Kemiskinan dan Pendapatan Isi Rumah Persidangan Meja Bulat: Isu dan Cabaran Institusi Zakat di Malaysia. Anjuran Institut Kajian Tinggi Islam Antarabangsa (IAIS) Malaysia dan Lembaga Zakat Selangor (LZS) 3 November 2016
Dato’ Charon Wardini bin Mokhzani Khazanah Research Institute
Khazanah Research Institute
Pengenalan
2
Ekonomi Malaysia telah mencapai pertumbuhan yang memberangsangkan KDNK nominal setiap penduduk, mengikut negeri, 2012 dan 2014
Selangor
K. Lumpur
2014
K. Lumpur
Sarawak
2012
Sarawak
P. Pinang
Johor
Selangor
Sabah
Melaka
P. Pinang
N. Sembilan
Perak
Pahang
Pahang
Johor
N. Sembilan
Terengganu
Kedah
Perak
Melaka
Perlis
Terengganu
Sabah
Kelantan
Kedah
Perlis
Kelantan
RM 0 b
50
100 KDNK nominal
150
200
250
RM 0 k
20
40
60
80
Khazanah Research Institute
KDNK nominal, mengikut negeri, 2012 dan 2014
100
KDNK nominal setiap penduduk
3
Kemiskinan tegar berjaya dibasmi Kadar kemiskinan dan kemiskinan tegar, 1984 – 2014 25%
20%
15%
Kemiskinan 2014, 0.6%
10%
Kemiskinan tegar 2012, 0.2%
0% 1984
1987
1989
1992
1995
1997
1999
2002
2004
2007
2009
2012
2014
o Purata pendapatan garis kemiskinan (PGK) isi rumah miskin bagi tahun 2014 di Semenanjung ialah RM930, Sabah RM1,170 dan Sarawak RM990.Manakala bagi isi rumah miskin tegar pula, masing-masing ialah RM580, RM710 dan RM660. Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM) dan Unit Perancang Ekonomi (EPU)
4
Khazanah Research Institute
5%
Walau bagaimanapun, kadar kemiskinan mengikut negeri-negeri di Malaysia adalah berbeza Kadar kemiskinan mengikut negeri, 2014 (%) Sabah
o Bagi tahun 2014, kadar kemiskinan tertinggi adalah di Sabah, diikuti Labuan dan Sarawak.
4.0 1.1
Sarawak
0.9
Kelantan
0.9
Perak
0.7
Pahang
0.7
Terengganu
0.6
Malaysia
0.6
Negeri Sembilan
o Kadar kemiskinan sifar dicatatkan di Johor dan Putrajaya.
0.4
Pulau Pinang
0.3
Kedah
0.3
Selangor
0.2
Perlis
0.2
W.P. Kuala Lumpur
0.1
Melaka
0.1
W.P. Putrajaya
0.0
Johor
0.0 0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
Khazanah Research Institute
W.P. Labuan
4.5
Nota: Berdasarkan data Banci 2010, bilangan isi rumah di Malaysia adalah sekitar 6.4 juta (DOSM,2010)
5
Namun, kemiskinan bukan hanya diukur pada jumlah pendapatan Isi rumah luar bandar >9km daripada pusat kesihatan awam, 2012 dan 2014 (%)
Isi rumah luar bandar dengan akses kepada air paip, 2012 dan 2014 (%)
100%
2012
100%
2014
2012 2014
80%
80%
60%
60%
40%
40%
20%
20%
2012 2014
80% 60% 40% 20%
Kelantan
Terengganu
Kedah
Perlis
Sarawak
Sabah
Perak
MALAYSIA
P. Pinang
Pahang
Melaka
Johor
N. Sembilan
Selangor
0%
Kelantan
Terengganu
Kedah
Perlis
Sarawak
Sabah
Perak
MALAYSIA
P. Pinang
Pahang
Melaka
o Indeks Kemiskinan Pelbagai Dimensi (MPI) juga melihat kepada beberapa indikator lain seperti pendidikan, kesihatan, taraf hidup dan pendapatan. o Negeri-negeri di Semenanjung Malaysia menunjukkan akses kepada kemudahan asas yang baik berbanding Sabah dan Sarawak.
6
Khazanah Research Institute
100%
Johor
Selangor
Kelantan
Terengganu
Kedah
Perlis
Sarawak
Sabah
Perak
MALAYSIA
P. Pinang
Pahang
Melaka
Johor
N. Sembilan
Selangor
Isi rumah luar bandar >9km daripada sekolah menengah, 2012 dan 2014 (%)
N. Sembilan
0% 0%
Khazanah Research Institute
Pendapatan Isi Rumah
7
Secara keseluruhan, pendapatan penengah isi rumah pada 2014 meningkat 12% berbanding 2012 Pendapatan penengah isi rumah Malaysia, 2012 - 2014 RM 5,000 RM4,585
4,500 4,000
RM4,150
12% RM3,626
3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 Khazanah Research Institute
1,000 500 0 2012
2014 (Nominal)
2014(Ditolak (Malar)kadar inflasi) 2014
o Pendapatan penengah isi rumah pada tahun 2014 meningkat kepada RM4,585 berbanding RM3,626 pada 2012.
8
Kebanyakan isi rumah mempunyai lebih daripada seorang pencari nafkah Taburan isi rumah, mengikut bilangan penerima pendapatan, 2014
Purata saiz isi rumah dan bilangan penerima pendapatan, 2014 Bilangan penerima pendapatan
Purata saiz isi rumah
1.8
4.5
Dua 39.2% Lain-lain
4.4
MALAYSIA
4.3
1.8
India
4.2
1.8
Cina
2.0
2
Tiga 12.2%
Empat 4.1%
1.7
3.7 0
4
Satu 43.3%
6
0
1
≥ Lima 1.2%
2
o
Hampir 60% daripada isi rumah di Malaysia mempunyai lebih daripada seorang pencari nafkah.
o
Ini menunjukkan semakin ramai ahli isi rumah keluar bekerja untuk menambah pendapatan isi rumah.
Nota: Isi rumah ditakrifkan sebagai seorang atau sekumpulan orang yang bersaudara atau orang yang tidak bersaudara yang biasanya tinggal bersama dan membuat peruntukan yang sama untuk makanan dan keperluan hidup yang lain 9 (DOSM,2014).
Khazanah Research Institute
Bumiputera
35% (2.2 juta) isi rumah Malaysia berpendapatan melebihi RM6,000 Peratus isi rumah berpendapatan melebihi RM6,000 sebulan mengikut kelas pendapatan, 2014 Kelantan Perak Pahang Perlis Kedah Terengganu Sabah Sarawak N. Sembilan P. Pinang MALAYSIA Melaka Johor Labuan Selangor K. Lumpur Putrajaya
15.2 18.9 19.7 19.7 20.9 22.9 26.0 26.1 26.5 34.1 35.0 36.9 40.0 47.0 52.0 64.4 0%
10
20
30
40
50
60
70
80
Khazanah Research Institute
69.2 90
Peratus isi rumah RM 6k - < 7k
7k - < 8k
8k - < 9k
9k - < 10k
10k - < 11k
11k - < 12k
12k - < 13k
13k - < 14k
14k - < 15k
≥ 15k
o
Sebanyak 13.7% (876 ribu) isi rumah di Malaysia berpendapatan melebihi RM10,000.
o
Ini menunjukkan peluang yang lebih tinggi bagi mengutip zakat daripada golongan berpendapatan melebihi RM10,000.
10
Sementara itu, 65% (4.16 juta) isi rumah Malaysia berpendapatan kurang daripada RM6,000 Peratus isi rumah berpendapatan kurang RM6,000 sebulan mengikut kelas pendapatan, 2014 Kelantan Perak Perlis Pahang Kedah Terengganu Sabah Sarawak N. Sembilan P. Pinang MALAYSIA Melaka Johor Labuan Selangor K. Lumpur Putrajaya
84.8 81.1 80.3 80.3 79.1 77.1 74.0 73.9 73.5 65.9 65.0 63.1 60.0 53.0 48.0 35.6 0%
10
20
30
40
50
60
70
80
Khazanah Research Institute
30.8 90
Peratus isi rumah Below RM 2k
2k - < 3k
3k - < 4k
4k - < 5k
5k - < 6k
o
Hampir 12% (767 ribu) isi rumah di Malaysia berpendapatan RM2,000 sebulan dan ke bawah.
o
Situasi ini menunjukkan satu cabaran kepada golongan ini untuk menghadapi kos sara hidup yang tinggi.
11
Dari segi kadar gaji penengah, Malaysia mencatatkan peningkatan sebanyak RM100 pada 2015 berbanding 2014 Gaji penengah 2015 dan Kadar Pertumbuhan Tahunan bagi 2015 berbanding 2014, mengikut negeri Kadar pertumbuhan (2014-2015), % Putrajaya
8.3%
2,967
0.0%
2,200
Selangor
8.7%
2,175
Johor
5.6%
1,900
Labuan
1,800
20.0%
Negeri Sembilan
1,800
9.1%
Pulau Pinang Melaka
1,600
6.7%
Malaysia
1,600
6.7%
Perak
1,500
15.4%
Pahang
1,500
0.0%
Perlis
1,495
10.7%
Terengganu
1.6%
1,310
Sarawak
5.0%
1,260
Kelantan
15.4%
1,200
Sabah
RM 0
16.7%
1,400
Kedah
o
0.0%
1,700
10.0%
1,100 500
1,000
Khazanah Research Institute
Kuala Lumpur
1,500
2,000
2,500
Pada 2015, gaji penengah bagi semua negeri berada di bawah RM3,000.
3,000
12
Sumber pendapatan isi rumah B40, 2009 – 2014 (peratus)
o
Golongan B40 ialah isi rumah yang mempunyai pendapatan bulanan kurang daripada RM3,900.
o
70% sumber pendapatan isi rumah B40 adalah daripada gaji dan upah dan pendapatan daripada bekerja sendiri.
o
Di samping itu, hampir 20% pendapatan isi rumah B40 bergantung kepada pindahan tunai seperti BR1M, bantuan pendidikan, zakat, dan sumbangan/ bantuan ahli keluarga seperti anak yang bekerja.
o
Jumlah ini adalah lebih tinggi berbanding M40 (8%) dan T20 (3.3%).
100 90
17.8
17.8
18.8
13.2
12.8
12.6
20.9
21.5
19.2
Peratus pendapatan isi rumah
80
Pindahan tunai diterima
Pelaburan dan hartanah
70 60
Bekerja sendiri
50 40
30 48.1
47.8
49.5
2009
2012
2014
Pekerja bergaji
20 10 0
13
Khazanah Research Institute
Hampir 20% sumber pendapatan isi rumah B40 datang daripada pindahan tunai
Khazanah Research Institute
Perbelanjaan Isi Rumah
14
Perbelanjaan terbesar isi rumah terutamanya B40 adalah untuk makanan, diikuti perumahan & utiliti, dan pengangkutan Peratus perbelanjaan bulanan ke atas barangan dan perkhidmatan, mengikut kategori pendapatan, 2014 100% Perumahan dan utiliti 80% Makanan (di rumah & di luar rumah) dan minuman bukan beralkohol
60%
Restoran dan hotel Pengangkutan
40%
Pelbagai barangan dan perkhidmatan
10k - < 15k
9k - < 10k
8k - <9k
7k - < 8k
6k - < 7k
5k - <6k
4k - < 5k
3k- < 4k
Khazanah Research Institute
o
2k - < 3k
< 2k
0%
Komunikasi Pakaian dan kasut Perabut dan penyenggaraan isi rumah Alcoholic beverages & tobacco Rekreasi dan kebudayaan Kesihatan Pendidikan
15k ke atas and 15k above
20%
Isi rumah berpendapatan kurang RM2,000 membelanjakan dalam lingkungan RM403 sebulan untuk makanan (di rumah dan di luar rumah) dan minuman bukan beralkohol. 15
Harga makanan dan minuman meningkat lebih tinggi berbanding kadar inflasi Indeks harga pengguna untuk makanan & minuman, makanan di rumah, makanan di luar rumah, dan minuman bukan beralkohol, 2010 – 2015
2010 = 100
2010 = 100
125
125
Makanan di luar rumah
Makanan 120
Makanan di rumah
120
Jul-15
Jan-15
Jul-14
Jan-14
Jul-13
Jan-13
Jul-12
Jan-12
Jul-11
Jul-15
Jan-15
Jul-14
Jan-14
Jul-13
Jan-13
Jul-12
95
Jan-12
95
Jul-11
100
Jan-11
100
Jul-10
105
Jan-10
105
Jan-11
110
Jul-10
Bukan Makanan
110
115
Jan-10
CPI
115
Makanan & minuman bukan Minuman bukan beralkohol
Khazanah Research Institute
Indeks-indeks harga pengguna bulanan, 2010 – 2015
16
Perbelanjaan untuk makanan berkhasiat yang lengkap Perbelanjaan minimum harian (untuk 5 orang bagi satu isi rumah) untuk bakul makanan bagi mencapai saranan MDG Bandar Kota Bharu Alor Setar Johor Bahru Kuala Lumpur Kuala Terengganu Kota Kinabalu Kuching
Perbelanjaan harian setiap isi rumah RM 25.21 26.17 27.76 28.43 29.38 33.06 38.45
Perbelanjaan bulanan minimum untuk bakul makanan yang mencapai MDG, 2014
Perbelanjaan harian setiap orang 5.04 5.23 5.55 5.69 5.88 6.61 7.69
2.
Kesemua makanan di dalam bakul makanan adalah berdasarkan saranan Panduan Diet Malaysia (MDG), Kementerian Kesihatan Malaysia (MOH).
3.
Kalori harian yang disyorkan mencerminkan jantina dan umur untuk model 5 orang ahli isi rumah merangkumi lelaki dan perempuan dewasa (berumur 30-50 tahun), kanak-kanak lelaki (berumur 7-9 tahun), kanak-kanak perempuan (berumur 4-6 tahun) dan kanak-kanak (berumur 1-3 tahun)
Khazanah Research Institute
Nota: 1. Bakul makanan terdiri daripada beras, roti, telur, ayam, dhal, betik, kangkung, ikan kembung, susu tepung, minyak masak, dan bawang.
17
Khazanah Research Institute
Cabaran Lain
18
Perangkap skim ansuran mudah Pengiraan kadar peratus tahunan (APR) sebenar untuk barangan pengguna, 2014
Harga Tempoh Pinjaman Ansuran Jumlah faedah dibayar Jumlah keseluruhan dibayar Jumlah faedah dibayar/harga APR sebenar
TV Samsung RM1,549 5 tahun RM15/minggu RM2,419 RM3,968 156.1% 46.10%
Mesin Basuh Toshiba RM1,024 5 tahun RM10/minggu RM1,657 RM2,681 161.8% 47.40%
Peti Sejuk Toshiba RM1,049 2 tahun RM16/minggu RM463 RM1,512 44.1% 37.9%
Pengiraan kadar peratus tahunan (APR) sebenar untuk kereta, 2014 BMW316i RM209,800 2.53% 5 tahun RM3,545/bulan RM23,886 RM233,686 11.39% 4.79%
Khazanah Research Institute
Harga Kadar faedah yang diiklankan Tempoh Pinjaman Ansuran Jumlah faedah dibayar Jumlah keseluruhan dibayar Jumlah faedah dibayar/harga APR sebenar
Perodua Viva RM24,936 3.38% 9 tahun RM271/bulan RM6,827 RM31,763 27.38% 6.14%
APR sebenar ditawarkan bagi kad kredit dan overdraf bank swasta, 2014 APR Kad kredit Platinum 15% - 18%
APR Overdraf bank swasta 8.10%
19
Jumlah hutang isi rumah adalah tinggi berbanding jumlah simpanan 100%
3.9 3.9
90% 80%
Peratus hutang isi rumah
70%
Lain-lain Kad Kredit
6.5
3.7 3.5 6.1
7.7
7.6
Bukan kediaman
15.7
15.0
Sekuriti
o
Kebanyakan isi rumah meminjam untuk membiayai hutang rumah dan kereta.
o
Kajian oleh BNM mengenai Keterangkuman dan Keupayaan Kewangan (2016) mendapati hanya 6% rakyat Malaysia boleh bertahan untuk tempoh melebihi 6 bulan, dan 18% mampu bertahan sehingga 3 bulan selepas kehilangan sumber pendapatan utama mereka.
o
Pendidikan kewangan dalam kalangan rakyat Malaysia adalah penting agar mereka dapat mengurus pendapatan, perbelanjaan dan hutang dengan baik.
Pembiayaan peribadi
60% 16.6
15.5
Sewa beli
50% 40% 30% 20%
45.7
48.6
2014
2015
10%
Kediaman
0%
20
Khazanah Research Institute
Profil pinjaman pembiayaan, mengikut tujuan, 2014 and 2015
Pengangguran belia adalah lebih tinggi berbanding pengangguran keseluruhan Kadar pengangguran vs kadar pengangguran bagi umur 25 - 29 tahun, 1995 – 2015
Pengangguran, mengikut tahap pendidikan, 1982 – 2015 100%
Tertiari %
12.0%
90% 10.0% 20-24
Kadar pengangguran
70% 60%
Menengah %
50% 40%
8.0%
6.0%
25-29
4.0%
Keseluruhan
30%
Khazanah Research Institute
2.0% 20% Pendidikan rendah% 10% Tiadakan pendidikan formal % 0% 1982 1987 1993 1999
0.0%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Peratus Pengangguran
80%
2004
2009
2014 2015
21
Anak yang dibesarkan oleh ibu/bapa dalam kuintil pendapatan terendah telah naik sekurang-kurangnya satu kuintil pendapatan Peratus anak dalam setiap kuantil pendapatan mengikut kuantil pendapatan ibu/bapa 100% 12%
Peratrus anak dalam setiap kuintil pendapatan
17%
o
74% anak yang dibesarkan oleh ibu/bapa dalam kuintil pendapatan terendah telah naik sekurang-kurangnya satu kuintil pendapatan
o
68% anak yang dibesarkan oleh ibu/bapa dalam kuintil pendapatan tertinggi telah turun sekurang-kurangnya satu kuintil pendapatan
20% 32%
80%
20%
19%
70% 60%
21%
Q4
25%
Q3
25%
50% 40%
Q5 24%
30%
23%
23%
Q1
22% 23%
30%
19% 22%
14%
20% 10%
26%
Q2
10% 21% 13%
18% 10%
0% Q1
Q2
Q3
Q4
Q5
Kuintil pendapatan ibu/bapa
Kuintil pendapatan adalah merujuk kepada klasifikasi khusus mengenai sampel yang terbahagi kepada lima kumpulan, dengan kira-kira 20% responden dalam setiap kuintil. Sumber: Mendaki tangga mobiliti sosio-ekonomi di Malaysia (KRI,2016)
22
Khazanah Research Institute ©
11% 90%
Tahap pendidikan ibu/bapa berbanding tahap pendidikan anak
35% 57% 92%
59%
60% 42%
6% 2% Nopendidikan formal Tiada education formal
5% Primary Rendah
1% Secondary Menengah Menengah
8% Tertiary Tertiari
Peratus anak bagi setiap tahap pendidikan, berbanding tahap pendidikan ibu/bapa (Cina)
33%
56% 92%
61%
5% 4% 1% No formal education Rendah Primary Tiada pendidikan formal
65% 93% 46%
60% 33%
6% 4% No formal education Tiada pendidikan formal
3% Primary Rendah
1% Secondary Menengah
7% Tertiary Tertiari
1% Secondary Menengah
Menengah 8%
Rendah
Tertiary Tertiari
Peratus anak bagi setiap tahap pendidikan, berbanding tahap pendidikan ibu/bapa (India)
Peratusan anak bagi setiap tahap pendidikan
Peratusan anak bagi setiap tahap pendidikan
37%
Tertiari 58% 43%
5% 44%
38%
Tiada pendidikan formal
13% 45%
85%
96%
74% 54%
10%
formal TiadaNo pendidikan formaleducation
13% Primary Rendah
1% Secondary Menengah
4% Tertiary Tertiari
23
Khazanah Research Institute ©
33%
Peratus anak bagi setiap tahap pendidikan, berbanding tahap pendidikan ibu/bapa (Bumiputera)
Peratusan anak bagi setiap tahap pendidikan
Peratusan anak bagi setiap tahap pendidikan
Peratus anak bagi setiap tahap pendidikan, berbanding tahap pendidikan ibu/bapa (keseluruhan)
Apakah yang menentukan mobiliti pendapatan ke atas bagi mereka yang dibesarkan oleh ibu bapa daripada kumpulan B40? Peluang naik tangga pendapatan untuk anak daripada kumpulan B40 Nisbah Kemungkinan (Odds Ratio)
Anak yang mempunyai pendidikan tertiari
4.6
Anak lelaki berbanding anak perempuan
3.6
Ibu/bapa yang mempunyai simpanan
1.7
Anak yang dibesarkan di bandar
1.5
o
Anak yang berpendidikan tertiari mempunyai peluang yang lebih tinggi untuk naik tangga pendapatan berbanding mereka yang tiada pendidikan tertiari (4.6 kali).
o
Anak lelaki mempunyai peluang yang lebih tinggi untuk naik tangga pendapatan berbanding anak perempuan (3.6 kali).
o
Anak yang ibu/bapa mereka mempunyai simpanan mempunyai peluang yang lebih tinggi untuk naik tangga pendapatan berbanding anak yang ibu/bapa mereka tidak mempunyai simpanan (1.7 kali).
o
Anak yang dibesarkan di bandar mempunyai peluang yang lebih tinggi untuk naik tangga 24 pendapatan berbanding mereka yang dibesarkan di kawasan luar bandar (1.5 kali).
Khazanah Research Institute ©
Faktor
Kesimpulan o Malaysia masih mengalami pertumbuhan ekonomi di sebalik cabaran ekonomi semasa. o Kadar kemiskinan negara berada pada tahap yang rendah dan kemiskinan tegar telah berjaya ditangani disamping pendapatan isi rumah terus meningkat. o Walaupun peratusan isi rumah yang hidup di bawah garis kemiskinan adalah rendah, isu kemiskinan terpencil seperti gelandangan (homeless) dan kemiskinan bandar masih wujud. o Di antara golongan yang terdedah kepada kemiskinan ialah seperti anak yatim, ibu tunggal, orang tua, orang kurang upaya dan penghidap penyakit kronik.
o Keadaan menjadi semakin rumit apabila kebanyakan isi rumah ini tidak mempunyai simpanan atau dibebani hutang. o Tekanan terhadap isi rumah berpendapatan rendah ini juga bertambah dengan peningkatan kos sara hidup terutamanya dari segi harga makanan, perumahan, utiliti dan pengangkutan.
o Bantuan dalam bentuk pindahan tunai daripada kerajaan dan institusi zakat dapat membantu golongan ini untuk menjalani kehidupan dan wajar diteruskan.
25
Khazanah Research Institute
o Selain itu, isi rumah yang berpendapatan rendah dan mempunyai tanggungan yang ramai juga mempunyai risiko yang tinggi untuk jatuh miskin sekiranya mereka hilang punca pendapatan seperti diberhentikan kerja atau mengalami kemalangan.
Usaha penambahbaikan o Walaupun memberian pindahan tunai boleh membantu golongan miskin dan berpendapatan rendah, usaha membantu golongan ini haruslah difokuskan ke arah meningkatkan pendapatan mereka. o Ini dapat dicapai melalui peningkatan tahap pendidikan dan kemahiran. Ibubapa dan kerajaan boleh bersama-sama memainkan peranan dalam memastikan anak-anak memperolehi pendidikan yang sewajarnya.
o Di samping itu, pencapaian pendidikan tidak semestinya terhad kepada pendidikan akademik sahaja. Ia boleh diperluaskan dengan merangkumi pendidikan vokasional dan teknik. o Bagi golongan yang mempunyai minat keusahawanan, bantuan dan latihan untuk memulakan perniagaan boleh disalurkan. Kejayaan usahawan ini seterusnya boleh menjadi pemangkin dalam mewujudkan peluang pekerjaan dan seterusnya membantu mengurangkan kadar pengangguran. o Pendidikan pengurusan kewangan perlu diperluaskan kepada semua golongan agar setiap ahli isi rumah boleh mengurus pendapatan, perbelanjaan dan hutang dengan 26 baik.
Khazanah Research Institute
o Pelaksanaan sistem pindahan tunai bersyarat wajar dipertimbangkan. Contohnya di Brazil di bawah program Bolsa Familia, penerimaan bantuan (ketua isi rumah) disyaratkan untuk memastikan anak mereka didaftarkan dan hadir ke sekolah. Insentif tambahan diberikan dalam memastikan anak perempuan hadir ke sekolah.
Khazanah Research Institute
Terima Kasih
27