหม่ (Setup Cost) เป็ นต้ นทุนในการติดตั้งเครื่องจักรที่จาเป็ นต้ องใช้ ในกระบวนการผลิต  ต้ นทุนในการเก็บรักษา (Holding Cost) เป็ นต้ นทุนที่เกี่ยวข้ องกับการจัดเก็บและดูแลสินค้ าคงคลัง เช่ น การประกันสินค้ า ดอกเบี้ย และ ค่าล่วงเวลาของพนักงาน เป็ นต้ น  ต้ นทุนสินค้ าขาดมือ (Shortage Cost)

5

01/12/58

ระบบการควบคุมสินค้าคงคลัง  ระบบสินค้ าคงคลังอย่างต่อเนื่อง (Continuous Inventory System)

เป็ นระบบสินค้ าคงคลังที่มกี ารบันทึกต้ นทุนสินค้ าคงคลังทุกครั้งที่มกี ารรับ และ การจ่ายสินค้ า ซึ่งเป็ นระบบที่มคี ่าใช้ จ่ายด้ านเอกสาร และการจ้ างพนักงานสูง  ระบบสินค้ าคงคลังสิ้นงวด (Periodic Inventory System) เป็ นระบบสินค้ าคงคลังที่มกี ารบันทึกต้ นทุนสินค้ าคงคลังเฉพาะช่วงเวลาที่กาหนด ไว้ เท่านั้น เหมาะกับสินค้ าที่มกี ารเบิกใช้ ในช่วงเวลาที่แน่นอน

6

01/12/58

ABC Analysis ABC Analysis เป็ นการแบ่งประเภทของสินค้ าคงคลังออกเป็ น 3 ประเภท โดยยึด มูลค่าของสินค้ าเป็ นตัวแบ่ง เกณฑ์ท่ใี ช้ ในการแบ่งสินค้ าคงคลังเป็ นดังนี้ หมวด A เป็ นสินค้ าที่มปี ริมาณน้ อย (5% - 15%) แต่มมี ูลค่าสูง (70%-80%) หมวด B เป็ นสินค้ าที่มปี ริมาณปานกลาง (30%) มีมูลค่าปานกลาง (15%) หมวด C เป็ นสินค้ าที่มปี ริมาณมาก50% - 60%) แต่มมี ูลค่าน้ อย (5%-10%)

7

01/12/58

ABC Analysis (ต่อ) บริษัท Silicon Chip เป็ นผู้ผลิต RAM มี สินค้ าคงคลัง 10 ชนิด โดยที่ป ริ ม าณสิน ค้ า แต่ ละชนิด และราคาสินค้ า ต่อหน่วยแสดงดังตาราง ให้ นิสติ แบ่งประเภทของ สิ น ค้ า คงคลั งทั้ ง 10 ชนิด ออกเป็ น 3 แบบ ต า ม แ น ว คิ ด ABC Analysis

8

รหัสสินค้า

ปริมาณ สินค้าทีม่ ี

ราคาต่อหน่วย (บาท)

10286

1,000

90

11526

500

154

12760

1,550

17

10867

350

42.86

10500

1,000

12.50

12572

600

14.17

14075

2,000

0.60

01036

100

8.50

01307

1,200

0.42

10572

250

0.60

มูลค่า

ร้อยละของ มูลค่า

ประเภท

01/12/58

โมเดลทางคณิตศาสตร์เพือ่ การจัดการสินค้าคงคลัง (Mathematical Model for Inventory Management)  แบบจาลองการสั่งซื้อที่ประหยัดที่สดุ

(Economic Order Quantity Model: EOQ)  แบบจาลองการผลิตที่ประหยัดที่สดุ (Economic Production Quantity Model: EPQ)  แบบจาลองการสั่งซื้อแบบมีส่วนลด (Quantity Discount Model)

9

01/12/58

Economic Order Quantity Model: EOQ สมมติฐานของแบบจาลอง 1. ความต้ องการสินค้ าคงที่ 2. เวลานา (Lead Time) คงที่ 3. การนาสินค้ ามาส่งในแต่ละรอบนามาเพียงครั้งเดียว 4. ไม่มสี ่วนลดจากการสั่งซื้อ 5. ไม่มีภาวะสินค้ าขาดมือ

10

01/12/58

Economic Order Quantity Model: EOQ (Con.) สูตรที่ใช้ ในการคานวณปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม:

สมการต้ นทุนรวม = ต้ นทุนในการสั่งซื้อ + ต้ นทุนการจัดเก็บ

เมื่อ Q* D S H 11

= ปริมาณการสั่งซื้อต่อครั้งที่เหมาะสม = ปริมาณความต้ องการสินค้ าตลอดช่วงเวลาหนึ่ง = ต้ นทุนในการสั่งซื้อ = ต้ นทุนในการจัดเก็บ 01/12/58

Economic Order Quantity Model: EOQ (Con.) โรงพยาบาลแห่งหนึ่งเปิ ดทาการทั้งสิ้น 250 วันต่อปี มีความต้ องการจะลดต้ นทุนด้ านสินค้ า คงคลัง โดยในปัจจุบันโรงพยาบาลมีความต้ องการใช้ แอลกอฮลล์ท้งั สิ้น 1,000 ขวดต่อปี โรงพยาบาลมีต้นทุนในการสั่งซื้อต่อครั้ง 10 บาท และต้ นทุนการดูแลรักษา 0.50 บาท ต่อชิ้น ต่อปี ให้ นิสติ 1. หาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม (EOQ) 2. ต้ นทุนรวม ณ ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมที่สดุ (EOQ)เป็ นเท่าใด 3. หาจานวนครั้งของการสั่งซื้อ 4. หาระยะเวลาในการรับสินค้ าแต่ละรอบ 12

01/12/58

Economic Order Quantity Model: EOQ (Con.) วิธที า

13

01/12/58

Economic Order Quantity Model: EOQ (Con.) แล้วเราจะออกคา สังซื้ ่ อเมือ่ ไร ???

Reorder Point = d * L

เมื่อ

14

d = ปริมาณความต้ องการสินค้ าต่อวัน L = ระยะเวลานา (Lead Time) 01/12/58

Quantity Discount Model

15

01/12/58

Quantity Discount Model (Con.) สูตรที่ใช้ ในการคานวณปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม:

สมการต้ นทุนรวม = ต้ นทุนในการสั่งซื้อ + ต้ นทุนการจัดเก็บ + มูลค่าสินค้ า

โดยที่

16

Q* D S H P

= ปริมาณการสั่งซื้อต่อครั้งที่เหมาะสม = ปริมาณความต้ องการสินค้ าตลอดช่วงเวลาหนึ่ง = ต้ นทุนในการสั่งซื้อ = ต้ นทุนในการจัดเก็บ = ราคาต่อหน่วย 01/12/58

Quantity Discount Model (Con.) บริ ษัทผู้ผลิ ตเครื่ องซักผ้ าแห่ งหนึ่ งต้ อ งการสั่ง ซื้อวัตถุ ดิบจากซัพ พลายเออร์ โดยที่ ซัพพลายเออร์ ให้ ส่วนลดในการซื้อถ้ าหากปริ มาณการสั่งซื้อมีมากขึ้นดังตาราง ด้ านล่าง ปริมาณ

ราคาต่อหน่วย

1-499

16.00

500-999

15.50

1,000+

15.00

ให้ นิสติ 1. หาปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัดที่สดุ 2. หาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม และต้ นทุนรวม ณ ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม

17

01/12/58

Quantity Discount Model (Con.) วิธที า

18

01/12/58

แบบฝึ กหัด John Henry’s เจ้ าของร้ านขายนาฬิกาแห่ งหนึ่งเปิ ดทาการ 250 วันต่อปี คาดการณ์ว่าความต้ องการนาฬิกาของลูกค้ าตลอดปี 2015 จะอยู่ท่ี 2,500 เรือน มีต้นทุนค่าเก็บรักษาเป็ น 1.50 บาทต่อชิ้นต่อปี ต้ นทุนสั่งซื้อ 18.75 ต่อครั้ง John Henry’s ต้ องสั่งซื้อนาฬิกาจากผู้ค้าส่งรายหนึ่ง ซึ่งมีระยะเวลานาเป็ น 2 วัน ให้ นิสติ 1. หาปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด (EOQ) 2. หาปริมาณสินค้ าคงคลังเฉลี่ยต้ นทุนการเก็บรักษา (Carrying Cost) 3. หาจานวนครั้งของการสั่งซื้อ และต้ นทุนการสั่งซื้อ (Ordering Cost) 4. หาต้ นทุนรวมของการจัดการสินค้ าคงคลังตลอดปี 2015 5. หาจุดสั่งซื้อใหม่ (Reorder Point) 19

01/12/58