Przykłady zadań testowych i tematów pisemnych oraz ustnych w eliminacjach I, II i III stopnia sekcja muzyki I.
ELIMINACJE SZKOLNE
-
1 stopnia
a) Test (uwaga: prawidłowe odpowiedzi podane są kursywą) Zadanie przykładowe 1 Podaj nazwiska dwóch przedstawicieli muzyki włoskiego Renesansu i dwa nazwiska polskich kompozytorów tejże epoki. G.P. da Palestrina, Adrian Willaert, Mikołaj Gomółka, Wacław z Szamotuł Zadanie przykładowe 2 Do tej pory odbyło się kilkanaście Konkursów Pianistycznych im. Fryderyka Chopina. Podaj trzy nazwiska laureatów I nagród tego Konkursu. Halina Czerny – Stefańska, Adam Harasiewicz, Krystian Zimerman Zadanie przykładowe 3 Poniżej masz podane nazwy miejscowości lub budowli, które należy skojarzyć z nazwiskami muzyków z tym obiektem związanych. Dalszy ciąg odpowiedzi to wpisanie nazwiska owego muzyka przy nazwie miejscowości. • Dwór w Nohant (F. Chopin) • Kościół św. Tomasza w Lipsku (J.S. Bach) • Kaplica Sykstyńska (G.P. da Palestrina, albo W.A. Mozart) • Willa w Morges (I.J. Paderewski) Zadanie przykładowe 4 Z jakimi faktami ważnymi dla muzyki POLSKIEJ, powiążesz następujące daty: • 1 marca 1794r. (prapremiera wodewilu J. Stefaniego pt. Cud mniemany czyli krakowiacy i górale) • 2 listopada 1830 r. (F. Chopin wyjeżdża z Polski na stałe) • 1 stycznia 1848 r. (prawykonanie dwuaktowej jeszcze Halki S. Moniuszki w Wilnie, w formie estradowej) • 28 września 1865 r. (prapremiera Strasznego dworu S. Moniuszki). Zadanie przykładowe 5 Uzupełnij tabelkę wpisując nazwiska osób żyjących i działających w tym samym okresie. Muzyk Np.: C. Debussy
Literat W. REYMONT
Malarz - rzeźbiarz Np.: Claude Monet
Mąż stanu (król) Np.:O. książę von Bismarck Np.:S. Moniuszko Np.: H. Sienkiewicz JAN MATEJKO Np.: Cesarz Franciszek Józef I Np.: Jan Christian Np.: J.U. Niemcewicz Np.: M. Bacciarelli KRÓL STANISŁAW Bach AUGUST PONIATOWSKI MIKOŁAJ Np.: Jan Np.: Tycjan Np.: Król Zygmunt GOMÓŁKA Kochanowski Stary Uwaga! Kursywą zostały podane nazwiska, które uczniowie powinni wpisać.
II.
ELIMINACJE OKRĘGOWE a) część pisemna
-
II stopnia
Przykłady tematów pisemnych: 1. L. van Beethoven – klasyk czy romantyk? 2. Scharakteryzuj najstarsze zabytki muzyki polskiej. 3. Na twórczość wielu kompozytorów XIX i XX wieku duży wpływ wywarła muzyka ludowa. Przedstaw podobieństwa i różnice w wykorzystywaniu inspiracji folklorystycznych na przykładzie dowolnie wybranych kompozytorów. 4. Opera, oratorium, kantata, msza – podobieństwa i różnice. 5. Mój ulubiony kompozytor współczesny i jego twórczość. b) część ustna Uczeń losuje zestaw składający się z dwóch pytań ilustrowanych nagraniami muzycznymi (ok. 3 min. każdy); - w odniesieniu do pierwszego z nich słuchowo ma określić w jakiej epoce utwór powstał, jaka jest jego budowa (rondo, wariacje, ABA1, allegro sonatowe, fuga, kanon, itp.), jaki aparat wykonawczy tu występuje; nie ma jednak potrzeby podania nazwiska kompozytora. - natomiast utwór drugi musi być określony dokładnie tj. wszystkie w/w elementy oraz tytuł utworu i nazwisko twórcy. III.
ELIMINACJE CENTRALNE a) test z wiedzy o muzyce :
-
III stopnia
Jest to zbiór zadań (wszystkie podane są z objaśnieniami) odnoszących się – w szerokim tego słowa pojęciu – do zagadnień muzycznych. Uczniowie udzielają odpowiedzi pisemnych. Oto kilka przykładowych zadań. Odpowiedzi na pytania podane są kursywą Zadanie przykładowe 1 Pewne ośrodki muzyczne zwane „szkołami”, bądź też grupy kompozytorów – tworzyły typowy dla nich styl. Określ cechy stylistyczne takich grup jak: Szkoła rzymska Szkoła wenecka Szkoła mannheimska Klasycy wiedeńscy
Religijna polifonia wokalna a cappella Polichóralność, chromatyka, ricercar, toccata, Odejście od BC, rozbudowa orkiestry, crescendo i decrescendo Dominacja homofonii, sonaty, symfonie, budowa okresowa, allegro sonatowe
Zadanie przykładowe 2 Odpowiedz na następujące pytania: 1. Który z utworów został przez krytykę muzyczną określony jako „zuchwałe wybryki utalentowanego młodzieńca”, „karykatura Haydna”, itp. L. van Beethoven – I symfonia C-dur 2. Która z symfonii – i czyjego autorstwa – nosi żartobliwy, ale w znacznym stopniu prawdziwy przydomek „Dziesiątej symfonii Beethovena”. J. Brahms – I symfonia c-moll Zadanie przykładowe 3 Niektóre utwory oprócz liczby katalogowej, tonacji czy opusu – mają swoje specjalne nazwy, bardzo często nadawane przez słuchaczy. Podaj nazwiska twórców poniższych utworów.
1. Sonata z trylem diabelskim: G.Tartini 2. Sonata Kreutzerowska: L. van Beethoven 3. Kwartety „słoneczne”: J. Haydn 4. Lata pielgrzymstwa: F. Liszt 5. Powrót syna marnotrawnego: F. Nowowiejski 6. Muzyka sztucznych ogni: J.F. Händel 7. Szeherezada: M. Rimski – Korsakow Zadanie przykładowe 4 Wiadomo, że „ojcem” poematu symfonicznego jest F. Liszt, ale po nim przyszło wielu kompozytorów – także Polaków – w których dorobku znajdziemy dzieła tego gatunku. Podaj więc nazwiska kompozytorów trzech poematów i tytuły ich najwybitniejszych dzieł. Nazwisko Tytuł dzieła Z, Noskowski Step M. Karłowicz Stanisław i Anna Oświecimowie F. Nowowiejski Ellenai Zadanie przykładowe 5 Poniżej masz podane zarysy dwóch zabytków architektonicznych. Zastanów się w jakim okresie zostały one zbudowane i dobierz odpowiednie stylistycznie utwory muzyczne dla każdego z nich.
Gotycka katedra Kompozytor: Mikołaj z Radomia Utwór: Magnificat
Klasycyzm Kompozytor: W.A. Mozart Utwór: Ave verum
b) test znajomości utworów muzycznych Są to zadania polegające na wysłuchaniu fragmentu nagrania muzycznego (2,5 – 3 min.), a następnie na zrealizowaniu polecenia zawartego przy zadaniu. Między fragmentami muzycznymi są ok. 1 minutowe odstępy, które całkowicie wystarczają na napisanie odpowiedzi.
Zadanie przykładowe 1 Usłyszysz 6 fragmentów muzycznych z których każdy reprezentuje odrębny styl twórczy. Podczas słuchania przykładów zastanów się jaki styl tu występuje i wpisz kolejną cyfrę porządkową słuchanego utworu do odpowiedniej rubryki. Uwaga! Rubryk jest więcej niż przykładów muzycznych, słuchaj więc uważnie. Monodia Polifonia ścisła Polifonia swobodna Homofonia Skala całotonowa Dodekafonia Aleatoryzm Muzyka konkretna (elektroniczna)
G.P. da Palestrina – Missa papae Marcelli J. S. Bach – Sonata organowa d-moll L. van Beethoven – III symfonia Es-dur C. Debussy – Żagle A. Schönberg – Wariacje na orkiestrę W. Lutosławski – Livre pour orchestre
Zadanie przykładowe 2 Rozwój orkiestry, jej możliwości kolorystycznych i wyrazowych – to długi, wielowiekowy okres. Usłyszysz teraz 5 fragmentów utworów orkiestrowych powstałych w różnych epokach, a kolejne numery tych przykładów wpisz w odpowiedniej rubryce. XIII wiek Anonim – Taniec z XIII w. XIV wiek XV wiek Pierwsza poł. XVI w. Druga poł. XVI w. Pierwsza poł. XVII w. Druga poł. XVII w. Pierwsza poł. XVIII w. J.F. Händel – Muzyka na wodzie Druga poł. XVIII w. Pierwsza poł. XIX w. H. Berlioz – Symfonia „Fantastyczna” Druga poł. XIX w. Ryszard Strauss – Dyl Sowizdrzał Pierwsza poł. XX w. I. Strawiński – Święto wiosny Druga poł. XX w. Zadanie przykładowe 3 Przez ponad 400 lat rozwoju opery (J. Peri, Dafne, 1597 r.) powstało wiele tysięcy tych utworów, ale w stałym repertuarze teatrów operowych znajduje się zaledwie niewiele ponad 100 dzieł. Usłyszysz teraz 5 fragmentów wybitnych dzieł operowych, a Twoim zadaniem jest wpisanie numeru kolejnego prezentowanego fragmentu przy nazwisku kompozytora. C. Monteverdi C. Gounod K.W. Gluck S. Moniuszko W. A. Mozart R. Wagner G. Rossini P. Czajkowski G. Donizetti G. Verdi K. Kurpiński G. Puccini 1. G. Rossini – Cyrulik sewilski, 2. S. Moniuszko – Halka, 3. G. Puccini – Cyganeria, 4. P. Czajkowski – Eugeniusz Oniegin, 5. G. Verdi – Rigoletto.
Zadanie przykładowe 4 Usłyszysz teraz fragmenty czterech koncertów na instrument solowy i orkiestrę. Zadaniem Twoim będzie – przy rozważeniu cech stylistycznych poszczególnych epok oraz rozwoju techniki gry na instrumentach – uszeregowanie tych utworów według kolejności ich powstania, przez wpisanie numeru kolejnego fragmentu do odpowiedniej kratki. Pierwsza poł. XVIII w. 4 Druga poł. XVIII w. 2 Wiek XIX 1 Wiek XX 3 1. F. Mendelssohn – Bartholdy, Koncert skrzypcowy e-moll; 2. J. Haydn – Koncert fortepianowy D-dur, 3. M. Ravel – Koncert fortepianowy G-dur, 4. J.S. Bach – Koncert skrzypcowy E-dur. sekcja plastyki I. ELIMINACJE SZKOLNE
- I stopnia
a) test Zadanie przykładowe 1 Wśród wymienionych artystów podkreśl nazwiska czterech tworzących w XVII wieku. Leonardo da Vinci, Johannes Vermeer van Delft, Hans Holbein, Franz Hals, Piero della Francesca, Diego Velazquez, Caravaggio, Antoine Watteau Zadanie przykładowe 2 W jakiej technice zostały wykonane podane poniżej dzieła Michała Anioła. - Pieta Watykańska ................................................. - Sąd Ostateczny w Kaplicy Sykstyńskiej................. - Tondo Doni .......................................................... Zadanie przykładowe 3 Do jakiego ugrupowania artystycznego należeli wymienieni polscy artyści tworzący w dwudziestoleciu międzywojennym. Przy nazwisku artysty wystarczy wpisać nazwę tylko jednego ugrupowania. 1. Leon Chwistek - ......................................................... 2. Katarzyna Kobro - ...................................................... 3. Eugeniusz Zak - .......................................................... a) a.r. b) Rytm c) Formiści polscy d) Praesens e) Bractwo Św. Łukasza b) opis i analiza dzieła sztuki n.p. - Leonardo da Vinci, Ostatnia wieczerza, fresk z refektarza Santa Maria delle Grazie w Mediolanie Opis dzieła wraz z analizą powinien zawierać następujące elementy: - krótkie omówienie tematyki dzieła; - kompozycja dzieła, zastosowania koloru i światła, faktury, sposób budowania bryły i przestrzeni, w przypadku rzeźby rozpoznanie materiału i sposób jego opracowania; - zastosowane środki wyrazu i ekspresji w dziele; w jaki sposób środki artystyczne
współtworzą i podkreślają charakter przedstawienia - określenie przynależności dzieła i jego twórcy do stylu lub kierunku artystycznego.
II. ELIMINACJE OKRĘGOWE
-
II stopnia
a) część pisemna Przykłady tematów pisemnych: 1. Posługując się samodzielnie wybranymi przykładami wczesnochrześcijańskiej architektury, rzeźby i malarstwa lub mozaiki scharakteryzuj tę epokę w dziejach sztuki. Wykaż głębokie związki sztuki wczesnych chrześcijan z tradycją antyczną, podkreśl również na czym polegały wprowadzone przez nich innowacje i z czego one wynikały. 2. Opisz krajobraz architektoniczny, główne zabytki, a także znaczące kolekcje dzieł sztuki, znajdujące się w wybranym mieście regionu, z którego pochodzisz. 3. Na podstawie twórczości Caspara David Friedricha (1774-1840), Williama Turnera (1775-1851) oraz Johna Constable'a (1776-1837) scharakteryzuj dziewiętnastowieczne malarstwo pejzażowe. Weź pod uwagę m. in. koncepcje oraz sposób przedstawiania natury a także wykorzystane do tego celu środki artystyczne. b) część ustna Przykładowe zestawy pytań (uwaga: każde pytanie jest ilustrowane przeźroczami) numer treść wylosowanego zestawu dwóch pytań przezroc za 559 1. Oto dwa obrazy powstałe w podobnym czasie lecz , 600 w dwóch różnych ośrodkach malarstwa włoskiego. Powiedz, jakie to ośrodki i w jakim czasie powstały prezentowane tu malowidła. Na podstawie analizy obu obrazów wykaż podstawowe różnice artystyczne, dzielące szkoły malarskie, do jakich każdy z nich należy. 314
1. Rozpoznaj autorkę ukazanej rzeźby. Z jakim nurtem w sztuce polskiej, a także europejskiej związać można prezentowane tu dzieło. Podaj nazwiska innych przedstawicieli tego nurtu i omów jego założenia.
III.
ELIMINACJE CENTRALNE a)
-
wyświetlane przezrocza Tycjan, Danae, 1554; A. Bronzino Alegoria czasu i miłości, 1550/60
K. Kobro, Kompozycja, 1929
III stopnia
Test (uwaga: wszystkie zadania są ilustrowane przeźroczami)
Zadanie 1:
Na podstawie ukazanych fragmentów rozpoznaj słynne rzeźby. Podaj ich autora i czas powstania (uściślając do połowy wieku lub przełomu wieków).
rozpoznanie rzeźby
autor
czas powstania
1. 2. 3. 4. Ukazujące się kolejno przezrocza: 1. Gianlorenzo Bernini, Ekstaza św. Teresy, poł. XVII w. 2. Antonio Canova, Portret Paoliny Borghese, pocz. XIX w. 3. Michał Anioł, Pieta Watykańska, koniec XV w. 4. Wit Stosz, Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka ,II poł. XV Zadanie 2 Oto znane dzieła Pabla Picassa, pochodzące z różnych okresów jego twórczości. Podaj ich tytuły oraz ustaw je chronologicznie wpisując cyfry od 1 do 4, zaczynając od obrazu powstałego najwcześniej. tytuł obrazu
chronologia
1. 2. 3. 4. Ukazujące się kolejno przezrocza: 1. P. Picasso, Panny z Avignon, 1907 2. P. Picasso, Rodzina akrobatów, 3. P. Picasso, Portret Gertrudy Stein, 1906 4. P. Picasso, Guernica, 1936 b) Opis dzieła sztuki Przykładowe dzieła sztuki wytypowane do opisu (uwaga: wszystkie dzieła pochodzą z galerii Muzeum Narodowego w Warszawie) - Galeria Sztuki Średniowiecznej: Poliptyk Grudziądzki, ok. 1390 - Galeria Sztuki Polskiej: Aleksander Gierymski, W altanie, 1882 - Galeria Sztuki Europejskiej: Pieter Lastman, Uczta Estery, ok. 1618 - Galeria Sztuki Polskiej Dwudziestolecia Międzywojennego: Bolesław Cybis, Primavera, 1936 I n s t r u k c j a : Opis dzieła powinien zawierać następujące elementy:
- określenie przynależności dzieła i jego twórcy do stylu lub kierunku artystycznego - krótkie omówienie treści dzieła z zaznaczeniem, o ile jest to możliwe, skąd zaczerpnięty jest jego temat; - analizę dzieła pod względem formy i kompozycji: opis kolorystyki i modelunku światłocieniowego, faktury, sposobu budowania bryły i przestrzeni malarskiej (w przypadku rzeźby rozpoznanie materiału i sposób jego opracowania, usytuowanie rzeźby wobec przestrzeni); - omówienie sposobu odzwierciedlenia natury (stosunek do rzeczywistości np. : idealizacja – stylizacja - deformacja; perspektywa i przestrzeń malarska); - charakterystykę zastosowanych środków wyrazu i opis ekspresji dzieła, jak też sposobu, w jaki środki artystyczne współtworzą i podkreślają charakter przedstawień (np. kolor i światło, a nastrój; kompozycja, a ekspresja)
