Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
BUKU KERJA MODUL HUBUNGAN ETNIK EDISI KE-2
Ketua Editor Shamsul Amri Baharudin
Institut Kajian Etnik (KITA) Universiti Kebangsaan Malaysia Bangi 2012
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Cetakan Pertama / First Printing, 2012 Hak cipta / Copyright Penulis / Author Institut Kajian Etnik (KITA) Universiti Kebangsaan Malaysia, 2012
Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan ini boleh diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran atau ditukarkan ke dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang alat juga pun, sama ada dengan cara elektronik, gambar serta rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada Institut Kajian Etnik (KITA), Universiti Kebangsaan Malaysia terlebih dahulu.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical including photocopy, recording, or any information storage and retrieval system, without permission in writing from the Institute of Ethnic Studies (KITA), Universiti Kebangsaan Malaysia.
Diterbitkan di Malaysia oleh / Published in Malaysia by Institut Kajian Etnik, Universiti Kebangsaan Malaysia 43600 Bangi, Selangor D.E., Malaysia
Dicetak di Malaysia oleh / Printed in Malaysia by Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia 43600 UKM Bangi,Selangor D.E Malaysia http:/pkukmweb.ukm.my/~penerbit/ Ilustrasi Grafik oleh Amirul Mukminin Mohamad Muka Hadapan oleh Ahmad Zul Hakimi Hassim Perpustakaan Negara Malaysia Data-Pengkatalogan-dalam Penerbitan Cataloguing-in-Publication-Data ISBN: xxxxxxxxxxxxxxx
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Pengenalan
i - ii
BAB 1 : Malaysia: Kesepaduan Dalam Kepelbagaian
1
1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
BAB 2 : Potret Hubungan Etnik 1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
BAB 3 : Limpahan Kemakmuran Merentasi Etnik 1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
BAB 4 : Perlembagaan Persekutuan Tiang Seri Hubungan Etnik 1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
BAB 5 : Permuafakan Politik Dalam Konteks Hubungan Etnik 1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
BAB 6 : Kepelbagaian Agama Mencari Titik Pertemuan
1 3 5
6 6 8 12
16 16 19 20
21 21 23 29
30 30 32 35
36
1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
36 38 39
BAB 7 : Dari Segregasi Ke Integrasi
41
1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
41 43 46
BAB 8 : Pemerkasaan Pendidikan Ke Arah Kesepaduan Sosial 1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
BAB 9 : Pengalaman Harian Menjalin Kesepaduan Dan Melahirkan Keharmonian 1. Terjah Minda 2. Eksplorasi dan Uji Minda 3. Terokai Minda
Senarai Editor dan Penulis
47 47 52 53
54 54 56 60
62
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Pengenalan Buku kerja ini bermatlamat menyediakan sumber sokongan pengajaran dan pembelajaran kepada Modul Hubungan Etnik untuk tenaga pengajar menjadikan kuliah mereka lebih interaktif dan dalam menyediakan persekitaran pembelajaran yang berpusatkan pelajar. Justeru itu, Buku Kerja ini menggunapakai aktiviti-aktiviti berkaitan hal-hal hubungan etnik yang pelajar dapat kaitkan dengan diri mereka. Maka, kandungan Buku Kerja ini berkisar tentang persoalanpersoalan dalam konteks memahami dan mengaplikasi konsep-konsep hubungan etnik yang spesifik dalam kehidupan harian. Buku Kerja ini juga turut berperanan sebagai rangka kontekstual bagi eksplorasi yang terpandu. Justeru itu, aktiviti-aktiviti bagi setiap satu tajuk dalam Buku Kerja Hubungan Etnik ini dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu Terjah Minda; Eksplorasi dan Uji Minda; dan Terokai Minda. Setiap bahagian ini memfokuskan kepada soalan-soalan spesifik dan dengan menjawab soalan-soalan ini pelajar memperolehi kefahaman yang diperlukan tentang hubungan etnik. Setiap bahagian ini mengandungi aktiviti-aktiviti sama ada di dalam kelas mahupun di luar kelas. Bahagian pertama iaitu Terjah Minda mengandungi aktiviti yang membolehkan pelajar menilai kefahaman mereka terhadap tajuk-tajuk dalam Modul Hubungan Etnik. Aktiviti-aktiviti di bahagian ini termasuklah tontonan video, bacaan teks, diskusi terpandu dan lain-lain yang dapat menunjukkan kepentingan tajuk tersebut. Setiap aktiviti ini disertakan dengan soalansoalan atau arahan-arahan untuk pelajar jawab atau lakukan secara individu ataupun kumpulan sebelum kelas atau semasa di dalam kelas. Bahagian kedua iaitu Eksplorasi dan Uji Minda mengandungi aktiviti yang agak fleksibel. Tenaga pengajar boleh memilih mana-mana aktiviti eksplorasi dan uji minda yang memenuhi matlamat pengajaran dan pembelajaran tajuk-tajuk Modul Hubungan Etnik dan sesuai dengan sumbersumber yang sedia ada di institusi pengajian masing-masing. Aktiviti-aktiviti di bahagian ini bertujuan membolehkan pelajar belajar sesuatu perkara yang penting dan perlu tentang tajuktajuk dalam Modul Hubungan Etnik ataupun boleh juga menjangkau sehingga ke tahap membincangkan dan mempertimbangkan idea-idea lain yang berkaitan dengan tajuk-tajuk dalam Modul Hubungan Etnik. Aktiviti-aktiviti di bahagian ini termasuklah diskusi yang boleh dilakukan secara individu mahupun dalam kumpulan kecil, mengkaji data sebenar daripada penyelidikan tentang hubungan etnik yang boleh dilakukan secara berpasangan mahupun dalam kumpulan kecil, dan aktiviti di luar kelas seperti memberikan pelajar masalah hubungan etnik untuk difikirkan dan dibincangkan sebagai kerja rumah. Aktiviti-aktiviti di bahagian ini boleh dilakukan dengan menggunakan sama ada pendekatan pembelajaran aktif mahupun pembelajaran koperatif. Adalah juga amat berguna jika tenaga pengajar dapat meminta pelajar menghubungkaitkan apa yang mereka pelajari tentang tajuk-tajuk yang dipersembahkan oleh Modul Hubungan Etnik kepada konteks-konteks lain. Ini memberikan peluang kepada mereka untuk melakukan proses pemikiran yang lebih lanjut dan menggalakkan mereka meneroka
i
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
bahan-bahan bacaan lain tentang isu yang sama dan seterusnya membolehkan mereka mengaplikasikan pengetahuan dan kemahiran baru mereka dalam konteks yang berbeza. Bahagian ketiga iaitu Terokai Minda mengandungi aktiviti-aktiviti yang membolehkan pelajar menggunakan apa yang telah mereka pelajari tentang tajuk-tajuk dalam Modul Hubungan Etnik dalam menjawab soalan-soalan tentang tajuk-tajuk tersebut di bahagian ini. Maka, adalah amat berguna jika tenaga pengajar dapat meminta pelajar-pelajar memikirkan jawapan-jawapan mereka secara kritikal dan mempertahankannya dengan hujah-hujah yang kukuh melalui aktiviti-aktiviti seperti perbahasan, mesyuarat, forum dan lain-lain lagi. Ini boleh dilakukan dengan meminta pelajar-pelajar mempertimbangkan aspek-aspek yang lebih luas tentang soalan-soalan yang diberikan seperti aspek sosial, politik, ekonomi, fakta dan data empirikal. Buku Kerja ini bukanlah bertujuan menghadkan kreativiti tenaga pengajar mahupun pelajar dalam melakukan aktiviti-aktiviti pengajaran dan pembelajaran mereka tentang hubungan etnik. Buku Kerja ini sekadar berperanan sebagai sumber sokongan kepada Modul Hubungan Etnik dan aktiviti pengajaran dan pembelajaran tenaga pengajar dan pelajar kursus Hubungan Etnik. Tenaga pengajar dan pelajar digalakkan untuk memikirkan secara kreatif dalam membentuk aktiviti-aktiviti yang paling sesuai dengan situasi pelajar mereka termasuk dari segi saiz kelas dan dari segi sumber-sumber yang sedia ada di institusi pengajian masing-masing. Sidang Editor
ii
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
A.
Upin & Ipin mengisahkan kehidupan kembar anak yatim piatu iaitu Upin & Ipin di Kampung Durian Runtuh. Mereka yang tinggal bersama kakak mereka, Kak Ros dan Opah belajar di Tadika Mesra yang turut disertai Jarjit, Mei-Mei, Ehsan, Mail, Fizi dan rakan-rakan yang lain. Sebagai rakan baik, mereka selalu membaca dan bermain bersamasama.
Bincangkan impak watak Upin dan Ipin dalam memupuk kesepaduan sosial di Malaysia.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
1
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B.
Perkembangan sains dan teknologi telah memudahkan perhubungan pada hari ini. Ia juga membantu memudahkan proses penyuaraan rasa tidak puas hati etnik-etnik tertentu terhadap etnik yang lain. Apakah kesan fenomena ini terhadap kesepaduan sosial?
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________
2
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
C. Tunjukkan contoh rantaian saling melengkapi dan saling bergantungan dalam konteks hubungan etnik di Malaysia. ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
EKSPLORASI DAN UJI MINDA Senaraikan lima kumpulan etnik yang anda ketahui dengan lengkap mengikut item dalam jadual di bawah.
Bil. 1.
2.
3.
4.
5.
Kumpulan etnik
Ciri fizikal
Makanan tradisi
Pakaian tradisi
3
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Berdasarkan jadual di atas, senaraikan sub-etnik/suku, bahasa dan dialek di Malaysia dan kenal pasti serta terangkan berkenaan kumpulan etnik dan dialek yang anda ketahui dengan contoh serta deskripsi di bawah: Bil.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Sub-etnik/Suku
Bahasa/Dialek
Contoh: Ucap selamat
Lain-lain contoh
4
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TEROKAI MINDA
Gambar 1: Datuk Lee Chong Wei
Gambar 2: Datuk Nicol Ann David
Bentuk kumpulan perbincangan dan bincangkan peranan ikon sukan dalam memupuk kesepaduan sosial di Malaysia.
_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________
5
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
6
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Berdasarkan gambar di atas dan kefahaman anda mengenai konsep hubungan etnik, sila jawab soalan-soalan berikut: A. Bincangkan ramuan untuk membentuk bangsa Malaysia yang harmoni.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
B. Apakah kekuatan dan cabaran untuk merealisasikan konsep 1 Malaysia? ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
7
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA Tandakan jawapan yang betul.
1. Sewaktu perayaan Tahun Baru China, En. Rahim, En. Raju, En. Londoh dan keluarga masing-masing telah melawat rumah En. Chan. Keluarga En. Chan sangat senang hati dan menghidangkan pelbagai juadah sempena meraikan perayaan tersebut. Sikap ini mempamerkan nilai _________________ dalam masyarakat Malaysia. A. etnosentrik B. diskriminasi C. integrasi D. prejudis E. bangsa
2. Secara umumnya akomodasi merujuk kepada__________ A. pengiktirafan diplomatik. B. perasaan kekitaan. C. individu yang mengadaptasi keadaan. D. autoriti pemimpin. E. kejiranan.
3. Apabila seseorang individu diminta menyerap budaya dominan dan menghapuskan amalan etnik masing-masing, tingkah laku ini dinamakan sebagai ….. A. akomodasi. B. asimilasi. C. ras. D. integrasi. E. segregasi.
4. Kontrak Sosial 1957 merujuk kepada ..... A. keadilan sosial di Tanah Melayu. B. persetujuan kerjasama antara golongan etnik. C. pakatan membina Negara Bangsa. D. kebebasan bersuara. E. tuntutan hak kerakyatan bagi semua golongan etnik.
8
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
5. Proses pembinaan negara (dalam konteks hubungan etnik) pada awal kemerdekaan Tanah Melayu dipenuhi dengan pelbagai cabaran seperti yang berikut: I. pengukuhan budaya setiap golongan etnik II. pembentukan dasar pendidikan negara III. pengukuhan kuasa elit IV. konflik antara golongan etnik V. cabaran dalaman setiap golongan etnik A. II B. V C. I, II, IV D. I, II, V E. I, II, III, IV
6. Akulturasi merujuk kepada ..... A. pengekalan identiti etnik masing-masing tetapi berkongsi kebudayaan yang sama. B. proses penyatuan antara kelompok berlainan etnik menjadi satu kelompok dengan identiti yang sama. C. proses penyesuaian dengan matlamat mengekang konflik antara kelompok. D. proses penyatuan pelbagai kumpulan etnik khususnya dari aspek biologi. E. kepercayaan bahawa nilai budaya sesuatu kelompok lebih tinggi daripada kelompok lain.
7. Konsep layanan yang berbeza terhadap individu atau kelompok atas dasar-dasar tertentu seperti ras, gender, kaum, agama, kebudayaan dan kelas sosial disebut sebagai: A. stereotaip B. ekstrimisme C. chauvinist D. perkauman E. diskriminasi
8. Aspek subjektif dalam etnik merujuk kepada …… A. kesedaran terhadap kewujudan satu identiti etnik, perasaan kekitaan dan kesedaran terhadap kepentingan bersama. B. kesedaran terhadap ciri-ciri kebudayaan seperti bahasa, kesenian dan pakaian tersendiri yang boleh dilihat dan dirasakan. C. kesedaran terhadap kepentingan negara yang mengamalkan prinsip demokrasi. D. kesedaran terhadap kepentingan bersama dalam kemajuan ekonomi. E. kesedaran terhadap kepentingan individu atau kumpulan dalam memonopoli aspek kebudayaan.
9
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
9. Menurut _______________________, kebudayaan merupakan gabungan ilmu pengetahuan, kepercayaan, kesenian, kesusilaan, undang-undang, adat resam, kemahiran lain dan kebiasaan yang diperolehi oleh manusia sebagai anggota masyarakat. A. J.S. Furnival B. Edward B. Taylor C. Milton J. Eastmont D. Van den Berghe E. W.G. Summer
10. Dalam analisis sosiologi hubungan ras, keadaan ini menjelaskan satu proses di mana individu-individu membuat penyesuaian dengan situasi konflik tanpa perlu mengubah sistem ketidaksamaan yang sedia ada. Keadaan ini disebut sebagai... A. akomodasi. B. akulturasi. C. adaptasi. D. alienasi. E. akauntabiliti.
10
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Cuba Fikirkan
Sila jawab soalan-soalan di bawah: 1. Jelaskan bagaimana penjajahan British mencorakkan bentuk masyarakat di Tanah Melayu. 2. Bagaimana boleh munculnya unsur-unsur negatif seperti stereotaip dan prasangka yang merupakan sebahagian daripada cabaran dalam kehidupan masyarakat majmuk di negara ini. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
11
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
A.
TEROKAI MINDA A. Tokoh-tokoh Negara
“Pembentukan bangsa Malaysia merangkumi banyak perkara lain. Antaranya ialah menegakkan sistem politik demokratik yang matang yang dapat memelihara hak dan kepentingan individu di samping mengimbanginya dengan hak dan kepentingan masyarakat.” ( Tun Dr. Mahathir bin Mohamad, ucaptama Majlis Perasmian Mesyuarat Panel Penasihat Perpaduan Negara, Carcosa Seri Negara, Kuala Lumpur, 27 Mei 1991)
Sehubungan dengan kenyataan di atas, senaraikan tokoh-tokoh dan sumbangan mereka dalam pembangunan negara dan pemupukan perpaduan. (Nota: Tokoh-tokoh meliputi pelbagai bidang seperti politik, seni dan budaya, pendidikan, sasterawan, ekonomi, sukan, aktivis sosial, dll)
Nama Tokoh
Bidang
Sumbangan Tokoh
Tunku Abdul Rahman
Politik
Bapa Kemerdekaan Malaysia. Perdana Menteri Malaysia yang pertama.
Dato’ Dr. Usman Awang
Sastera
Seorang Sasterawan Negara. Juga dikenali sebagai Tongkat Warrant. Penulis buku Tulang-tulang Berserakan.
12
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B. Aplikasi Konsep: Latihan Kendiri Berpandukan modul Hubungan Etnik dan sumber-sumber rujukan yang berkaitan, para pelajar diminta untuk memikirkan pemahaman berkaitan konsep-konsep asas hubungan etnik dan hubungannya dengan keadaan sebenar dalam kehidupan. Anda boleh bekerja secara individu atau berkumpulan. Rencanakan pemikiran anda berasaskan beberapa contoh isu seperti yang berikut:
No
Tajuk
Bidang
1
Perubatan tradisional
Kesihatan
2
Sukan tradisional mengikut kaum
Sukan dan rekreasi
3
Upacara kelahiran, perkahwinan dan kematian
Agama, budaya, adat resam dan kepercayaan
4
Makanan/Minuman tradisional
Makanan dan budaya
5
Perjuangan kemerdekaan
Politik
6
Pemodenan dan pembangunan negara
Politik dan sosioekonomi
Laporan/Catatan ringkas
13
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
C. Lakaran Minda
Fikir dan lakarkan catatan ringkas isu-isu berikut: 1. Apakah sumbangan media (elektronik dan cetak) dalam hubungan etnik? 2. Apakah objektif kandungan buku-buku teks dalam memupuk hubungan etnik? 3. Penggunaan sumber-sumber alam untuk perubatan dan kesihatan dalam kalangan
masyarakat pelbagai budaya di Malaysia. 4. Industri hiburan sebagai mekanisme pemupukan jalinan hubungan dalam kalangan masyarakat pelbagai budaya di Malaysia. 5. Apresiasi seni (seni lakon, seni tampak, seni suara, seni reka, dll) dalam masyarakat pelbagai kaum. 6. Apakah kawalan-kawalan yang diperlukan dalam memupuk perpaduan kaum di Malaysia? 7. Orientasi parti politik yang ada sekarang lebih cenderung ke arah polarisasi kaum atau perpaduan? 8. Orientasi Organisasi Bukan Kerajaan (NGO) yang ada sekarang lebih cenderung ke arah polarisasi kaum atau perpaduan? 9. Permainan tradisional masyarakat Malaysia sebagai warisan dan wadah memupuk persefahaman. 10. Politik serantau dan antarabangsa yang ada hubungan dengan isu keetnikan di Malaysia. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
14
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
15
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA A. AKTIVITI 1 LANGKAH 1
Sila tonton video berkaitan pembangunan ekonomi di Malaysia. Rancangan Malaysia ke 10 – Transformasi ke arah Wawasan 2020 Model Ekonomi Baru Malaysia
LANGKAH 2
Tuliskan refleksi tentang video yang anda tonton tadi.
i) Huraikan video yang anda tonton mengikut kronologi termasuk: Masa Tempat Individu yang terlibat ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
16
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
ii) Nyatakan perasaan positif dan negatif anda: Gembira, ceria serta memperoleh sesuatu bermanfaat daripada video. Kecewa, sedih dan menerima pengaruh buruk daripada video. _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
iii) Kaitkan pengalaman anda dengan perkara yang terkandung dalam video tersebut. _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
iv) Apakah yang dapat anda pelajari daripada video tadi? _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
17
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
18
B. AKTIVITI 2: MENGHASILKAN VIDEO LANGKAH 1
Bincang dalam kumpulan dan pilih satu tajuk berkaitan ekonomi dan hubungan etnik di Malaysia.
LANGKAH 2
Pelajar menghasilkan video secara berkumpulan.
LANGKAH 3
Pelajar berkongsi video yang dihasilkan dengan rakan sekelas.
_____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA Soalan Esei
Bagaimanakah kedudukan ekonomi Bumiputera / Kaum Cina / Kaum India / Kaum lain (pilih salah satu) sebelum dan selepas Dasar Ekonomi Baru? Sila pertimbangkan impak jawapan anda ke atas keadaan politik, ekonomi dan sosial semasa.
_____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
19
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B.
TEROKAI MINDA
Bincangkan salah satu tema atau agenda berikut dalam bentuk forum atau mesyuarat. Globalisasi dan impaknya kepada keadaan ekonomi multi-etnik Malaysia. Kekuatan kepelbagaian etnik di Malaysia (yang tiada pada negara lain) dalam menyumbang kepada kelestarian ekonomi Malaysia.
___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
20
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
A. Berikan komen anda terhadap gambar-gambar berikut dan kaitkan dengan unsur-unsur tradisi dalam perlembagaan.
Yang Di-Pertuan Agong
Agama
Etnik Bumiputera
Bahasa Kebangsaan
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
21
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
B. Main Peranan – Anda dikehendaki membuat lakonan semula babak penentangan rakyat Tanah Melayu terhadap Malayan Union.
22
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA
A. Baca petikan wawancara “Jangan Ada Prasangka” antara Prof. Datuk Dr. Zainal Kling dan wartawan Mingguan Malaysia, Ku Seman Ku Hussein yang bertarikh 23 Disember 2007.
MINGGUAN: Kenapa persoalan tentang hubungan kaum sering timbul dan tidak pernah dapat diselesaikan sekalipun sudah setengah abad negara ini merdeka? ZAINAL: Timbulnya persoalan terhadap isu yang berkaitan kedudukan kaum bukan Melayu di Malaysia terutama sekali Cina dan India bagi saya, pertamanya kerana kesempatan yang dibuka oleh kerajaan dalam dua tahun terakhir ini. Tujuannya untuk berbincang tentang pelbagai perkara mengenai masyarakat walaupun perkara itu agak sensitif yang menyentuh isu agama dan kaum, serta peranan yang dimainkan dalam hubungan antara kaum di Malaysia. Selama ini perbincangan begini dianggap sebagai sensitif dan perkara-perkara ini tidak harus dibincangkan terbuka apa lagi melalui akhbar dan televisyen dan sebagainya. Maka perbincangan tentang isu kaum dan agama terkurung dalam perbincangan secara ilmiah. Misalnya melalui penulisan ilmiah dalam jurnal-jurnal akademik. Tetapi setelah ada keterbukaan, sudah berlaku perbincangan dalam akhbar dan media lain dan disertai oleh orang awam termasuk oleh persatuan-persatuan yang bersifat perkauman dalam negara ini. MINGGUAN: Adakah sejak dulu ada kecenderungan kalangan akademik untuk membahas isu kaum dan agama? ZAINAL: Memang sejak dulu lagi sudah ada keinginan dalam penulisan akademik supaya orang boleh berbincang mengenai isu-isu mengenai hubungan kaum, masalah perkauman dan sikap-sikap perkauman dan pandangan-pandangan antara kaum sebagai bangsa di Malaysia. Tetapi ketika itu kerana tidak digalakkan berbincang secara terbuka maka kebanyakan penulisan itu berlaku secara ilmiah di jurnal. Maknanya ia tidak berlaku sebagai perbincangan awam. Ia merupakan perbincangan kalangan sarjana-sarjana. Jadi sering kali Malaysia dituduh dengan berbagai-bagai tuduhan dalam kalangan sarjana bahawa Malaysia melakukan penindasan, diskriminasi dan sebagainya. Saya fikir disebabkan adanya keterbukaan seperti sekarang ini kita dapati banyak sekali orang menulis memorandum. MINGGUAN: Adakah keterbukaan kerajaan membenarkan isu ini dibincang secara terbuka telah disalahgunakan atau sengaja diambil kesempatan oleh pihak tertentu? ZAINAL: Iya. Ada pihak menggunakan sepenuhnya kesempatan untuk berbincang dan mengetengahkan apa yang difikirkan mereka sebagai “penindasan”, diskriminasi, kekurangan peluang dan sebagainya walaupun secara rasmi kerajaan mengatakan kekurangan peluang itu adalah kaum-kaum bumiputera. Ini kerana kebanyakan masyarakat yang miskin dan mempunyai paras kehidupan yang rendah adalah kaum bumiputera. Dan secara relatifnya kaum Cina dan India mendapat pendapatan purata yang lebih tinggi serta peluang penyertaan dalam politik terbuka untuk semua. Maka pemikiran rasmi kita tidak berlaku penindasan di kalangan kaum lain. Tetapi dalam kaum-kaum itu sendiri memang terdapat golongan yang berada dan tidak berada. Ada golongan India yang miskin, golongan India yang kaya. Malah orang yang paling kaya adalah daripada golongan India di Malaysia. Tetapi terdapat juga orang miskin kalangan India. Ketidakpuasan hati seperti ini dialihkan sasarannya bukan kepada orang atasan
23
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
India tetapi kepada kerajaan. Seolah-olah kerajaan yang menyebabkan berlakunya masalah kemiskinan itu. MINGGUAN: Saya sangat yakin bahawa kestabilan orang Melayu adalah kestabilan negara ini. Apabila orang Melayu berasa tidak selamat, ini menggugat kestabilan negara. Apa pula pandangan Prof. mengenai hal ini? ZAINAL: Saya sangat setuju tentang itu. Orang Melayu adalah penduduk yang terbesar, maka apabila ada golongan yang menggugat, orang Melayu itu sebagai menggugat keselamatan mereka kerana bagi orang Melayu, Malaysia masih Tanah Melayu, masih negeri Melayu. Segala gugatan terhadap keselamatan Malaysia, orang Melayu menganggap itu sebagai gugatan keselamatan Melayu. Orang Melayu tak ada negeri lain, ini adalah satu-satunya negeri mereka. Orang lain mungkin boleh pergi India, China atau ke mana-mana saja. Tetapi orang Melayu tidak ada pilihan. Kerana itu apabila Hindraf mereka memusuhi UMNO, UMNO itu adalah orang Melayu. Orang Melayu menanggap bahawa itu adalah ancaman terhadap keutuhan dan kesenangan mereka. Apabila mereka rasa tergugat, itu adalah gugatan terhadap negara. MINGGUAN: Kalau kita tengok dalam kontrak sosial pun orang Melayu banyak berkorban misalnya membenarkan pendatang diberi taraf warganegara. Apa lagi yang tidak adil? ZAINAL: Mengenai kontrak sosial ini ada hal yang kita harus fikirkan secara mendalam. Istilah kontrak sosial itu tidak ada di mana-mana pun. Ini adalah istilah deskriptif yang memberikan gambaran perhubungan orang Melayu dan bumiputera lainnya dengan orang lain sebagai pendatang pada masa dulu yang sekarang sudah dianggap penduduk kerana kelahiran. Tahun 1946 masa berbincang mengenai perlembagaan terhasillah perundangan dimana orang yang lahir di negara ini adalah penduduk. Maka pada pemikiran generasi muda mereka bukan lagi pendatang. Di sini saya mendapati ada jurang persepsi yang amat besar. Bagi orang Melayu kehadiran kaum-kaum bukan Melayu ditanggap sebagai kehadiran “orang asing” tetapi pada pihak lain yakni golongan bukan Melayu mereka adalah penduduk kerana dilahir dan dibesarkan di sini. Maka telah berlaku dua persepsi yang berbeza antara golongan muda Melayu dan bukan Melayu. Ini adalah masalah kita. Kita harus mendidik golongan muda bukan Melayu bahawa dalam undang-undang perlembagaan kita pengiktirafan yang amat kuat tentang kebumiputeraan Melayu dan bumiputera lain. Ini memberikan mereka keistimewaan kerana berdasarkan sejarah dan juga berdasarkan realiti politik kerajaan yang ada raja, ada birokrasi dan sebagainya. Ini merupakan landasan bagi orang Melayu menuntut bahawa ini adalah negeri mereka. MINGGUAN: Tetapi bukan Melayu juga ada keistimewaan dalam kontrak ini bukan? ZAINAL: Undang-undang dalam perlembagaan membenarkan generasi muda menjadi warganegara sepenuhnya. Tidak ada orang yang boleh mempersoalkan bahawa mereka itu bukan warganegara. Mereka mendapat hak dan kebebasan sepenuhnya. Mereka dilandaskan oleh perlembagaan tidak boleh dibuang negeri tanpa sebab dan sebagainya itu. Istilah kewarganegaraan mereka setaraf dengan Melayu kecuali perbezaan yang ditetapkan oleh perlembagaan. Misalnya bahasa kebangsaan adalah bahasa Melayu, bahasa lain bukan bahasa kebangsaan. Maknanya, orang tidak boleh menuntut bahasa lain misalnya bahasa Cina atau bahasa Tamil sebagai bahasa kebangsaan. Raja adalah raja Melayu dan orang tidak boleh menuntut ada raja lain. Agama Islam adalah agama persekutuan. Orang tidak boleh menuntut agama lain sama taraf dengan Islam walaupun dibenarkan diamalkan secara aman tetapi tidak berstatus sebagai agama persekutuan. Taraf agama persekutuan lebih tinggi dan agama lain sebagai agama yang dibenarkan diamalkan secara aman. Kerana itu semua warganegara baik yang muda ataupun yang tua mesti memahami sedikit sebanyak perbezaan-perbezaan ini. Mereka kena faham itu bukan diskriminasi atau peminggiran berlandaskan susunan sejarah masyarakat dan realiti semasa.
24
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Biarpun Islam diletakkan sebagai agama persekutuan, agama lain boleh diamalkan secara aman tetapi segala upacara-upacara agama secara rasmi mesti berlandaskan Islam. Ini kerana Islam adalah agama persekutuan. Maka perkara-perkara yang dibantah oleh Islam seharusnya tidak berlaku dalam Malaysia. Misalnya membina patung yang sebesar-besarnya dalam negara ini. Membina patung yang tinggi-tinggi dalam negara di mana Islam sebagai agama negara adalah tidak wajar. Maka orang harus menghormati Islam yang membenarkan orang lain mengamalkan agama mereka. Ini adalah kontrak tetapi kebebasan tetap ada. Mereka seharusnya menghormati sikap Islam dan tidak membina patung yang besar-besar dan sebagainya di negara yang menjadikan Islam sebagai agama negara. MINGGUAN: Bagaimana Prof. Datuk melihat cadangan penubuhan Jabatan Hal Ehwal Bukan Islam? ZAINAL: Bagi saya itu bukan satu kewajipan. Sebenarnya ia tidak perlu kerana bukan kewajipan yang harus diadakan oleh kerajaan negeri. Hal ehwal agama adalah hal kerajaan negeri. Hal kerajaan persekutuan di bawah Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) itu hanya untuk membolehkan kerajaan persekutuan menjadi penasihat mengenai Islam. Tetapi segala hal keagamaan bukan Islam tidak menjadi satu kewajipan kerajaan negeri. Itu hanya untuk memudahkan pengurusan saja. Jadi mungkin boleh diadakan jawatankuasa perhubungan di bawah Jabatan Agama Islam, itu tak jadi masalah sebab itu bukan satu kewajipan yang dituntut oleh perundangan. Kerana kita mempunyai agama-agama lain maka panel atau jawatankuasa boleh dibentuk tetapi bukan sebagai satu jabatan. Kerana apabila mengadakan satu jabatan ataupun majlis, itu akan menuntut peruntukan kewangan dan akan menyamaratakan dengan kedudukan agama Islam. Ini tidak berlaku dalam perlembagaan. Maka tuntutan sedemikian harus diteliti tentang kewajarannya kerana bukan suatu yang wajib. Kita boleh mewujudkan satu panel di bawah Jabatan Perpaduan Negara misalnya untuk memikirkan hubungan, memahami tentang masalah negara di kalangan semua kaum. MINGGUAN: Bagi Prof. adakah tuntutan yang dibangkitkan itu disebabkan tidak faham atau disengajakan untuk mengambil peluang? ZAINAL: Saya fikir kedua-duanya sekali. Pertamanya mengambil peluang yang terbuka. Mereka akan menggunakan sepenuhnya dan meneliti dalam perlembagaan, memang tidak ada kontrak. Orang bercakap tentang kontrak sosial. Tetapi ada undang-undang yang menetapkan beberapa perkara yang secara deskriptif kita boleh anggap sebagai kontrak antara kaum walaupun tidak ada undang-undang kontrak. Jadi diadakan corak perhubungan sebagai implikasi dan natijah daripada perundangan yang sedia ada itu. Maka itu membuatkan kita terpaksa menghormati dan memikirkan kebajikan bersama sebagai rakyat walaupun satu kontrak yang formal di segi undang-undang tidak ada. Yang kedua, orang mempergunakan ini sepenuhnya dan mentafsirkan sesuka hati mereka tentang undang-undang yang amat luas tentang peranan-peranan dalam perlembagaan itu. Kerana itu orang mentafsirkan apabila mereka dibenarkan mengamalkan agama secara bebas, boleh guna bahasa secara bebas dan boleh diajar secara bebas maka mereka mempunyai kebebasan. Memang benar keadaan itu berlaku tetapi kebebasan tidak berlaku secara bebas sendiri-sendiri. Ia mesti berlaku dalam hubungan dengan orang lain sebab kita saling berhubungan. MINGGUAN: Adakah kontrak sosial ini masih relevan selepas 50 tahun merdeka? ZAINAL: Sikap sebagai kontrak itu tetap relevan. Pemikiran bahawa ini sebagai kontrak sosial dan bukan kontrak di segi undang-undang adalah relevan. Kontrak sosial bermakna kesefahaman bahawa kita saling berhubungan antara satu dengan lain dan setiap perkara yang kita lakukan mempunyai hubungan serta natijah kepada orang lain dalam negara kita. Dari sudut itu kontrak sosial tetap relevan.
25
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
MINGGUAN: Apa nasihat Prof. supaya generasi selepas merdeka memahami kontrak ini dan tidak lagi mempersoalkan pada masa akan datang? ZAINAL: Saya fikir kita mesti mendidik anak-anak sekolah tentang bentuk masyarakat yang ingin kita capai. Dulu kita ada tatanegara kemudian kita buang tatanegara. Kita ajar semua ini dalam mata pelajaran yang dicampuradukkan sehingga anak-anak tidak faham. Mereka tidak faham tentang peranan mereka sebagai warganegara yang harus faham tentang sejarah, raja dan perlembagaannya serta memahami kedudukan kaum-kaum di dalam negara. Saya fikir kita wajib mengadakan suatu sistem pendidikan yang saya namakan sebagai kursus rukun negara berdasarkan lima prinsip rukun negara. Kita bina kursus-kursus dari sekolah rendah, menengah sampai universiti. Semua orang mesti dididik bukannya sekadar lima prinsip saja tetapi kita tulis buku teks yang tebal menjelaskan apa makna raja, sejarah kerajaan. Isi kandung perlembagaan yang harus difahami oleh anak-anak kita sebagai nilainilai tatasusila kalangan kaum di sekolah menengah dan juga universiti. Jangan dinamakan kursus perhubungan etnik sebab itu akan meruncingkan perhubungan kita. Bila bercakap pasal etnik, kita belajar tentang etnik India, Cina, Kadazan dan sebagainya seolah-olah kita terasing. Kita harus bercakap tentang perpaduan di dalam rangka kursus rukun negara. Di situ kita bercakap tentang nilai bersama, undang-undang bersama, pelajaran bersama, raja bersama dan sejarah bersama. Maknanya kita bercakap tentang kebersamaan daripada perbezaan-perbezaan yang meruncing. MINGGUAN: Tetapi Prof. sepatutnya 50 tahun merdeka, isu bahasa kebangsaan sudah tidak jadi masalah lagi. Kenapa perkara begini berlaku? ZAINAL: Sebab kita tidak menegaskan bahasa kebangsaan sebagai bahasa perpaduan. Banyak orang pandai bahasa lain tetapi bahasa kebangsaannya buruk. Ini masalah terbesar kerana teras perpaduan itu sudah hilang. Maka kerajaan mesti menegaskan bahasa perpaduan adalah bahasa kebangsaan, bukan bahasa lain. Bahasa lain itu hanya boleh menambah kesefahaman. Kalau kita nak faham kebudayaan Cina, kita belajar bahasa Cina misalnya. Kalau nak lebih faham kebudayaan India kita belajar bahasa Tamil. Kalau tidak ditegaskan selama-lamanya kita akan berfikir “saya orang asing”, Bahasa Melayu hanya untuk orang Melayu. Sebenarnya tidak ada lagi bahasa Melayu untuk orang Melayu kerana sudah jadi bahasa kebangsaan untuk negara. MINGGUAN: Apakah yang membimbangkan Prof. daripada senario yang berlaku sebelum dan ketika ini? ZAINAL: Saya sangat bimbang sekali apabila kita berasa tidak selamat. Apabila ada kumpulan-kumpulan kecil yang bertindak sesuka hati dan melihat dengan penuh prasangka kepada kaum asing, itu sekali gus boleh menyebabkan jenayah. Itu adalah suatu masalah yang amat besar dan setiap warganegara terancam. Mereka berasa bimbang terhadap orang lain. Apabila sesuatu kaum berasa tidak selamat berada di tengah yang bukan kaumnya, itulah kebimbangan saya yang terbesar. MINGGUAN: Bagaimana pula peranan yang harus dimainkan oleh parti-parti politik kaum? ZAINAL: Kerana parti politik kita disusun di atas nama perkauman mereka terpaksa memperjuangkan kaum, mereka akan bercakap dalam bahasa-bahasa yang keras menuntut hak-hak kaum dan sebagainya. Tetapi itu juga ada baiknya kalau mereka dapat disatukan dalam barisan nasional yang terdiri daripada pelbagai kaum. Ini sebagai satu konsep bahawa seluruh kaum di Malaysia merupakan satu barisan. Barisan itu mestilah terdiri daripada pelbagai kaum. Kita juga harus menganggap bahawa kita semua adalah satu barisan dan memperjuangkan hak yang sama sebagai satu bangsa Malaysia. Jadi, ideologi kesatuan barisan itu yang mesti ditanam kepada generasi baru. Maknanya kita tidak hanya memperjuangkan kepentingan kaum sendiri tetapi juga memperjuangkan kepentingan kaum-kaum lain supaya tidak terpinggir. Kalau ideologi itu boleh ditanam sejak peringkat awal lagi saya fikir kita boleh hidup bersama-sama.
26
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Arahan: a.
Bahagikan artikel di atas kepada beberapa kumpulan perbincangan. Lantik seorang pembentang dan pencatat. b. Perbincangan kumpulan mestilah bertemakan ‘Kontrak Sosial sebagai Tiang Seri Perlembagaan’. ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
27
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B. Tugasan berkumpulan – Cari keratan akhbar tentang isu-isu Melayu dan agama Islam dalam perlembagaan dan bincangkan keratan akhbar tersebut dengan rakan-rakan anda.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
28
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TEROKAI MINDA AKTIVITI: DEBAT/FORUM Bentuk beberapa kumpulan kecil dan bincangkan tajuk ‘Perlembagaan Persekutuan merupakan Tiang Seri Hubungan Etnik’. Bentangkan hasil perbincangan dalam bentuk debat atau forum.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
29
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
30
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
A. Apakah yang anda faham tentang gambar-gambar di atas? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
B. Apakah peranan yang dimainkan oleh individu-individu tersebut? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
C. Bincangkan faktor-faktor yang membawa kepada permuafakatan tersebut. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
31
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA Sila jawab soalan-soalan berikut.
1. Dato’ Onn Jaafar telah mengasaskan tiga buah parti politik. Nyatakan ketiga-tiga parti politik tersebut: i. ____________________ ii. ____________________ iii. ____________________
Soalan 2 adalah berdasarkan gambar tokoh berikut:
2. Apakah sumbangan tokoh di atas: i. _____________________________________________________________________ ii. _____________________________________________________________________ iii. _____________________________________________________________________
32
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
3. Senaraikan tiga nama pengasas parti politik di Sarawak semasa penubuhan Persekutuan Malaysia. Nama Parti
Nama Pengasas
a. b. c.
4. Senaraikan kebaikan pemuafakatan politik antara kaum yang menjadi teras kepada pembentukan Kerajaan Persekutuan di negara ini. i. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________
ii. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________
iii. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________
33
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Cuba Fikirkan
i. Pakatan murni dan tolak ansur antara kaum telah mempercepatkan lagi proses kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu. Bincangkan. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
ii. Sejauh manakah pakatan politik di Sabah dan Sarawak dapat membantu mempercepatkan lagi proses pembentukan Persekutuan Malaysia? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
34
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TEROKAI MINDA AKTIVITI: MENGHASILKAN PELAN PENGAJARAN Sila hasilkan satu pelan pengajaran yang meliputi perkara-perkara berikut bagi keperluan seorang guru di sekolah menengah aliran agama, jenis kebangsaan Cina dan Tamil:
i. Perkembangan parti politik di Malaysia. ii. Usaha yang diambil bagi mengukuhkan kesepaduan sosial melalui politik. iii. Cabaran dalam memupuk integrasi dalam konteks politik. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
35
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
1-
TERJAH MINDA
A. Cari gambar tentang ritual agama di Malaysia dan buat catatan mengenainya.
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________
36
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B. Cari gambar rumah-rumah ibadat di Malaysia dan buat catatan mengenainya.
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ _________________________________
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ _________________________________
37
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA
1. Salah satu daripada ciri sejagat sesuatu agama ialah kemanusiaan. Sejauh manakah anda sebagai penganut agama sanggup memenuhi ciri yang mulia ini dalam membantu rakan anda yang berlainan agama? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
2. Setiap agama mempunyai pantang larang tertentu yang mesti dipatuhi oleh setiap penganutnya. Senaraikan beberapa pantang larang utama yang diamalkan oleh masyarakat Malaysia. ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________
3. Masjid, gereja, kuil dan gurdwara adalah merupakan pusat perkumpulan sosial yang berbentuk agama yang selalui diraikan oleh penganut agama masing-masing. Sekiranya anda pernah menyertai upacara agama lain, apakah perasaan anda? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
38
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TEROKAI MINDA A. Bentuk kumpulan dan bincangkan bagaimana dialog antara agama dapat mewujudkan perpaduan dan toleransi antara agama.
___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
39
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B. Agama sentiasa mengajar penganutnya erti kasih sayang dan perdamaian. Namun demikian, mengapa sering kali berlaku konflik agama di seluruh dunia? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
40
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
A. Apakah yang anda faham tentang gambar di atas?
___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
41
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B. Bincangkan faktor-faktor yang menyebabkan gambaran di atas berlaku.
__________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
C. Bagaimanakah Situasi B dapat dicapai? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
42
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA Bulatkan jawapan yang betul.
1. Pilih pernyataan yang benar. I. II. III. IV.
A. B. C. D.
Malaysia lebih mengamalkan konsep asimilasi daripada integrasi. Dasar Kebudayaan Kebangsaan dapat mencerminkan identiti bangsa Malaysia. Jurang pendidikan dan ekonomi antara kaum hanya dapat dirapatkan dengan prinsip kesamarataan. Integrasi wilayah hanya melibatkan penduduk pelbagai kaum di Semenanjung Malaysia sahaja. I dan II. III dan IV. I, II dan IV. I, II, III dan IV.
2. Agensi yang bertanggungjawab untuk menangani masalah hubungan etnik di Malaysia dikenali sebagai: A. B. C. D.
Jabatan Pembangunan Luar Bandar. Jabatan Penyiaran Persekutuan. Kementerian Kerajaan Tempatan. Jabatan Perpaduan dan Integrasi Nasional.
3. Strategi kerajaan Malaysia dalam usaha memupuk hubungan etnik merangkumi beberapa perkara berikut: I. II. III. IV.
Media. Kesukanan. Agama. Keselamatan.
A. B. C. D.
I dan II. III dan IV. I, II dan III. I, II, III dan IV.
43
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
4. Integrasi nasional penting kerana dapat mengikis sentimen perkauman. Unsur integrasi itu dapat dilihat dari sudut ..... I. II. III. IV.
wilayah ekonomi politik pendidikan
A. B. C. D.
I, II dan III. I, III dan IV. II, III dan IV. Semua di atas.
Soalan 5, berdasarkan pernyataan berikut: -
Diperkenalkan pada tahun 1975. Mengawal keselamatan di kawasan kediaman. Mereka yang bertugas berumur 18 hingga 55 tahun.
5. Pernyataan di atas merujuk kepada ..... A. B. C. D.
Khidmat Negara. Rukun Tetangga. Program Latihan Khidmat Negara. Kerahan tenaga.
44
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Cuba Fikirkan Malaysia sentiasa berusaha untuk mengekalkan keharmonian dalam negara. Walaubagaimanapun terdapat pelbagai cabaran. a. Bincangkan cabaran-cabaran yang dihadapi oleh kerajaan dalam melaksanakan usaha tersebut. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ b. Bincangkan usaha-usaha yang telah dijalankan untuk mengekalkan perpaduan. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
45
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
C.
TEROKAI MINDA AKTIVITI: APA KATA PAKAR? Kawasan taman perumahan anda, Taman Setiakawan sedang menghadapi masalah di mana jiran tetangga kurang berinteraksi antara satu sama lain. Ada di antara anggota taman itu yang tidak mengenali antara satu sama lain. Kes samun yang berlaku pada minggu sebelumnya memburukkan lagi keadaan. Anda merupakan ketua penduduk Taman Setiakawan. Anda merancang untuk mengadakan satu pertemuan di antara penduduk taman dengan wakil Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional (JPNIN), wakil Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO) dan jawatankuasa surau untuk membincangkan masalah yang dihadapi. Bincangkan perkara-perkara yang akan anda ajukan dalam pertemuan tersebut.
___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
46
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
Baca petikan-petikan akhbar di bawah: A. Apabila pendidikan dipolitikkan (24 Jun 2012, Utusan Online)
MASA depan anak-anak kita perlu diberi lebih perhatian daripada hanya menjadi mangsa politik pilihan raya yang menjejaskan pendidikan dan perpaduan negara.
POLITIK berasaskan pilihan raya dalam masyarakat berbilang bangsa kadang-kala menjejaskan usaha ke arah perpaduan negara. Tatkala ini kita sedang menyaksikan ia berlaku di Malaysia. Dalam kehangatan persaingan menambat hati pengundi pada pilihan raya yang akan datang, pesaing utama untuk berada di tampuk kuasa mula menggembleng seluruh tenaga dan usaha untuk menonjolkan diri mereka sebagai juara yang memperjuangkan kepentingan kumpulan etnik tertentu. Ini amat jelas jika diamati pendekatan berkaitan pendidikan dalam bahasa Cina. Sekolah rendah aliran bahasa Cina adalah sebahagian daripada sistem persekolahan kebangsaan tetapi kini desakan untuk memperbanyakkan sekolah menengah aliran Cina pula mula diketengahkan. Laungan untuk sekolah menengah persendirian Cina di Kuantan adalah sebahagian daripadanya. Parti politik pembangkang mahupun kerajaan masingmasing menjadikan permintaan ini sebagai modal perjuangan.
47
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Jika had ke atas sekolah menengah persendirian Cina yang kini berjumlah 61 buah dihapuskan, adalah Jika had ke atas sekolah menengah persendirian Cina yang kini berjumlah 61 buah dihapuskan, adalah dipercayai jumlah itu akan meningkat secara mendadak dalam masa yang singkat. Adakah ia akan membawa kepada kemunculan sistem Sekolah Menengah Persendirian Cina yang sejajar dengan sistem Sekolah Menengah Kebangsaan yang berteraskan bahasa Malaysia? Implikasi ini satu kebarangkalian yang harus difahami dalam konteks pengiktirafan universiti-universiti di China oleh kerajaan baru-baru ini. Pendedahan Jika bangsa Cina di Malaysia melalui keseluruhan sistem pembelajaran dalam bahasa Cina iaitu dari sekolah rendah hingga ke peringkat universiti, berapa banyakkah kemungkinan pendedahan yang mereka akan tempuhi dengan pelajar-pelajar Malaysia dan guru-guru daripada masyarakat lain? Adakah ini akan menjejaskan sikap dan pandangannya terhadap bangsa lain? Apakah agaknya tanggapan mereka terhadap identiti Malaysia? Ia bukan sekadar pengasingan eksklusif pendidikan Cina yang akan wujud malah lebih kepada cabaran yang perlu kita hadapi akibat daripadanya. Ramai ibu bapa bangsa Melayu bandar kini memilih pendidikan agama Islam di peringkat sekolah rendah dan menengah untuk anakanak mereka. Dengan percambahan universiti dan kolej Islam di negara ini, mereka boleh memilih untuk meneruskan pengajian tinggi mereka dalam persekitaran yang sebahagian besarnya mono etnik dan berteraskan agama. Tidak salah jika dikatakan ia akan memberi kesan negatif kepada hubungan antara kaum dan agama pada masa akan datang. Terdapat perkembangan semasa lain yang juga akan memberi kesan kepada sekolah kebangsaan. Kerajaan telah membuatkan ia lebih mudah bagi rakyat Malaysia untuk mendaftarkan diri di sekolah-sekolah swasta yang pada hakikatnya akan disahut hanya oleh mereka yang berkedudukan tinggi dalam masyarakat. Maka ia akan memburukkan lagi pemisahan berdasarkan kelas yang sudah lama berakar umbi dalam masyarakat kita. Segelintir rakyat Malaysia pula mahukan pihak berkuasa untuk membenarkan pendidikan aliran Inggeris, tanpa menimbangkan kesannya terhadap sistem sekolah yang sudah sebegitu terbahagi dalam pelbagai bentuk. Apakah ini bermakna bahawa tidak ada komitmen yang tinggi terhadap sekolah kebangsaan? Adakah sekolah kebangsaan telah menjadi ‘anak tiri’ kepada sistem pendidikan kita? Oleh kerana Perlembagaan Malaysia mengiktiraf bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan, logiknya sekolah kebangsaan dengan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utamanya harus menjadi paksi kepada sistem pendidikan kita. Saluran Laporan Razak 1956, iaitu satu-satunya laporan pendidikan yang komprehensif dimiliki negara, mengakui akan perkara tersebut. Ia menekankan tentang peranan sekolah kebangsaan sebagai saluran untuk menggalakkan perpaduan nasional. Tidak ramai rakyat kita yang menghargai peranan bahasa Melayu sebagai “lingua franca" iaitu bahasa yang memudahkan komunikasi dalam kalangan masyarakat pelbagai etnik - merangkumi rantau yang luas yang pada hari ini digambarkan sebagai dunia Melayu. Ia berjaya mewujudkan semangat perpaduan budaya dan melahirkan identiti-identiti Melayu yang melampaui jaringan etnik, menjadikan bangsa Melayu sebagai salah satu bangsa yang paling kosmopolitan di muka bumi. Pada zaman kontemporari, bahasa Melayu, dalam bentuk bahasa Indonesia, juga telah membantu untuk membangunkan identiti kebangsaan daripada kepelbagaian etnik di Indonesia. Bahasa Melayu juga boleh memainkan peranan sedemikian di Malaysia, jika sekolah kebangsaan dijadikan ‘nasional’ dalam erti kata yang sebenar. Untuk menjadi ‘nasional’, sekolah berbahasa Malaysia perlu muncul sebagai sekolah pilihan pertama untuk semua rakyat Malaysia. Kualiti perlu ditingkatkan dengan ketara. Bahasa
48
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Malaysia, Bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa lain perlu diajar dengan baik seperti juga mata pelajaran teras seperti Matematik, Sains dan Sejarah. Ibu bapa juga akan kagum dengan sekolah jika disiplin pelajar dikuatkuasakan dengan tegas dalam persekitaran yang penyayang. Guru-guru yang berwibawa dan berdedikasi akan menjadi prasyarat penting untuk sistem sekolah. Mereka bukan hanya sekadar mencurah pengetahuan dan kemahiran malah akan cuba membentuk golongan muda di bawah jagaannya supaya menjadi manusia yang jujur dan amanah. Guru perlu melayan semua pelajar, tanpa mengira latar belakang mereka, dengan adil dan saksama. Komuniti tenaga pengajar sekolah kebangsaan seharusnya lebih berbilang kaum dan berbilang agama daripada apa yang ada sekarang. Lebih ramai bukan Melayu dan bukan Islam perlu dilantik sebagai Pengetua Sekolah dan Penolong Kanan. Di daerah, peringkat negeri dan nasional, pejabat atau jabatan pendidikan harus mencerminkan komposisi multietnik negara. Bangsa Dayak dan Kadazan yang berkelayakan harus diberikan peranan pentadbiran di luar Sarawak dan Sabah. Apa yang dimaksudkan adalah dalam tiga elemen komponen sistem pendidikan - pentadbir, guru dan pelajar - kemampuan perlu diiktiraf dan diberi ganjaran. Barulah sistem pendidikan akan dilihat menggalakkan kebolehan dan kecemerlangan yang memberi keyakinan kepada ibu bapa untuk menghantar anak-anak mereka ke sekolah kebangsaan. Pada masa sama, sekolah kebangsaan harus menghulurkan bantuan kepada pelajar yang kurang bernasib baik, tanpa mengira fahaman agama atau latar belakang budaya. Secara ringkasnya, transformasi keseluruhan sekolah kebangsaan perlu dilakukan. Kementerian Pelajaran, saya pasti sedang berusaha ke arah matlamat ini. Ia adalah transformasi yang akan dijalankan seiring dengan perubahan asas yang lain kepada sistem pendidikan secara keseluruhan. Sebagai permulaan, marilah kita cuba untuk mengurangkan impak politik pilihan raya ke atas pendidikan dan perpaduan negara. Arahan: Bincangkan keratan akhbar di atas dalam konteks mewujudkan perpaduan di Malaysia.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
49
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
50
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
B. Jangan ganggu sistem pendidikan negara – MPM (18 Jun 2012, Utusan Online) KUALA LUMPUR 17 Jun - Majlis Perundingan Melayu (MPM) berpendapat bahawa sistem pendidikan negara sudah selesai dirumuskan apabila negara menerima Penyata Razak dan Penyata Rahman Talib. Setiausaha Agung MPM, Dr. Hasan Mad berkata, kedua-dua penyata itu kemudian diberi pengukuhan undang-undang dalam bentuk Akta Pelajaran 1961 dan diluluskan di Parlimen. Menurutnya, pelbagai kaum telah sebulat suara menyokong dan menerima kedua-dua penyata itu sekaligus menyelesaikan isu tersebut. "Kemajuan negara akan sentiasa terganggu sekiranya perkara seperti pendidikan dan kerakyatan sering dibangkitkan serta dipersoalkan. "Malah, ia juga akan membangkitkan keresahan serta memecah-belahkan perpaduan masyarakat berbilang kaum di negara ini," katanya dalam satu kenyataan di sini hari ini. Beliau berkata demikian sebagai mengulas beberapa tuntutan daripada pertubuhan, Dong Zong pada 10 Jun lalu. Dalam tuntutan berkenaan, pertubuhan tersebut menimbulkan opsyen desakan terhadap pemansuhan kontrak sosial yang dipersetujui semasa negara ini memperoleh kemerdekaan bagi membolehkan pembangunan sekolah-sekolah persendirian Cina di Malaysia. Opsyen ini menurut pertubuhan itu, ada kaitan dengan persetujuan kerajaan dalam tahun 1996 yang bersetuju untuk mengekalkan status sekolah-sekolah persendirian Cina sebagai balasan (trade off) kepada penyisihan Seksyen 21(2) Akta Pendidikan 1961. Dr. Hasan turut mempersoalkan apa yang akan terjadi kepada kemajuan, keharmonian dan perpaduan kaum sekiranya perkara yang sudah selesai lebih 50 tahun lalu dibangkitkan semula. "MPM meminta supaya kerajaan tidak melayan tuntutan terbaru kumpulan itu sebaliknya meneruskan usaha membina kemajuan negara menjelang tahun 2020. "Seandainya pihak berkenaan masih bertekad meneruskan desakan mereka itu, ia bermakna mereka tidak berminat untuk menyumbang kepada usaha mengukuhkan perpaduan yang sedang dinikmati," jelasnya. Jelasnya, MPM juga menyarankan agar pihak yang berkenaan supaya berhenti membangkitkan perkara-perkara yang sudah selesai. Arahan: Bincangkan keratan akhbar di atas dalam konteks mewujudkan perpaduan di Malaysia.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
51
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA A. Bincangkan soalan-soalan di bawah:
i. Apakah yang dimaksudkan dengan Sekolah Wawasan? ______________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________
ii. Namakan TIGA buah Sekolah Wawasan? 1)
___________________________________________
2)
___________________________________________
3)
___________________________________________
B. Jawab soalan-soalan objektif di bawah.
1. Dasar Pendidikan Kebangsaan merupakan salah satu dasar yang mengutamakan perpaduan kaum di negara ini. Pilih yang SALAH mengenai Dasar Pendidikan Kebangsaan. A. B. C. D.
Menggunakan acuan tempatan sama ada dari segi bahasa, sukatan dan kurikulum. Ianya berpandukan kepada Penyata Razak 1956 dan Laporan Rahman Talib 1960. Melahirkan modal insan yang mementingkan nilai kebendaan dan fizikal. Melahirkan masyarakat yang bersatu padu, berdisiplin dan terlatih.
2. Pilih yang BENAR mengenai cabaran hubungan etnik dalam aspek sosial. I. II. III. IV.
Pemisahan fizikal Sistem pendidikan yang berasingan Polarisasi dalam kalangan pelajar Kontrak sosial
A. B. C. D.
I, II dan III I, III dan IV II, III dan IV Semua di atas
52
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TEROKAI MINDA
Bincangkan sumbangan sekolah vernakular terhadap kesepaduan kaum-kaum di Malaysia. ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
53
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TERJAH MINDA
54
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Kedai Mamak dan Kesepaduan Sosial Bagaimanakah anda mengaitkan gambar di atas dengan kesepaduan sosial? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
55
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
EKSPLORASI DAN UJI MINDA
1. Letchumi adalah dari etnik India dan beragama Hindu dan telah mengunjungi rumah terbuka Abdullah sempena Hari Raya Aidilfitri. Dalam majlis tersebut Letchumi tidak mengambil rendang daging untuk dimakan bersama ketupat. Dalam situasi di atas, tindakan Letchumi adalah berkaitan dengan penyataan berikut: A. Makanan itu tidak bersih. B. Makanan larangan bagi agama Hindu. C. Makanan itu menjadi alahan bagi Letchumi. D. Makanan itu tidak digemari oleh Letchumi. 2. Jelaskan TIGA contoh kesepaduan sosial yang berlaku hasil dari aktiviti seni: ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________
56
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
3. Kenalpasti dan padankan seni mempertahankan diri di dalam gambar-gambar di bawah dengan etnik-etnik yang berkaitan dengannya.
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ ___ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ __________________________________ ___
57
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
4. Senaraikan LIMA jenis makanan dari etnik lain yang menjadi kegemaran anda. ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________
5. Senaraikan SEPULUH orang rakan anda dan nyatakan hubungan anda dengan mereka serta aktiviti-aktiviti yang dijalankan bersama mereka seperti dalam jadual di bawah. BIL 1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
NAMA
HUBUNGAN
AKTIVITI
58
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
6. Bayangkan anda berada di dalam situasi-situasi berikut. Apakah tindakan yang akan anda lakukan? Mengapa? (a)
Anda dikehendaki berkongsi bilik asrama dengan rakan yang berbeza agama dan etnik. __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
(b)
Anda dijemput menghadiri Majlis Jamuan Tahunan syarikat anda yang ada menyediakan minuman keras dan acara tari-menari.
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
(c)
Anda ingin membeli barangan keperluan harian anda. Terdapat dua buah kedai bersebelahan yang menjual barangan tersebut. Kedai pertama dimiliki oleh pekedai dari etnik anda dan harganya agak mahal berbanding kedai kedua yang dimiliki oleh pekedai dari etnik lain. Kedai manakah yang anda pilih? Mengapa?
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
59
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
TEROKAI MINDA
1. Bayangkan anda adalah pemimpin pelajar di sebuah universiti tempatan. Bincangkan bagaimana anda boleh menggunakan kampus sebagai ruang awam untuk menggalakkan kesepaduan sosial di universiti berkenaan.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
60
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
2. Perkongsian budaya boleh menghilangkan identiti etnik. Bahaskan.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
61
Buku Kerja Modul Hubungan Etnik Edisi Ke-2
Ketua Editor Prof. Ulung Datuk Dr. Shamsul Amri Baharuddin Universiti Kebangsaan Malaysia Editor Prof. Dr. Mansor Mohd. Noor Universiti Kebangsaan Malaysia Prof. Madya Dr. Fazilah Idris Universiti Kebangsaan Malaysia Puan Rozita Ibrahim Universiti Kebangsaan Malaysia Dr. Mashitoh Yaacob Universiti Kebangsaan Malaysia Penulis Prof. Madya Dr. Mohd Riduan Tee Abdullah Universiti Pertahanan Nasional Malaysia Prof. Madya Dr. Othman Bojo Universiti Malaysia Sarawak Dr. Sarjit Singh Darshan Singh Universiti Putra Malaysia Dr. Linda Al-Farero Lumayag Universiti Malaya Dr. Mohamad Zaini Abu Bakar Universiti Sains Malaysia Dr. Adlina Ab. Halim Universiti Putra Malaysia Dr. Sohaimi B. Esa Universiti Malaysia Sabah Dr. Nik Yusri Musa Universiti Malaysia Kelantan Puan Hamidah Abd. Rahman Universiti Teknologi Malaysia Puan Munira Abdul Razak Universiti Malaysia Pahang Puan Hasnah Hussin Universiti Malaysia Pahang Encik Mohd Azmir Mohd Nizah Universiti Malaysia Perlis
62