.... llt.. t T..n..t. . A...,. N.o-_(INTAN) Nit'.IIWH_ltvlt'tWPublc. ... ~t""1n'1
...l'Itu1 Tadbk., A......... N-o-a (INTAN)
1IMf1(Ylll1"~II,Jl_(JPut*;:A.dtrWtioh1olO1
SISTEM EJAAN RUMI
BAHASA MELA YU
XV
TEMPAT: INTAN BUKIT KIARA
TARIH: 06- 08 SEPTEMBER 2005
....fIlM TadbIrwl A__ N.g.n (INTAN)
InstitvtT........,Awarnt'eoara{INTAN)
N./ioNfI tn.J1~. d 1'Ubk A~"'1crt
Ne4ione1lns"lII'adPIlbk;~1crt
Rancangan Pembakuan
Sislem ejaan rumi yang pernah wujud:
Rancangan pembakuan Sislem Ejaan Rumi Bahasa Melayu bermula pada lahun 1904 dan disempurnakan pada tahun 1972.
• Sistem Ejaan Wilkinson (1904) - ejaan sekolah Melayu di Malaya; • Ejaan' Za'ba (1949) hingga 1972;
ejaan sekolah
• Sfstem Ejaan Fajar Asia - ejaan majalah Fajor Asia (1945 - 1954);
httut T~Aw_ ~(1NTAH) NMb¥I '""'Me d PuWt: AdTltIllhflcrt
. . IttutT"-"-Aw_~IIHTAH)
JVttonaJnJlIi.dPubllc~1crt
Penyelorasan dan Pelaksanaan • Ejaan Ruml Kongres 1956 - ejaan Asas'50 (Angkalan Sasterawan 50);
Penyaluan eJaan Rum! anlora bahasa Melayu dl Malaysia dengan di Indonesia bermula pada lahun 1959.
• Kaedah Ejaan PBMUM (persaluan Bahasa Melayu, Universitl Malaya) ejaan majalah Bahasa.
DAH'M
DAN'I»
.... Ulut JIIdb&t."Aw~ J
......"t..t fadbW_ A....... H.1-.~NlAHl
N.H.YtlIIIn!J.II~.
IWtlrYVl/~I.
Perselujuan lenlang Sislem Ejaan Rumi Bersama yang dilandalanganl pada 27 lelah diisytiharkan Jun 1967, penggunaannya serenlak di Malaysia dan Indonesia pada 16 Ogos 1972. Oi Malaysia slslem inf dikenali dengan nama Sislem Ejaan Rumi Baharu 8ahasa Melayu.
d Pub'<
"~J""",Y1
@Dill[b~D[;1D OD'lI&IT'AJ8
©D©'lIrn[):1J ~~~~
[;1QD~D ~®1j7~
PAN'''
G ~:::~:=~=-~~ - . _
nIttwfT.dblr... AwMt fM,g.--.(INTAN) NM;r;r..IIoII/~. d Public Adrno/niItIC/on
Hurul Oalam Bahasa Melayu
Sistem Keselarasan Hurul Vokal
• Hurul Vokal: a, e, I, au,of;
Sistem keselarasan hurul Yokal ialah keselarasan atau kesesualan duo hurul yokal yatlg membentuk duo suku kala pada kata doser, iaitu pasangan antara hurul Yokal pada suku kala awol dan suku koto akhir tertutup.
0,
u dan diflong ai.
• Hurul Konsonan: hurul selain hurul Yokal; dan • Hurul Konsonan Gabungan: gh, kh, ng, ny, sy.
--------_ ..__._. - - _ .... _--
Contohnyo:
Ignt!k. bQI~h, 1~IQng.
PAIr. .
In&tttut T.dbIrafl A_am ~CINTAN)
f4fit:JlwllnA.lJI. d PIIbk ~""kn
lNlltutTedbIt'art It_... fM,g.--.(WJltN)
NItIIt:1n.t Intlftut. d PllbIe Ad'n/r-.tm
Polo keselorosan Hurul Vokol A. sepuluh (10) polo yang tidak beruboh
8agl kala yang lerdlrl darlpada liga suku kala alau leblh, hanya duo suku kata terakhlr sahaja yang dlambll klra.
ra-;i~~.a
.-: Ib~t~~~~t~]
1«; (p)-_ a Ie (t) - a
Contohnya: semengnjj,1ng; selj,1rj,1h; ker!s!k.
:~_ (t)~.e (t)
I«;(t) - 0
DM'05
DAN'~
:lekat !petak : lec~.h
. .
;esok, selekoh
.... UM hdbolt"" ..... am
10•• 111\.1, h(l'b1' .... Awam ~ (INTAH) ,-~ (JI Pubic ... <:In......,,,.,•• ,
.....,,....It"'.
N.oI........
H~_.
{INf"'NI
'_rt"If. ,"PI,I,I.t; A,y" ...... /"" ..",
B. lapan (8) polo yang berubah Pola i-a o-a 0- e 0-0
(t)
u-a
Contoh bilang botak, sekolah oleh .torong, seloroh pusat, belukar
Sistem Ejaan lama Pola Contoh .a - e (t) aleh :a-o 'batok ;a (p) - e(t) lebeh :'e(p) - 0 tempoh
. Sistem Ejaan Baru Pola Contoh a - i alih 'a-u 'batuk e(p) - i ll!bih e(p) - u tempuh
0""""
tn.ttb.tT~.,..
Ntltul heU. . . A_am ~.I'NTAN) NMi0n4f billA. dPubk A ~...fiorl
AwMt'l Neg..... llHT...N)
H.tioMl /tII$IIvt. d PlIbk .... dfoWMhI"""
c. Kekecualian sistem keselarasan hurut vokal :~!s~~~Ej~i!!'~a-!!,__
Pola
I. Kata plnjaman Indonesia.
Contoh
i':;' i "'~pIIlli'_~'~_:
:i.::- '! .u
bahasa
Conlohnya:
'tldur
-:::i;iii!ITfi_
'u - u
daripada
:_~~.~.~_eh-·(~~ifu~.:.·_·_ ... !'!~.!'<@@!J .. _. .tule.n. (~ulin).
untuk
0""""
lnatltut hdbhoa Aw~ ~ IINlAN) NMion.allnsiNt. dPvbk A~'IM
II. Kata plnjaman Inggeris.
lnetlblt
T~ran
AwMt'l
~
(INTAH)
,..,0..1 blI.... d PubliC Actrlln4tIWl.iM
darlpada
bahasa
Contohnyo:
BAHASA MELAYU
DAN·OS
DAN'~
~,.ff"ll
IMfflul T.dbii'''' ..._ _
r Idbl,.......arn He11-- tINT"'N)
N.-g".I'Nr"'N)
"""'OOt",I~fI""~dP,
N,., ....... I_'fur.dP.I/:IJff:A~oan
~~ -
..'
'.
"'Ur
A. Penyesuoion hurul-huruf konsonon tertentu Huruf
.. ~~,~,~ .. ::T..·.~~·~i~j~ggi!1.s .. ~:.L~-~h~~H~[~y)i-~:~!
-
B
Bahasainggeris music, physic
muzik, fizik
Cc- ks
access
Ch -c ph - f Ck- k
charge, cheque
caj, cek
s-z SC-s Sc-sk q-k
graph
graf
th - t
Theory, thesis
teQri, tesis
;;;ci,niQ;;~
teknik
X-ks
express- complex
ckspres, kompleks
V-I
economy, analysis
ekollomi, analisis
c-s
cent
sen
c/ee- k
CiJrd,-ac-mu'nt
kad r akaun
..
_-_ .. - --_.-
nkses .
science
sains
scale, screw
Skala, skru
quality, quoUJ
Kualiti, kuota
0''''''
OAN'05
Indtut T.......-.- Awaft1 ~_IINTANl
NfIIk:it»I/iIcI,,,,,.dPublil:AdtnniltnoIk!n
..... lttutrad'*-A·_~(1HT....Nl "'ioo«l hsI'lJI. d Public AdonhtJtIMIM
C. Penyesualon hurul bogl gobungon duo hUlulvokol
B. Pengguguron satu doripada gobungon hurul konsonon yang sarna ,. .Hoituf
I
Bah".$iiiri;i~e;k;l;)i'a~~~~~Wi·J
JlI>.:":.b_.__. lobby, hobby i ff - f .. ~ _Effective, traffiCJ J,l,!!,::~. aggressive' Il-.I_. ...... pil~ bill._. Mm - m .. .... _-----_. comma nn - n •. _a!.lflulty, ten.!!.~_. ss - s .... c . .a?.5et, prosess' tt=-.~.. _.. l0ttery, battery.: '.~
zz -
Z
, ....
. HUNt '•.
lobi, hobl efektif, trafik agresif pil, bil koma Anuitl, tenis aset, proses 'oteri, baterl
_...lazz
11i.t>asa Inggeris ·k
BallasaMdayli .'
j
f'~=-~- ' audit, automatic , Audit, automatik ! .... ea_=~. --;~:j;j~gear_-=-:"' Idea, gear-=~ ea - i grease, cream . . Gris, ~.!!!!._ ....i ..iO!.=i~_.. .. ::~j~~._~~~~ diale~_._J ei .. ei JJro.f!!in. .. . protei!,... ei - i calorie kalorl _.. _.. ' -... _---_._. ee- i mee mi
'.
---
jaz
DAN'OS
T~r.... A,,_ N"o.... IINTANl
Na/io"./ IMlIlJI. d PlIbk A"""'tr8lion
"wtltul
IMtltueT~""._N..-.(tNTAN) NlfIf;on.IInnIlA.dPflbleA~1on
D:'MeiiCjeKOlkahgugufI<6rm5narfCffilom bOfios(J Inggerls dengon beberapa penyesualon.
2J
:~~=~~'.'~:]~aah~~lnWeris :_J(;Ba~~~HeI;iyu Ou -:::au ou - u
oa -
0
u ue - u
00 -
:.a.t:E.0!!~~'!~J!'?'!~.t!.:... Akaun~!'d~~~. 9?!P<3.'!L_~!!.
.
Classic:- clinic -draft . . cre,am, crecf.i! comprehensi"e protocol store prism plasm organism
Ku~~_s~J~~
coa~.'?r.d.~rd~o't-'(~<:tl>od boot but - -_._. --"--. ... _._---_._. tissue, isslJ'! .__ti~.lJ!. isu ~.
DAN'05
Klasik, klinik draf ...
.. . .
-_
~--.-.
kriRlf.kredi~
Komprehensif protokol stor Prisma plasma Organisma
ttl
..... NIIII T.Mol,-.., A....... N.g.w"IINTANl
......,.(...... , lnIlllAe ~ PuhIc "~l'nIloon
-....;;::
.... t1t1l1 T.cIbW.., A........ H.g.... jINlAH)
NN.....',''4./I,''. d p~ A6'TW>."..'oon
....
E. Huruf [ g ] yang diucapkan sebagai [j I dalam bahasa Inggeris:
Contoh:
B~h~s~!."-~geris'T
. ditulls sebagal [g] dan . disebuf sebagal [g] dalam bahasa Melayu.
Generation Technology Trag_~'qy
Psychology
... agifl"ita agent
f---
__
Bahasa._ .... Melayu ---_. _... . -.~
generasl
tek.".o,iogl
. tr-"g~di
_p~.l.k'<>.!C?91
. agenda : ~g~~,;,~eje'n' (wakil)
DAN'OS
DAN'OS
w.e-- (IHTAN'l
~.tltt
hdbk.,. A.• ..., NMiotl.lbtlufe dPublc
btttut T..tWrwt Aw_ ~ (1NTAH)
Nl#I;on.llnsJ/tA. d Public ActTlhGtIWlcn
A~!tfi.lo.-.
F. Kala yang asalnya berakhlr dengan -sion. -slonal. -lion. -tional menjadi sf dan sional.
G. Pengejaan kata yang berakhlr dengan -Ism menjadl -Is me
Con'oh:
i
._-_
I
_
.. •....•.
DAN'"
Contoh:
'B~~~sa Irig!'i~.ffs> ·.. [Bilhasa MeJ~yo: ..!!adition, action . L_.. Tradisi, aksi lotion, immigration ! losen, imigresen ~ction, televisii!l!.. J.~~~yen,!.~~I~yen Professional . Profesional .. .. -....._---_.. _------------_ national, traditional nasional,
1"~~h~SiiI:lIggtOiis:, .. ' :B~i;,,'s£(-r:1ela-yli·. J
tradisional --,-_. ..
__
DAN'tJ5
Ine.IIM TIldbnnA• ..-- ~(INTAN)
Nltllt:n.-I JnsIIut. d Pubk A6noh.tsJI'llIIcn
IMtltutT-ttN.-wlA._~(INTAH)
NMir.YYllndllAedPllblc~.b1
~!a.~!£J!.!'!_s.~ __
..I<~I~s'9e.liI.~.
!1,:,!.n.t,..s'::iI.fTI p . pencil,pl~--,!
!l.e!~. n,.~e.t~m
pe.n.sel, pelan ~ir~( b.e.lon action
aksi dial, file
dail, fail size, pie
saiz, pa i
lotion, immigration
losen, imigresen
section, television seksyen, televisyen b.ureuLb.~,!oon
DAN'~
nasionalism comunism socialism mechanism
~
J
Nasionalisme .... komunism~_.. _ sosialisme_. mekanis.'!!.IO._..
Nlltul T............_
"'..htuf hdblr., ...._
NeiII"-II"'T"''''1
flLol......,~M.dP.~~tnolKn
H.v-_IIHTAH)
ItMltOI .. /,.."uol •• -tPul)
A. Rangkai kata umum - semua Irasa atau
rangkai kata soma ada duo perkataan atau lebih hendaklah ditulis terplsah.
Kekecualian: - Dewan Bandaraya Kuala lumpur
Contoh:
---
jalan raya lebuh raya bandar raya kereta api ambil alih susun atur maklum balas
tengah hari warga kota atur cara sari kata urus setia reka bentuk kemas kini
- Kerelapl Tanah Melayu
OAW'06
..._
Sn.ttMT~A
~.IIHTAN)
",.IIM T
N«bYl hJJ'~' d PIIWc .4drrW1is1.....Jo.,
NM~
B. Kata yang telah manlap ditulls sebagal
~
IIHTAH)
d Pubic AetniMrr.f1orl
c. Rangkal kala umum berimbuhan
satu perkalaan
:~.~;j~sa~~:~
. , Aw....
'IuI.
• Kata yang menerima awalan atau akhiran sahaja ditulis sebagai duo perkalaan.
bumip&rte~';-~
,..~~itang~_n_ .. _ ~uruiianj~-;--~ sukarela'p-;;suruhjaya
-i
.~~atahari··~ ._.:.. _~~~~~tang~n --~·1 _•.~~~sa~. ta_nJ!!;J!-!"gjaw~!!. . J warganegara
ContohnyQ:
- diambil alih - menerlma pakal - kenai paslikan - diguna semula
jawatankuasa
_.. _ ~!.1tara_bangsa
. ..
"._ ...
_.--.
rr.""'TtdtNnrlA.. _~_(IHlAN)
Sn.tt1UtT~A._H.o-(lHTAN)
NrII""""ltIII.dPubltt:A~.Ia'I
NtIfioty/hP'uf.dPubk~,.,/(»'l ~_.
I I
I I
• Kala yang menerima apttan dilufis sebagal salu perkalaan.
-
[Pr3~®®QD~~[X]QDmw[p
~~
Contoh:
- pengambilalihan
- pengenalpaslian
- pengemasklnian
[X]QD0W[P ~r3@OI1
-"''''
,
!1lr30&ill
..
....at"l l-.db',.., A .... _
1n.. 1l1,,1 fMib',ao A.......... N.Q .... (INTAH)
foI.. 'r".,.lln.dl"'",rlPuhI
""v_.tINTAH)
NIII."""Irr:J./I"I"rlP,ob"'= Adn""".I.....11Ot'!
A. Noma Khas Contoh:
Hurul pertama pada semua noma khas sepertl noma pertubuhan, bangunan, syarikal, jabatan, jolon, loman perumahan dan cogan kata hendaklah ditulis dengan hUM besar.
Persaluan lingulstik Malaysia Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersalu (PBB) Akhiok Mulia Masyarakal Jaya Jolon Maharajalela Bank Bumiputra Commerce
Toman Balu Tua, Ulu langat
DAN'(15
G
tn.lttul T adblr-n A.... am N-o-n (INT AN)
~liorwJj "'lllft d PvbIt: Adm,;"is,...,.IOfl
...
B. Kala 'sendi
_-_.-._----_._--
G
Huruf pertama bagi kata sendi seperti yang, di, ke, dan, alas dan lain-lain pada lajuk ditulis dengan huruf keeil.
....IIM TIldbh'..., A...._ ~(IHTAN) ,.,Jonal InsIMe d Pubk Admo/rtirbW/on
[P~G~@@QD~
'iJ&~@)& ~©&
__ 6_. __ .'_
Conloh:
0"""'"
- Dewan Bahasa dan Puslaka - Sejarah Ekonomi dan Politik Q! Malaysia - Diari dan Kalender unfuk Kakitangan Suruhanjaya Perkhidmafan Awam (Iajuk surat/memo) - .. _. - -_._._
.....tlM TedbIfwI A__
M
_._. --- .. ,.-. __ .•.
N~
... liNT AN)
-,-"--_0'-'-'·_· ._ .. __.__ ,_. ---_.
cwroo
--_._---_.
lnalftut TadbI,ao A_.- Neo-'1I (INTAN) NMra..lbtlllfodPlJbJicAetr*llltnNlan
NoI/oncIInslIIJtI d Pubk A4rninisttwlOi
A. Penggunaan Tanda sempang (-) I. Untuk menulis kata ganda. Contoh:
surat-surat kupu-kupu laki-Iakl
minum-minum pelabur-pelabur
DAN'05
-- tiba-tiba ._--------_._.
be_r~~t1~:I:J~!!~i kedua-dua _·_-- __-.--0_-- . tulis-menulis .- _... _-_._" tercari-cari
II.. Bentuk
terikat diikutl oleh kata nama khas yang dimulai dengan huruf besar. Contoh:
Anti-Israil Petunjuk-Nya
Pro-Bosnia Hamba-Mu
1n."Nl T"bW.. A..."
In.UM r ..b4_
~.(INlAH')
N;d."HII.nU',.
1'JIoIIVniOlIroU"I.. d PubI< A'*'-hwt...,
iii. Untuk merangkaikan huruf dengan angka dan angka dengan akhiran an.
I-
P,,l,k Ad,.""..lr>tIlOf1
iv.Untuk menyambungkan suku kat a yang terplsah kerana perpindahan boris.
Contohnya: . Ke·2
- Ke-1OO
- tahun 90-an
- awal30-an
N.y..IINTANJ ~
Contohnya:
-
- Doser pendidikan negara bertujuan untuk membentuk rakyat Malay sia yang bersatu padu.
DAH'OS
k\.tutut Tadb'r.n ........ _ ~CIHTAH1
""".i::lN'flnsllVf' oIPubk~tr8ticl'l
"-tiM TadbUan ............ Nevw- (IHTAN) Nttt~ln&JlutfldPubJic ... ctrWLilhf.G't
Pada asasnya, eJaan nama tempat dan negerl ditulis menurut arahan yang ditetapkan oleh kerajaan negeri masing maslng.
~urn[i\jJ[P&ud
mlliiJ& ~[X]&@
In.tlM TedbWvl low.... Noog.wIo flHTAH) NaI~IIr./llAe d PIJbk ),~.strwIio'l
..... tlM TadlM..... low"" N.oogan(lNTAH) NtIf.bv'kIs'tufedPublic~1a1
i. Nama tempat dalam Malaysia yang dlbentuk sebelum tahun 1972 dikekalkan dengan eJaan cara lama.
Conloh:
Conloh;
" DAN'05
-
ii. Bagl nama tempat dalam MalaysIa yang dlbentuk selepas tahun 1972 dlgalakkan menggunakan ejaan baru.
DAN'OS
r.tlM T84bk_ A_... N.g.'-ClNTAH) N,oh.y..l,""l",,_,rlPublcA~tr.roon
iii. Nama tempat di luar negara yang sudah blasa dieja dengan cara Melayu dlkekalkan.
__ tlM T-.dtN,.., A...... N.g.'-CIHTAN) PubIc Admfr'""'"ofoon
lWrlo....f ".f'."_"
iv. Nama tempat di luar negara yang dlela dengan cara antarabangsa dikekalkan demikJan.
Conloh;
.>:~~
Conloh:
"
'~'~,,\ '\,
OAN'OS
~UM
T.db4,." A... _
~
(INTAH)
"'IaM'Irst'uf.dPublicA~.itYr
Ejaan nama orang menurut kehendak individu itu sendiri. Nama-nama yang telah wujud sebelum tahun 1972 dikekalkan dalam bentuk eJaan asal. Selepas tahun 1972, kita digalakkan menggunakan ejaan baru. Walau bagaimanapun, eJaan nama yang soh ialah seperti yang didaflarkan dalam sijil kelahiran dan dalam kad pengenalan
I-;;-OAN06::=---·-·..·--·-.· ..·..· - - - - · - ....- ..... _ ....
tr-Utut Tadblrw'l A..._
H-o-a (\HT AN)
"'~""'uf.dPublic:A~"".Ion
"'-1M Tadbnn A.....
~(IHlAN)
NIIf~I,",lIut.dPllblr;A~ilrI
--T--''''
_ -
"
...
~
'
..... .'
I. Sebagat kata send! - dt dan ke yang
! [p~~@®QD~
@o ~G~ ~~
berfungsl sebagal kata sendl untuk menunJukkan tempat atau arah ditulls terpisah daripada kata nama yang mengikutinya. Conloh:
Darl Ave Maria ke Jalan lain ke Roma
"
"_"'ui hdbir.-o A..... H.Q..... IJNT .. N}
..... fftu'T.-.dbW. . "·... f'Mg..·IINT"Nl ~
....,.I ..... 't,ft~."~A ..·...'.. ,'*oon
NHI.rvo./l'lSl/!Jfff''t PuhJ;; Al,/lt._,.... ,OfY)
ii. Sebagai imbuhan - di dan ke yang berfungsi sebagai 1mbuhan ditulis bercantum dengan kata selepasnya" Contoh: disimpan diawasi disyorkan dipercepat dikenal pasti
kedua kelima-Iima --_ .. .. kehendak kesemua kesudahan
disimpan diawasi disyorkan dipercepat dikenal pastl
kedua kelima-Iima kehendak kesemua kesudahan
_-~
DAN'OS
. .utut loldbnn Aw... N.g..Iin (INTAN) NiJlioroeIIrrtJIM. cfPublic Acrnintll.....,.,
i."i'ciiflkeJ pun
uiituk·katcifuga·s:(litu~-
seperti yang berikut: Contoh:
[?~~~OD[!:,o©&rm [?&!Iill'o~~[!:, I?OD~
---_._---------,
_~dapu_~_" __
.~ndai~~~" ataupun .-
-biarp~-;;"
~_ . __ ~kalalp~J
;...._. kendati p un---1 mahupun I .- -- - meski';'n:
-- ------ ."_. ,_._----------, -
-.b"~~:~~;~.~U-~"~ _ ~~~::~~~;~~ __ 1I\I,!I
DAN"OS
...ltt\rtredtlW_""'_~lwrAH) NMit:Jr,ie1 hUtuf. r:J Public AlfrnonillltBI/cln
Se~ian,
rrerima ~asili.
OAH't5
i
