ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد /دوره ،10ﺷﻤﺎره /3ﭘﺎﻳﻴﺰ 9-16 /1387
ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻋﺼﺎره ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ ،ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ،ﮔﺮدو و ﺧﺘﻤﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﺑﺮ درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ دﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﻧﺪي*،1
ﻧﺪا ﭘﺮوﻳﻦ**
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد.ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ87/1/17:
ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎﻳﻴﺪ87/6/18:
ﭼﻜﻴﺪه: زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻛﻮرﺗﻮن ﻣﻮﺿﻌﻲ درﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﮔﺰﻣﺎ ﺑﻮده وﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ داروﻫﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ آﺗﺮوﻓﻲ ،دﭘﻴﮕﻤﺎﻧﺘﺎﺳﻴﻮن و ...را ﺑﺪﻧﺒﺎل دارد .ﺑﻌﻼوه ﻣﺼﺮف اﻳﻦ داروﻫﺎ در ﻳـﻚ دوره ﻣـﺴﺘﻤﺮ ﻣﻮﺟـﺐ ﻛـﺎﻫﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻛﻮرﺗﻮن ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت و ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ،اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﺮم ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﮔﻴﺎﻫﻲ Trigonella) AJMTﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ Matricaria ،ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ Juglans ،ﮔﺮدو و Althaeaﺧﺘﻤﻲ( ﺑﺎ ﻛﺮم ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﺑﺮاﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. روش ﺑﺮرﺳﻲ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ 64ﻧﻔﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﮔﺰﻣﺎي دﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴـﻚ ﭘﻮﺳـﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺑﺎ ﻛﺮم AJMTو ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻛﺮم ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن دو ﻫﻔﺘﻪاي ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ .ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﺑـﺎ ﻛﻤﻚ آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻣﻚ ﻧﻤﺎر و ﻛﺎي دو ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ. ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد AJMTﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﻲ دار ﻋﻼﻳـﻢ ﺳـﻮزش ،ﺧـﺎرش ،ﻗﺮﻣـﺰي ،ﺑﺮﺟـﺴﺘﮕﻲ، ﭘﻮﺳﺘﻪ رﻳﺰي و ﺷﻘﺎق و ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻮزش و ﺧﺎرش و ﻗﺮﻣﺰي ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒـﻞ از درﻣـﺎن ﮔﺮدﻳـﺪ ) .(P<0/05ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ AJMTدر زﻣﻴﻨـﻪ ﺳـﻮزش، ﺧﺎرش و ﻗﺮﻣﺰي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﻮد ) (P>0/05در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ اﺛـﺮات درﻣـﺎﻧﻲ AJMTدر ﻋﻼﻳـﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ،ﭘﻮﺳﺘﻪ رﻳﺰي و ﺷﻘﺎق ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﻬﺘﺮ از ﮔﺮوه ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺑﻮد ).(P<0/05 ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻋﻼﻳﻢ اﮔﺰﻣﺎ و از ﻃﺮﻓﻲ ﻋﻮارض ﻛﻮرﺗﻮن ﻣﻮﺿﻌﻲ در دراز ﻣﺪت ،ﺟﻬﺖ درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد. واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي :اﮔﺰﻣﺎ ،ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ،ﺧﺘﻤﻲ ،ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ ،ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن
اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ،ﮔﺮدو.
ﻣﻘﺪﻣﻪ: اﮔﺰﻣﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻮده )(1
دروﻧﻲ ﻣﺜﻞ اﮔﺰﻣﺎي ﺳﺮﺷﺘﻲ و ﻳﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴﺮوﻧﻲ
و اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﻓﺮاوانﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع اﮔﺰﻣﺎ ) (%15ﻣﺤﺴﻮب
ﻣﺜﻞ اﮔﺰﻣـﺎي ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﻳﺎ آﻟﺮژﻳﻚ ،ﺑﺮوز ﻧﻤﺎﻳﺪ .اﮔﺰﻣﺎي
ﻣﻲﮔﺮدد ) .(3،2ﺣﺪود 2ﺗﺎ 10درﺻﺪ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎن
ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﻧﻮع ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻮاد
ﺑﻪ اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و زﻧﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻤﺎس
ﺧﺎرﺟﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ آب ،ﺻﺎﺑﻮن و ﻣﻮاد ﺷﻮﻳﻨﺪه( ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ آب و ﻣﻮاد ﺷﻮﻳﻨﺪه ﺑﻴﺶ از ﻣﺮدان ﺑﻪ آن ﻣﺒﺘﻼ )2
ﺻﺪﻣﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﮔﺮدد اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد .اﮔﺰﻣﺎي
ﺑﺮاﺑﺮ( و از ﻃﺮﻓﻲ در اﻓﺮاد زﻳﺮ 40ﺳﺎل ﺑﻴﺶ از اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي
ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﻧﻮع آﻟﺮژﻳﻚ ﻧﻮع ﭼﻬﺎرم ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ
40ﺳﺎل ﺑﺮوز ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ) .(1اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ دﻟﻴـــﻞ ﻋﻮاﻣﻞ
ﺗﺎﺧﻴﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺛﺮ واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻣﻮارد آﻟﺮژن )ﻣﺜﻞ
ﻣﺠﺰا و ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻋﻮاﻣﻞ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﻋــﻮاﻣﻞ
ﻧﻴﻜـﻞ ،ﻣــﻮاد رﻧﮕﻲ ،ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴـــﻜﻲ و ﻋﻄـﺮﻫﺎ( ﻛﻪ در
1ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺷﻬﺮﻛﺮد – رﺣﻤﺘﻴﻪ – داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ -ﺗﻠﻔﻦE-mail:
[email protected] ، 09131111211:
9
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
*اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﭘﻮﺳﺖ -ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ -داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد** ،ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﭘﺮﺳﺘﺎري -ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ
دﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﻧﺪي و ﻧﺪا ﭘﺮوﻳﻦ
ﻛﺮم .AJMTو درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ).(11،10،9
ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﮔﺮدد ).(5،4 اﮔﺰﻣﺎي ﺗﻤﺎﺳﻲ 90ﺗﺎ 95درﺻﺪ از ﻣﻮارد ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي
ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده:
ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ 80درﺻﺪ ﻣﻮارد را ﺗﺸﻜﻴﻞ داده و ﻋﻠﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ
2ﻣﺘﺮ ،ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده رﻳﺸﻪ و ﺑﺮگ و ﮔﻞ
ﺷﻐﻞ 68درﺻﺪ از اﻓﺮاد ﻣﺸﻜﻼت ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ).(6
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﮔﻞ ﺧﺘﻤﻲ اﺛﺮ رﻓﻊ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت ﺟﻠﺪي ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪه
ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻮع
داﺷﺘﻪ و رﻳﺸﻪ ﺧﺘﻤﻲ داراي اﺛﺮ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ).(12-14
ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ) ،(%35ﺳﺮﺷﺘﻲ ) (%22و آﻟﺮژﻳﻚ )(%19
ﺧﺘﻤﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ ﻟﻌﺎﺑﺪار اﺳﺖ.
ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ).(1
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺧﺘﻤﻲ ﻣﻮﺳﻴﻼژ )ﻟﻌﺎب ﮔﻴﺎه( ،ﻗﻨﺪﻫﺎ ،ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ،
از 50ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن از ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪﻫﺎي
آﺳﭙﺎراﻧﮋﻳﻦ ،ﭘﻜﺘﻴﻦ و ﻣﻮاد دﻳﮕﺮ اﺳﺖ .ﺧﺘﻤﻲ در درﻣﺎن
ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﮔﺰﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد.
ﻛﺮﻣﻬﺎ و ﭘﻤﺎدﻫﺎي ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي رﻓﻊ
-2ﮔﺮدو ) :(Juglans regia L.درﺧﺘﻲ زﻳﺒﺎ و ﻳﻚ ﭘﺎﻳﻪ
ﺧﺎرش و اﻟﺘﻬﺎب ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﺜﻞ اﮔﺰﻣﺎ
اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮگﻫﺎ ،ﭘﻮﺳﺖ و ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار
ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ .اﻳﻦ ﻣﻮاد از آزاد ﺷﺪن ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ
ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ،ﺗﺎﻧﻦ ،ژوﮔﻠﻮن ،ﻧﻔﺘﻮﻛﻴﻨﻮن
ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪه اﻟﺘﻬﺎب ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ).(8،7
و وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ Cﻫﺴﺘﻨﺪ .ﮔﺮدو در اﮔﺰﻣﺎي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺢ
ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪﻫﺎ
ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب و ﻗﺎﺑﺾ
ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻮارض
آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد ) .(15ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺎرف ﺧﺎرﺟﻲ از
ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ و ﻳﺎ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻛﻮدﻛﺎن
ﻛﺮم 2درﺻﺪ آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ).(16
اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮوز اﻳﻦ ﻋﻮارض دارﻧﺪ .اﻟﺒﺘﻪ
-3ﺑﺎﺑﻮﻧﻪي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ) :(Matricaria chamomillaﮔﻴﺎﻫﻲ
ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻌﻲ آن از ﻋﻮارض ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
اﺳﺖ ﻋﻠﻔﻲ ،ﻳﻜﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع 20ﺗﺎ 80ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ رﻧﮓ
ﻣﺘﺪاولﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮارض ،آﺗﺮوﻓﻲ ﭘﻮﺳﺖ ،ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮﻗﺖ
ﮔﻞ ﺳﺒﺰ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ زرد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و از ﮔﻞ ﮔﻴﺎه اﺳﺘﻔﺎده
رﻧﮕﺪاﻧﻪ در ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻌﻤﺎل و ﻛﺎﻫﺶ اﻳﻤﻨﻲ در ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻔﺎده
داروﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد .ﮔﻞ ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ و ﻋﺼﺎره ﻫﺎي ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﭘﺮ
ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮوز ﺗﻼﻧﮋﻛﺘﺎزي در ﻣﺤﻞ ،اﺳﺘﺮﻳﺎ ،آﻛﻨﻪ،
ﻣﺼﺮف ﺗﺮﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ در ﮔﻴﺎه درﻣﺎﻧﻲ در ﺟﻬﺎن
درﻣﺎﺗﻴﺖ دور دﻫﺎن ،ﭘﺮﻣﻮﻳﻲ ،ﺗﺎﻛﻲ ﻓﻴﻼﻛﺴﻲ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) .(17اﻳﻦ ﮔﻴﺎه در ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻮاﺣﻲ ﻟﺮﺳﺘﺎن و
ﻛﺎﻫﺶ اﻟﺘﻴﺎم زﺧﻢ از دﻳﮕﺮ ﻋﻮارض ﻣﺼﺮف اﻳﻦ دارو ﻫﺎ
ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﻣﻲروﻳﺪ .ﮔﻠﻬﺎ داراي ﻳﻚ اﺳﺎﻧﺲ روﻏﻨﻲ
ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ).(8
)ﺑﻴﺰاﺑﻮﻟﻮل ،ﻓﺎرﻧﺴﻮل و ﮔﺎﻣﺎزوﻟﻦ( ،ﺗﺎﻧﻦ ﻫﺎ ،ﮔﻠﻮﻛﻮزﻳﺪﻫﺎ
اﻳﺠﺎد ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ داروﻫﺎ در
و ﻓﻼوﻧﻮﺋﻴﺪﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ در درﻣﺎن اﻟﺘﻬﺎﺑﺎت ﭘﻮﺳﺘﻲ،
ﻧﺰد ﺑﻴﻤﺎران و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎوم ﺷﺪن ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻮاﻣﻞ
ادرار ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ اﻃﻔﺎل و ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﻲ ﻧﻮك ﭘﺴﺘﺎن
ﺑﻴﻤﺎرﻳﺰا در ﺑﺮاﺑﺮ داروﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎر
ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ ) .(16ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮي و ﺿﺪ
دﻳﮕﺮ ﻧﻈﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ داروﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻌﻄﻮف
ﻗﺎرچ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ) (18و ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺎ
ﮔﺮدد .ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺿﻤﻦ ﮔﺴﺘﺮش روز اﻓﺰون
ﻏﻠﻈﺖ 3ﺗﺎ 10درﺻﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد ).(19
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در زﻣﻴﻨﻪ داروﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ،ﺗﺠﻮﻳﺰ و ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ
-4ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ ) :(Trigonella foenumﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ اﺳﺖ
در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ .از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮاد
ﻳﻜﺴﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺗﺎ 50ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲرﺳﺪ .ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻮرد
ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ از ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و
اﺳﺘﻔﺎده داﻧﻪ ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺎوي ﻣﻮﺳﻴﻼژ،
ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﺑﺪن ﻏﺮﻳﺒﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .از اﻳﻦ رو ﭘﮋوﻫﺶ
ﺳﺎﭘﻮژﻧﻴﻦ ،ﻣﻮاد ﻣﻌﻄﺮ و ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎد آﻫﻦ و ﻓﺴﻔﺮ اﺳﺖ
ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ داروﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻛﻤﺘﺮ و ﺗـﻮان
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺎوي ﻳﻚ آﻟﻜﺎﻟﻮﺋﻴﺪ ﺑﻨﺎم ﺗﺮي ﮔﻮﻧﻠﻴﻦ ﻛﻪ در 10
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
ﺷﻐﻠﻲ ﺗﻤﺎﺳﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ اﮔﺰﻣﺎي
-1ﺧﺘﻤﻲ ) :(Althaea officinalisﮔﻴﺎﻫﻲ ﻋﻠﻔﻲ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد /دوره ،10ﺷﻤﺎره /3ﭘﺎﻳﻴﺰ 1387
اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺖ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﻮﺳﻴﻼژي
ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮاد ﺷﻮﻳﻨﺪه ،ﺳﺎﻳﺮ
ﮔﻴﺎه ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻟﻴﺘﺎم ﺑﺨﺸﻲ ،ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ و
ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و آب و ﺧﺎك و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺴﺘﻤﺮ از
ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺑﻜﺎر رود ) (20از
دﺳﺘﻜﺶﻫﺎي ﻧﺨﻲ زﻳﺮ دﺳﺘﻜﺶ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ و ﺳﺎﻳﺮ
اﻳﻦ رو ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﺿﻌﻲ در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه
آﻣﻮزشﻫﺎي ﻻزم ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اراﻳﻪ ﺷﺪ.
اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي اﮔﺰﻣﺎ و از ﻃﺮﻓﻲ ﻋﻮارض
ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف و زﻣﺎن ﻣﺼﺮف داروﻫﺎ
ﻓﺮاوان داروﻫﺎي راﻳﺞ )ﻛﻮرﺗﻮنﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ( ﻣﻮرد و
ﺣﺘﻲاﻻﻣﻜﺎن در دو ﮔﺮوه ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ ﻫﺮ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺴﺒﺘﺎً اﻧﺪك اﻳﻦ داروﻫﺎ و ﺗﻤﺎﻳﻞ روز اﻓﺰون ﺑﻪ
دو ﻛﺮم روزي دو ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺎﻟﻴﺪه
اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﻴﺎه
ﺷﺪه و از ﺷﺴﺘﺸﻮي ﻣﺤﻞ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﮔﺮدد.
ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً داراي ﺧﻮاص ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ،ﻧﺮم
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﻦ ﺑﺎﻻي ده ﺳﺎل ،ﻓﺎﻗﺪ ﺑﻴﻤﺎري
ﻛﻨﻨﺪه ،ﻗﺎﺑﺾ و ﺿﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮي و ﻗﺎرچ ﺑﻮده و ﻫﺮ ﻳﻚ در
زﻣﻴﻨﻪاي و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻔﻮﻧﺖ و ﻳﺎ
ﻳﻜﻲ از اﺑﻌﺎد اﮔﺰﻣﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف
ﻗﺎرچ ،ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫـــﺎي ﺧﻮراﻛﻲ و ﻣﻮﺿﻌﻲ
ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺛﺮات ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTﺑﺎ
ﻗﺒﻞ و در ﺣﻴﻦ درﻣﺎن و ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺣﺎﻣﻠﻪ در اﻳﻦ
ﻛﺮم ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ در
ﭘﮋوﻫﺶ وارد ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ.
ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﭘﻮﺳﺖ
روش ﻋﺼﺎره ﮔﻴﺮي و ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ :ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ
ﺷﻬﺮﻛﺮد اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
ﻛﺮم AJMTاﺑﺘﺪا ﭼﻬﺎر ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ داﻧﻪ ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ ،ﺑﺮگ ﮔﺮدو ،ﮔﻞ ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ و رﻳﺸﻪ و ﮔﻞ ﺧﺘﻤﻲ از ﻣﺰرﻋﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎن
روش ﺑﺮرﺳﻲ:
داروﻳﻲ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺼﻮرت ﺧﺎم
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
ﺗﻬﻴﻪ و ﭘﺲ از ﺧﺸﻚ ﻧﻤﻮدن و ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻮدر در اﺗﻮﻛﻼو
ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ وﻳﮋه ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن
اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺷﺪ ،ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺮ ﭘﻮدر
ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ .ﭘﺲ از ﻛﺴﺐ ﻣﺠﻮز از
در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ،ﻋﺼﺎره ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي
ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﻼق و ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺤﺘﺮم ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم
ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮح ﺑﻮد :داﻧﻪ ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ
ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد ،و ﮔﺮﻓﺘﻦ رﺿﺎﻳﺖﻧﺎﻣﻪ ﻛﺘﺒﻲ از ﺑﻴﻤﺎران،
10درﺻﺪ ،ﮔﻞ ﺧﺘﻤﻲ 15درﺻﺪ ،ﺑﺮگ ﮔﺮدو 2درﺻﺪ و
ﺗﻌﺪاد 64ﻧﻔﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت
ﻛﺎﻣﻮﻣﻴﻞ 10درﺻﺪ .ﻋﺼﺎره اﻟﻜﻠﻲ ﺑﻪ روش ﭘﺮﻛﻼﺳﻴﻮن
ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﺴﺎوي 32ﻧﻔﺮه )ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺻﻮرت
) (Percolationﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ .در اﻳﻦ روش ﺑﺎﻓﺖ ﮔﻴﺎﻫﻲ را ﺑﻪ
ﻳﻚ در ﻣﻴﺎن وارد 2ﮔﺮوه ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﭘﺲ
ﺻﻮرت ﭘﻮدر درآورده و در ﻇﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺮﻛﻮﻻﺗﻮر
از رﻳﺰش در ﻫﺮ ﮔﺮوه 30ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ .در ﮔﺮوه اول
رﻳﺨﺘﻪ ،ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آن ﺣﻼل اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده ،ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ
اﺛﺮ ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTو در ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ اﺛﺮ ﻛﺮم
24ﺳﺎﻋﺖ ،ﻋﻤﻞ ﻋﺼﺎرﮔﻴﺮي آﻏﺎز ﺷﺪ .ﺣﻼل ﻣﻮرد
ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ 2درﺻﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
اﺳﺘﻔﺎده اﻟﻜﻞ 70درﺻﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻼل ﺑﻪ ﻣﻮاد ﮔﻴﺎﻫﻲ 5
ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن و دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺷﺮوع
ﺑﻪ 1در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻟﻜﻠﻲ ﺑﻪ روش ﻏﻴﺮ
درﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺠﺮي ﻃﺮح ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﻐﻠﻴﻆ ﺷﺪه و در ﭘﺎﻳﻪ ﻫﻴﺪروﻓﻴـﻠﻲ )ﻗﺪرت ﺟﺬب
ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻴﻤﺎران از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﻮزش ،ﺧﺎرش،
آب ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ( اوﺳﺮﻳﻦ وارد و ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮدﻳﺪ ).(21
ﻣﻴﺰان ارﻳﺘﻢ ،ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺧﻄﻮط ﭘﻮﺳﺘﻲ و وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺎﭘﻮل
ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﻮرد ﺷﺮﻛﺖ در
و وزﻳﻜﻮل و ﺷﻘﺎق ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ارزﻳﺎﺑﻲ و در
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺷﺪﻧﺪ و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ
ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،درﻣﺎن ﺑﻪ روش ﻣﻌﻤﻮل اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ. 11
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
در اﻳﻦ ﻃﺮح ﺑﺮاي ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎﻳﻲ
دﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﻧﺪي و ﻧﺪا ﭘﺮوﻳﻦ
ﻛﺮم .AJMTو درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ
ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ).(P>0/05
در ﭘﺎﻳﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه از دو ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي
آزﻣﻮن ﻣﻚ ﻧﻤﺎر ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﮔﺮوه AJMT
آﻣﺎري ﻣﻚ ﻧﻤﺎر و ﻛﺎي اﺳﻜﻮر ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺠﺰﻳﻪ و
ﺑﻪ ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﻋﻼﻣﺖ ﭘﺎﭘﻮل ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮزش،
ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
ﺧﺎرش ،ﻗﺮﻣﺰي ،ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ،ﭘﻮﺳﺘﻪ رﻳﺰي و ﺷﻘﺎق در ) (P<0/05و ﺑﻬﺒﻮدي ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد .از ﻃﺮﻓﻲ در ﮔﺮوه
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﮔﺮوه ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ 60 AJMT
ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﻧﻴﺰ در ﻣﻮرد ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻮزش و
درﺻﺪ ﻣﻮﻧﺚ ) 19ﻧﻔﺮ( و 40درﺻﺪ ﻣﺬﻛﺮ ) 13ﻧﻔﺮ(
ﺧﺎرش و ﻗﺮﻣﺰي ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ دار آﻣﺎري در دو
ﺑﻮدﻧﺪ 13 .ﻧﻔﺮ ) (%40ﺧﺎﻧﻪدار 6 ،ﻧﻔﺮ ) (%20ﻛﺎرﮔﺮ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ ).(P<0/05
ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ 3 ،ﻧﻔﺮ ) (%10ﻛﺸﺎورز و 10ﻧﻔﺮ )(%30
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ آزﻣﻮن
ﺷﻐﻞﻫﺎي دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ 30-40 ،ﺳﺎل
ﻛﺎي دو ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ
ﺑﻮد .از ﻃﺮﻓﻲ در ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن
AJMTدر زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻮزش ﻳﺎ ﺧﺎرش و ﻗﺮﻣﺰي ﺑﺎ ﮔﺮوه
اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﻧﻴﺰ از ﻣﻴﺎن 30ﻧﻔﺮ ﺑﻴﻤﺎر اﮔﺰﻣﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﮔﺮوه
ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ دار آﻣﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻪ )،(P>0/05
21ﻧﻔﺮ ) (%70زن و 9ﻧﻔﺮ ) (%30ﻣﺮد ﺑﻮدﻧﺪ 15 ،ﻧﻔﺮ
در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ AJMTدر ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ،
) (%50ﺧﺎﻧﻪ دار و 6ﻧﻔﺮ ) (%20ﻛﺸﺎورز و 10ﻧﻔﺮ )(%30
ﭘﺎﭘﻮل ،ﭘﻮﺳﺘﻪ رﻳﺰي و ﺷﻘﺎق ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﻬﺘﺮ از
ﺷﻐﻞﻫﺎي دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻨﺪ .دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ از ﻧﻈﺮ اﻳﻦ
ﮔﺮوه ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺑﻮد ) )(P<0/05ﺟﺪول ﺷﻤﺎره .(1
وﻳﮋﮔﻲ ﻫـــﺎي دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨـــﻲ دار آﻣــﺎري
ﺟﺪول ﺷﻤﺎره : 1ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ در دوﮔﺮوه AJMTو ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن AJMT ﻋﻼﻳﻢ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ
ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن
ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن
ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن
ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن
درﺻﺪ
ﺗﻌﺪاد
درﺻﺪ
ﺗﻌﺪاد
درﺻﺪ
ﺗﻌﺪاد
درﺻﺪ
ﺗﻌﺪاد
ﺳﻮزش و ﺧﺎرش
80
25
10
*3
90
29
0
*0
ﻗﺮﻣﺰي
80
25
20
*6
90
29
10
*3
ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ**
40
13
10
*3
80
25
60
19
ﭘﺎﭘﻮل**
10
3
0
0
20
6
0
0
ﭘﻮﺳﺘﻪ رﻳﺰي**
80
25
30
*10
100
32
80
25
ﺷﻘﺎق**
60
19
10
*3
70
22
60
19
* P<0/05ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن. n=30در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه.
P>0/05ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه در ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ.** P<0/05ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﭘﺲ از درﻣﺎن. -ﻛﺮم ) AJMTﺗﺮﻛﻴﺐ ﻋﺼﺎره ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ ،ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ،ﮔﺮدو و ﺧﺘﻤﻲ(.
12
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري داﺷﺘﻪ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد /دوره ،10ﺷﻤﺎره /3ﭘﺎﻳﻴﺰ 1387
ﺑﺤﺚ: ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﻋﻼﻣﺖ ﭘﺎﭘﻮل ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮزش،
ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﺎل ﺑﺮگ ﮔﺮدو را در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮد ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده و
ﺧﺎرش ،ﻗﺮﻣﺰي و ...در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ﺗﻔﺎوت
ادﻋﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮگ ﮔﺮدو داراي ﺧﻮاص آﻧﺘﻲ اﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ
ﻣﻌﻨﻲداري داﺷﺘﻨﺪ .از ﻃﺮﻓﻲ در ﮔﺮوه ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه
ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(26ﮔﺮدو داراي ژوﮔﻠﻮن )ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻔﺘﻮﻛﻴﻨﻮن(
ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﻧﻴﺰ در ﻣﻮرد ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻮزش و ﺧﺎرش و ﻗﺮﻣﺰي
ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﺟﻠﺪي و ﺑﻪ وﻳــﮋه
ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ دار آﻣﺎري در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از
ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﻲ ﭘﻮﺳﺖ و اﻟﺘﻬﺎﺑﺎت ﭘﻮﺳﺘﻲ ،ﺟﻮش و
ﻣﺪاﺧﻠﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ .اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت در ﻣﻮرد ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻼﻳﻢ
ﻛﻬﻴﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(14اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺮگ ﮔﺮدو اﺣﺘﻤﺎﻻً
ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد.
در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﮔﺰﻣﺎ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ
ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﻣﻘﺎوم ﺷﺪن ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ درﻣﺎن ﻫﺎي
از ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ AJMTدر زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻮزش ﻳﺎ ﺧﺎرش
ﻣﻌﻤﻮل ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲ آورد.
و ﻗﺮﻣﺰي ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار آﻣﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻪ
ﮔﻞ ﺧﺘﻤﻲ ﻧﻴﺰ در رﻓﻊ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮده
در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ AJMTدر ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ،
و داراي اﺛﺮات ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻌﻼوه رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎه ﻧﻴﺰ
ﭘﻮﺳﺘﻪرﻳﺰي و ﺷﻘﺎق ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻬﺘﺮ از ﮔﺮوه
داراي ﺧﻮاص ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در درﻣﺎن
ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺑﻮد.
ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد .ﻛﺮم AJMTداراي وﻳﮋﮔﻲ ﻧﺮم
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺛﺮات دوﮔﺎﻧﻪاي را در ﻣﻮرد
ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده و
ﺧﻮاص ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ .از
اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﮔﻴﺎه ﺧﺘﻤﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(14ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ
ﺟﻤﻠﻪ Pallerدر ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﭘﻤﺎد ﮔﻴﺎﻫﻲ
ﮔﻞ و رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎه ﺧﺘﻤﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺮﻃﻮب ﻛﻨﻨﺪه
ﺗﺎﻛﺮوﻟﻴﻤﻮس و ﻛﺮم ﭘﻴﻤﻜﺮوﻟﻴﻤﻮس ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي
و اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪه آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻜﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد ).(25
ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﻤﺎد ﺗﺎﻛﺮوﻟﻴﻤﻮس در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
اﺣﺘﻤﺎﻻً اﺛﺮات ﺿﺪ ﺧﺎرش ﺗﺮﻛﻴﺐ AJMTﺑﻌﻠﺖ
ﻛﺮم ﭘﻴﻤﻜﺮوﻟﻴﻤﻮس ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ ﻋﻮارض اﻳﻦ
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﺮم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺎﺗﺮﻳﺴﻴﻦ )ﭘﻴﺶ ﺳﺎز
دو دارو ﻳﻜﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ) .(22اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ
ﻛﺎﻣﺎزوﻟﻴﻦ( ،ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺳﺰﻛﻮﻳﻲ ﺗﺮﭘﻦ ،ﺑﻴﺰاﺑﻮﻟﻮل و
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﮔﻴﺎﻫﻲ در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﻼوﻧﻮﺋﻴﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﺼﺎره ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ داراي اﺛﺮاث ﺿﺪ
Taiدر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ داروي ﮔﻴﺎﻫﻲ
اﻟﺘﻬﺎب و ﺿﺪ آﻟﺮژي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آزوﻟﻦ روﻏﻦ ﻓﺮار
Sanfujiuدر درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ
اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر آزاد ﺳﺎزي ﻫﻴﺴﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎ ﺷﺪه و اﺣﺘﻤﺎﻻً
ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه در 44/6درﺻﺪ ﻣﻮارد ﻣﻮﺛﺮ
ﻧﻘﺶ اﺻﻠﻲ در درﻣﺎن ﺧﺎرش و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻬﺒﻮد درﻣﺎﺗﻴﺖ ﺑﻪ
ﺑﻮده و در 52/1درﺻﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮي در ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻴﻤﺎران ﻧﺪاﺷﺘﻪ
اﻳﻦ ﻣﺎده ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﺮم ﺟﻠﺪي ﻛﺎﻣﻮﻣﻴﻞ )ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ( در
اﺳﺖ ).(23
ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در درﻣﺎن اﻟﺘﻬﺎب ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ ،ﺧﺸﻜﻲ و ﺗﺮك
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻫﺮ ﻳﻚ
ﭘﻮﺳﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده و ﻣــﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ).(17
از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﺮم AJMTﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ داراي
اﻳﻦ ﮔﻴــﺎه ﺧﻮاص آﻧﺘﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﺎل ،ﺗﺮﻣﻴــﻢ ﻛﻨﻨــﺪﮔﻲ و
ﺧﻮاص ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .داﻧﻪ ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ داراي ﺧﻮاص
آﻧﺘﻲ اﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺿﻌﻲ آن را در
ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ و ﺑﺮﻃﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺤﺮﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ .از
درﻣﺎن اﮔــﺰﻣﺎي ﻣﺮﻃﻮب ،زرد زﺧﻢ و زﺧﻢ ﻫﺎي ﺑﺎز ﻣﻤﻜﻦ
اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﻤﺎد در درﻣﺎن اﻟﺘﻬﺎﺑﺎت ﭘﻮﺳﺘﻲ اﺳﺘﻔــﺎده
ﻧﻤـﻮده اﺳﺖ ).(29،28،27
ﻣﻲ ﮔﺮدد ) .(24از ﻃﺮﻓﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﻌﻨﻮان ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻮﺳﺖ
اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ ﺗﻔﺎوت اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ ﻛﺮم
ﺑﻮده و در درﻣﺎن زﺧﻢ و آﺑﺴﻪ ﻛﺎرﺑﺮد دارد ).(25
ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTو ﻛﻮرﺗﻮن ﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ در ﻫﻤﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲ 13
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﮔﺮوه AJMTﺑﻪ
Pereiraو ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ اﺛﺮات ﺿﺪ ﻗﺎرﭼﻲ و آﻧﺘﻲ
دﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﻧﺪي و ﻧﺪا ﭘﺮوﻳﻦ
ﻛﺮم .AJMTو درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ
ﺷﺎﺧﺺ ﮔﻴﺎه ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﺮ ﺧﻼف ﻛﻮرﺗﻮن
ﺧﻮاص ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.ﺑﺎ
داراي ﺧﻮاص ﺿﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ و ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه ﭘﻮﺳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻮدن اﮔﺰﻣﺎ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﻲ
در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ذﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻮرﺗﻮن ﻫﺎي
ﻣﺪت داروﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻮرﺗﻮن ﻫﺎ و از آﻧﺠﺎ
ﻣﻮﺿﻌﻲ داراي اﺛﺮات ﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ ﻛﻮرﺗﻮن ﻫﺎ ﺑﺮﻃﺮف ﻧﺸﺪه و
ﮔﻨﺪم ،ﭘﻨﻴﺮك ،ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎر در درﻣﺎن ﺧﺸﻜﻲ و
ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ،آﺗﺮوﻓﻲ ،اﺳﺘﺮﻳﺎ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ
ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ .در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه
و ...ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ
ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ در درﻣﺎن زﺑﺮي و ﺧﺸﻜﻲ ﭘﻮﺳﺖ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ادﻋﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺮم ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTﺑﻌﻨﻮان
ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(29ﻛﺎﻇﻤﻲ ﭘﻮر و
ﻳﻜﻲ از روش ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻮﺛﺮو در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻢ ﻋﺎرﺿﻪ
ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻧﻴﺰ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻴﺮ ،ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ و ﺧﺘﻤﻲ در ﺗﺮﻣﻴﻢ زﺧﻢ
در درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻧﻴﺎز ﺑﻪ
ﺳﻄﺤﻲ ﻣﺎﻫﻲ ﻛﭙﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ،ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ
ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﭘﻴﮕﻴﺮي دراز ﻣﺪت ﻣﺼﺮف اﻳﻦ دارو در
ﻣﺎده در ﺗﺮﻣﻴﻢ اﻳﻦ ﻧﻮع زﺧﻢ اﺛﺮﺑﺨﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) .(30اﻳﻦ دو
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻌﺪي ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد.
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن دو ﮔﻴﺎه ﺧﺘﻤﻲ و ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ را در ﺗﺮﻛﻴﺐ AJMTﺑﺮ ﺧﺸﻜﻲ و ﺗﺮﻣﻴﻢ ﭘﻮﺳﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي:
Aertgeertsدر ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اي اﺛﺮات ﺿﺪ
ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻫﺮ دو داروي ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻛﺮم ﻛﺎﻣﻮﻣﻴﻞ )ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ( و داروﻫﺎي اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪي و
اﺳﺘﻮﻧﺎﻳﺪ و ﻛﺮم AJMTﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻧﺴﺒﻲ
ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪي در درﻣﺎن درﻣﺎﺗﻴﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ
ﺿﺎﻳﻌﺎت اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﺑﺸﻮد وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻮارض
ﻛﺮم ﻛﺎﻣﻮﻣﻴﻞ )ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ( از ﻫﺮ دو ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻏﻴﺮ ﮔﻴﺎﻫﻲ
ﭘﻮﺳﺘﻲ در ﻣﺼﺮف دراز ﻣﺪت ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ و از
ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ ) .(31ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﭘﮋوﻫﺶ
آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﻴﺎﻫﻲ AJMTدر ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺮﺧﻲ
اﺧﻴﺮ ﻫﻢ راﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻋﻼﻳﻢ اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﻣﻮﺿﻌﻲ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺣﺎﺿﺮ ﻛﻪ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﭼﻬﺎر ﮔﻴﺎه
ﺑﻮده ،ﻟﺬا ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ از ﻛﺮم AJMTﺟﻬﺖ
ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ،ﺧﺘﻤﻲ ،ﺑﺮگ ﮔﺮدو و ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ را در درﻣﺎن
درﻣﺎن ﺿﺎﻳﻌﺎت اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
درﻣﺎﺗﻴﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﺪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﻮاص ﺿﺪ
ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ:
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ،آﻧﺘﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻴﺎل ،ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه ،آﻧﺘﻲ اﻛﺴﻴﺪان
ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﻴﻠﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن از زﺣﻤﺎت ﺳﺮﻛﺎر ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ
و ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﺮوزان ﮔﻨﺠﻲ و آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺣﺠﺖ اﻟﻪ روﺣﻲ و ﻣﺮﻛﺰ
ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ ﭼﻨﺪ وﻳﮋﮔﻲ در ﻳﻚ ﮔﻴﺎه ﺑﻪ
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد ﻛﻪ
ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ و ﻧﻴﺰ در ﻛﺮم ﻓﻠﻮﺳﻴﻨﻮﻟﻮن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ وﺟﻮد
در اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺎ را ﻳﺎري ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻤﺎل ﺗﺸﻜﺮ را
ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ
ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
ﻣﻨﺎﺑﻊ: 1. Arndt KA. Manual of dermatologic therapeutics. 7th ed. Philadelphia: Lippincot Williams Wilkins; 2007. p: 61. 2. Habif TP. Eczema and hand dermatitis. In: Habif TP. Clinical dermatology. Philadelphia: Mosby; 2004. p: 41.
14
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
ﻏﺮوي و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ از ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻋﺼﺎره ﮔﻞ
از ﻃﺮﻓﻲ ﻋﻮارض ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت اﻳﻦ داروﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ
1387 ﭘﺎﻳﻴﺰ/3 ﺷﻤﺎره،10 دوره/ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد
3. Holden CA, Berth-Jones J, Burns T, Breathnach S, Cox N, Griffiths C. Rook,s textbook of dermatology. 7th ed. Oxford: Blackwell; 2004. p: 20-23.
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
4. Marshaw EM, Ahmed RL, Belsito DV, DeLeo VA, Fowler JF Jr, Maibach HI, et al. Contact dermatitis of the hands: cross-sectional analyses of North American contact dermatitis group data. 1994-2004. J Am Acad Dermatol. 2007 Aug; 57(2): 301-14. 5. Elston DM, Ahmed DD, Watsky K, Schwarzenberger K. Hand Dermatitis. J Am Acad Dermatol. 2002 Aug; 47(2): 291-9. 6. Astner S, Burnett N, Rius-Diaz F, Doukas AG, Gonzalez S, Gonzalez E. Irritant contact dermatitis induced by a common household irritant: a noninvasive evaluation of ethnic variability in skin response. J Am Acad Dermatol. 2006 Mar; 54(3): 458-65. 7. Skin Board Group. [An introduction to skin disease. Tehran: Tayyeb Pub; 2001. p: 39.] Persian 8. Hengge UR, Ruzicka T, Schwartz RA, Cork MJ. Adverse effects of topical glucocorticosteroids. J Am Acad Dermatol. 2006 Jan; 54(1): 1-15. 9. Clark AM. Natural products as a source for new drugs. Pharm Res. 1996 Aug; 13(8): 1133-44. 10. Kartal M. Intellectual property protection in the natural product drug discovery, traditional herbal medicine and herbal medicinal products. Phytother Res. 2004 Feb; 21(2): 113–9. 11. Valak J, Lagiry S. Herbal drug. Translated to Persian by: Zaman S. Tehran: Ghoghnous Pub; 2000. p: 18. 12. Flok Medicinal plants. Translated to Persian by: Tavakoli MR. Tehran: Rozbehan Pub. 2004; 9. 13. Motamedi Far M, Darbari MH. [Effect of aqueous, alcoholic and chloroform extracts of German Chamomile (Matricaria Recutita) on some gram-positive and gram-negative bacteria. J of Shiraz Univ Med Sci. 2005; 3-2(3): 46-39.] Persian 14. Azadbakht M. [Classification of medical plants. Teimorzadeh Pub. 2000; 58,191.] Persian 15. Board N. Campendium of medicinal plants. Asia pacific Business. 2004; 251. 16. Zargari A. [Medicinal plants. Volum IV. 6th ed. Tehran: Tehran University Pub; 1997. p: 459.] Persian 17. Iranian Licensed Herbal Medicines. [By association of producers of herbal medicine and products (A.P.H.M.P). Pajohan Pub. 2007; 125.] Persian 18. Ghasemi Dehkordi N. [Iranian herbal pharmacopeia. Tehran: Ministry of Health and Medical Education Pub. 2003. 99-107.] Persian 19. Morteza Semnani K, Saeedi M, Azadbakht M, Rohanifard S. [Evaluation of herbal gel from Chamomile and Myrrh on Paederus dermatitis. Journal of Medical Plants. 2003; 5(2): 31-41.] Persian. 20. Ghanadi AR. [Iranian herbal pharmacopeia. Tehran: Ministry of Health and Medical Education Pub. 2003; 497-504.] Persian 21. Jahanshahi GhR, Moattar F, Soltani MR. [Evaluation of an herbal medicine in the treatment of recurrent aphthous ulcer. Shahid Beheshti Med Sci Univ J Dental School. 2004; 1(22): 2519.] Persian 22. Paller AS, Lebwohl M, Fleischer AB Jr, Antaya R, Langley RG, Kirsner RS, et al. Tacrolimus ointment is more effective than pimecrolimus cream with a similar safety profile in the treatment of atopic dermatitis: results from 3 randomized, comparative studies. J Am Acad Dermatol. 2005 May; 52(5): 810-22. 23. Tai CJ, Chien LY. The treatment of allergies using Sanfujiu: a method of applying Chinese herbal medicine paste to acupoints on three peak summer days. Am J Chin Med. 2004; 32(6): 967-76.
15
دﻛﺘﺮ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﺮﻧﺪي و ﻧﺪا ﭘﺮوﻳﻦ
و درﻣﺎن اﮔﺰﻣﺎي دﺳﺖ.AJMT ﻛﺮم
24. Ashnagar A, Gharib Naseri N, Ershadi M. [Separation and identification of major chemical compounds in the seeds of Fenugreek of Shushtar. J of Mazandaran Univ Med Sci. 1999; 21(8): 22-8.] Persian
Downloaded from journal.skums.ac.ir at 3:08 +0430 on Sunday July 8th 2018
25. Eiri Board of consultants and engineers. Herbal cosmetics and beauty products. Delhi: Engineers India Research Institute. 2004; 46. 26. Pereira JA, Oliveira I, Sousa A, Valentao P, Andrade PB, Ferreira IC, et al. Walnut (Juglans regia L) leaves: phenolic compounds, antibacterial activity and antioxidant potential of different cultivars. 2007 Nov; 45(11): 2287-95. 27. Behl PN. Herbs useful in dermatological therapy, 2nd ed. Newdelhi: CBS Pub and Distributors. 2002 Jan; 98. 28. MC Kay DL, Blumberg JB. A review of the bioactivity and potential health benefits of chamomile tea (Matricaria recutita L). Phytother Res. 2006 Jul; 20(7): 519-30. 29. Gharavi SM, Ghasemi N, Khooei M. [Herbal cream containing extracts of Matricaria Chamomilla L, Calendula Officinalis L, Malva Silvestris L and Centaurea Cyanus L for treatment of skin disorders. Pharmaceutical Sciences Journal of Faculty of Pharmacy. 2002; 1: 86-79.] Persian 30. Kazemipour Y, Rezaei M, Keivany Y. [Qualitative comparison of effects of garlic and mallow and motherworth extracts in healing of superficial wounds in the common carp. Journal of Pajouhesh & Sazandegi. 66: 93-7.] Persian 31. Aergeerts P. Comparative testing of Kamomillosan cream and steroidal (0/025% hydrocortisone, 0/75% flucortin butyl ester) and non steroidal (5% bufexamac) dermatologic agents in maintenance therapy of eczematous diseases. Z Hautkr. 1985; 60(3): 270-7.
16
